Bhimbetkako harkaitz aterpeak

Bhimbetkako harkaitz aterpeak
	UNESCOren gizateriaren ondarea
	Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	India
Indiako estatua	Madhya Pradesh
Division of Madhya Pradesh	Bhopal division
Indiako barruti	Raisen barrutia
Koordenatuak	22°56′19″N 77°36′52″E / 22.93863333°N 77.61438056°E
Arkitektura
Azalera	1.893 ha
Gizateriaren ondarea
Irizpidea	(iii) eta (v)
Erreferentzia	925
Eskualdea	Asia eta Ozeania
Izen-ematea	2003 (XXVII. bilkura)
	↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera ;

Bhimbetkako harkaitz aterpeak Indian ezagutzen diren lehenengo giza aztarnak dira. Harri Aroko margolanak dira eta 9.000 urte inguru dituzte, munduko zaharrenetarikoak izanik. Madhya Pradesh estatuan daude; aztarnategiak 1.893 hektarea ditu, 10.280 ha-ko babestutako lurraldean. Unescok Gizateriaren Ondarea gisa sailkatuta dauzka. Leizeak Bhopaletik 45 km.tara daude,eta ekologiaren ikuspuntutik oso inguru aberats batean daude.^[1]

Kronologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bhimbetkaren labar-pinturek Indiako giza bizitzaren aztarnarik zaharrenak erakusten dituzte, Harri Aroko harkaitzeko pinturok 9000 urte dituzte gutxi gorabehera, eta munduko zaharrenetakoak dira. Margo hauek, estilo aldetik, munduko beste batzuekin lotuak izan dira: Australiako Kakadu Parke Nazionalekoekin, Frantziako Lascaux leizekoekin, Kalahari basamortuan aurkitutakoekin...

Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurkitzailearen beraren arabera, Vishnu Shridhar Wakankar,^[2] Bhimbetka izena bhīm bait ka (‘Bhima harkaitz hauetan eseri zena’) dialekto-esalditik etorriko litzateke. Bhima sanskritozko Mahābhārata testu epikon agertzen den pertsonaia da.

Aurkikuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bhimbetka 1888an aipatu zen lehen aldiz, leku budista gisa. Pinturak 1957an aurkitu zituen Vishnu Shridhar Wakankar (1919-88) arkeologo indiarrak. Azterketa arkeologikoek Harri Aroko kulturen sekuentzia jarraitua erakusten dute, Acheul alditik Mesolitoraino. Harpeek haitzuloetan bizi ziren pertsonen bizitza erakusten duten hainbat pintura interesgarri dituzte, jaiotza, dantza eta edarien eszenak, erritu erlijiosoak eta lurperatzeak barne. Margolanek bisonteak, elefanteak, indioilarrak, errinozeroak. basurdeak eta tigreak bezalako animaliak ere erakusten dituzte.^[3] Yiotsna Kamat arkeologoaren ustez, leizeen biztanleek batez ere frutak, tipulak animalia txikiak (hegaztiak, arrainak), basurdea eta eztia jaten zuten; ardoaren edo alkoolaren aztarnarik ez da aurkitu.^[2]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sarrera.
Margolanak haitzetan.
Pasiluak harkaitz artean.
Basurdea ehiztarien aurka.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Frantsesez):Unescoren informazioa.
(Ingelesez):Leizeen bideoa Youtuben.
(Gaztelaniaz):Argazkien bilduma.

Datuak: Q331603
Multimedia: Rock shelters of Bhimbetka / Q331603

[fn1-1] UNESCOk egindako sailkapenaren arabera

[2] ttps://sobreindia.com/2009/09/09/las-pinturas-rupestres-de-bhimbetka/

[#1-3] ttp://www.kamat.com/jyotsna/blog/blog.php?BlogID=1084

[4] ttps://web.archive.org/web/20151115173325/http://vm.kemsu.ru/en/mezolith/bhimpet.html

[I]

[1]

[2]

[3]

	Gizateriaren Ondarea Indian
Kulturala Agrako Gotorlekua (1983) • Ajanta (1983) • Ellora (1983) • Taj Mahal (1983) • Mahabalipuram (1984) • Sûrya tenplua (Konârak) (1984) • Goako elizak eta komentuak (1986) • Hampi (1986) • Khajuraho (1986) • Fatehpur Sikri (1986) • Pattadakal (1987) • Elephanta leizeak (1987) • Chola tenplu handi bizidunak (1987) • Sanchi (1989) • Qutub Minar (1993) • Humayunen hilobia, Delhi (1993) • Mendiko burdin bideak (1999) • Mahabodhi tenplua (2002) • Bhimbetkako haizpeko babesa (2003) • Chhatrapati Shivaji geltokia (lehen Victoria Station) (2004) • Champaner-Pavagadh arkeologia parkea (2004) • Gotorleku Gorria (2007) • Yantra Mandir (2010) Naturala Kaziranga natura parkea (1985) • Keoladeonatura parkea (1985) • Manas natura parkea (1985) • Sundarbans natura parkea (1987) • Nanda Devi eta Loreen haran natura parkeak (1988) • Mendebaldeko Ghat mendiak (2012)