Suitzako kantonamenduak

Suitzako kantonamenduak herrialde federala osatzen duten 26 eskualde administratiboak dira. 1848 arte, kantonamendu bakoitza estatu subiranoa zen eta bere mugak, armada eta dirua zituen.

XVI. mendean Suitzako Konfederazioak 13 kantonamendu zituen. Bi kantonamendu mota zeuden: alde batetik 6 landa-kantonamendu, eta bestetik, 7 hiri-kantonamendu. Ofizialki Germaniako Erromatar Inperio Santuko lurrak baziren ere, Maximiliano I.aren heriotzarekin (1499an) independentzia lortu zuten.

Kantonamendu orok bere konstituzioa, gobernua eta legebiltzarra dauzka. Kantonamendu gehienek ordezkari-ganbera bakarra dute. Konfederazioari ez dagozkion eginkizunak kantonamenduen ardura dira, konstituzio federalaren arabera. Appenzell Innerrhoden eta Glaris kantonamenduetan demokrazia zuzeneko sistema daukate, Landsgemeinde asanblada orokorren bitartez. Gainerakoetan hauteskundeak erabiltzen dituzte.

Kantonamenduen hedadura ezberdina da, 37tik 7.105ra aldatzen dira, eta populazioa 14.900tik 1.244.400ra. Sortu zen azken kantonamendua Jurakoa izan zen, 1978an.

Kantonamenduen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laburdura⁰	Kantonamendua	Noiztik	Hiriburua	Populazioa¹	Hedadura²	Dentsitatea³	Udal kopurua¹	Hizkuntza ofizialak
ZH	Zürich	1351	Zürich	1,228,600	1,729	701	171	Alemana
BE	Berna	1353	Berna	947,100	5,959	158	399	Alemana, Frantsesa
LU	Luzerna	1332	Luzern	350,600	1,493	233	107	Alemana
UR	Uri	1291	Altdorf	35,000	1,077	33	20	Alemana
SZ	Schwyz	1291	Schwyz	131,400	908	143	30	Alemana
OW	Obwalden	1291	Sarnen	32,700	491	66	7	Alemana
NW	Nidwalden	1291	Stans	38,600	276	138	11	Alemana
GL	Glaris	1352	Glaris	38,300	685	51	28	Alemana
ZG	Zug	1352	Zug	100,900	239	416	11	Alemana
FR	Friburgo	1481	Fiburgo	239,100	1,671	141	242	Frantsesa, Alemana
SO	Solothurn	1481	Solothurn	245,500	791	308	126	Alemana
BS	Basilea Hiria	1501	Basilea	186,700	37	5,072	3	Alemana
BL	Basilea Herrialdea	1501	Liestal	261,400	518	502	86	Alemana
SH	Schaffhausen	1501	Schaffhausen	73,400	298	246	34	Alemana
AR	Appenzell Ausserrhoden	1513	Herisau⁴	53,200	243	220	20	Alemana
AI	Appenzell Innerrhoden	1513	Appenzell	15,000	173	87	6	Alemana
SG	Sankt Gallen	1803	Sankt Gallen	452,600	2,026	222	90	Alemana
GR	Grisonia	1803	Chur	185,700	7,105	26	211	Alemana, Erromantxera, Italiera
AG	Argovia	1803	Aarau	550,900	1,404	388	232	Alemana
TG	Turgovia	1803	Frauenfeld	228,200	991	229	80	Alemana
TI	Ticino	1803	Bellinzona	311,900	2,812	110	244	Italiera
VD	Vaud	1803	Lausana/Lausanne	626,200	3,212	188	382	Frantsesa
VS	Valais	1815	Sion	278,200	5,224	53	160	Frantsesa, Alemana
NE	Neuchâtel	1815	Neuchâtel	166,500	803	206	62	Frantsesa
GE	Geneva	1815	Geneva	414,300	282	1,442	45	Frantsesa
JU	Jura	1979	Delemont	69,100	838	82	83	Frantsesa
CH	Suitza		Berna	7,261,200	41,285	174	2,890	Alemana, Frantsesa, Italiera, Erromantxera

Oharrak: ⁰(laburdura).ch = Kanpo lotura ¹ 2001eko abenduaren 31an, ² km², ³ /km², 2000ko populazioan oinarritua ⁴ legebiltzar eta gobernuko egoitza, Trogen da justizia jauregiaren egoitza.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q23058
Multimedia: Cantons of Switzerland / Q23058