Bostongo maratoia
Bostongo maratoia Boston Marathon | |
---|---|
Sorrera | 1897 (gizonezkoak) 1966 (emakumezkoak) |
Tokia | ![]() |
Modalitatea | maratoia |
Distantzia | 42,195 km |
Garaipen gehien | Gizonezkoak: ![]() Emakumezkoak: ![]() |
Errekorrak | Gizonezkoak (2011): 2:03:02 ![]() Emakumezkoak (2014): 2:19:59 ![]() |
Txapeldunak | Gizonezkoak (2024): ![]() Emakumezkoak (2024): ![]() |
Webgunea | www.baa.org |


Bostongo maratoia (ingelesez: Boston Marathon) 42,195 kilometroko maratoi bat da, urtero 1897tik Bostonen ospatzen dena. World Marathon Majorseko kide da, munduko sei maratoirik garrantzitsuenak biltzen dituena. Jarraian jokatu izan den munduko maratoi lasterketa zaharrena da eta Ipar Amerikan jokatzen den korrika-lasterketa zaharrena ere bai.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bilakaera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Atenasen 1896ko Udako Olinpiar Jokoak izan zirenean maratoi probak lortu zuen ikusleengan arrakasta handiena. Hurrengo urteko apirilean Bostonen froga errepikatzea erabaki zuten. Lehenengo ekitalde hartan 15 korrikalarik hartu zuten parte, denak gizonak, eta irabazlea John J. McDermott izan zen 2:55:10 denborarekin. 39'4 km kilometrotako distantzia izan zuen. 1924 urtean hasiera puntua mugitu egin zuten dagoeneko estandarra bihurtu den 42'195 km distantzia lortuz. 1945 artean garaile guztiak estatubatuarrak edo kanadarrak izan ziren, salbuespenak Peter Trivoulides greziarra (1920) eta Paul de Bruyn alemaniarra (1932) izan ziren. Afrikarren lehen garaipenak gizonezkoetan 1988an eta emakumezkoetan 2000an izan ziren eta ordutik aurrera Kenya eta Etiopiarrak izan dira nagusi.
Emakumezkoak eta gurpildun aulkiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Emakumezkoak 1966urtean hasi ziren parte hartzen baina antolatzailea zen Boston Athletic Association elkarteak ez zuen begi onez ikusten eta 1972an izan zuten aurreneko ekitaldi ofiziala emakumezkoek. 1975ean gurpildun aulkien maila eratu zen mundu mailan aurrenekoz, eta 1977an bitan banatu zen sexuaren araberako txapelketak ezarriz.
Rosie Ruizen eskandalua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1980an erabat ezezaguna zen Rosie Ruiz kubatarrak irabazi zuen lasterketa. Antolatzaileek ordea lasterketaren ibilbidean zehar zeuden kameratan ez zuten Rosie aurkitzen eta lasterketa bukatu baino 1'6 km lehenago multzoan sartu zela aurkitu zuten. Deskalifikatua izan zen eta Jacqueline Gareau kanadarrak jaso zuen garaikurra.
2013 urteko atentatuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2013ko apirilaren 15ean bi leherketa izan ziren Bostongo maratoiaren helmugako inguruetan, korrikalariak helmugara nola heltzen ari ziren ikusten zuen jendea erasan zutenak. 3 pertsona hil eta 100etik gora zauritu ziren, horietatik batzuk anputazio larriekin.
COVID-19
[aldatu | aldatu iturburu kodea]COVID-19 pandemiaren erruz 2020ko ekitaldia bertan behera gelditu zen eta 2021ekoa ere apirilean jokatu beharrean atzeratzea erabaki da[1].
Palmaresa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Korrikalariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtea | Gizonezko irabazlea | Denbora | Emakumezko irabazlea | Denbora |
---|---|---|---|---|
1897 | ![]() |
2:55:10 | ||
1898 | ![]() |
2:42:00 | ||
1899 | ![]() |
2:54:38 | ||
1900 | ![]() |
2:39:44 | ||
1901 | ![]() |
2:29:23 | ||
1902 | ![]() |
2:43:12 | ||
1903 | ![]() |
2:41:29 | ||
1904 | ![]() |
2:38:04 | ||
1905 | ![]() |
2:38:25 | ||
1906 | ![]() |
2:45:45 | ||
1907 | ![]() |
2:24:24 | ||
1908 | ![]() |
2:25:43 | ||
1909 | ![]() |
2:53:36 | ||
1910 | ![]() |
2:28:52 | ||
1911 | ![]() |
2:21:39 | ||
1912 | ![]() |
2:21:18 | ||
1913 | ![]() |
2:25:14 | ||
1914 | ![]() |
2:25:14 | ||
1915 | ![]() |
2:31:41 | ||
1916 | ![]() |
2:27:16 | ||
1917 | ![]() |
2:28:37 | ||
1918 | ![]() |
2:29:53 | ||
1919 | ![]() |
2:29:13 | ||
1920 | ![]() |
2:29:31 | ||
1921 | ![]() |
2:18:57 | ||
1922 | ![]() |
2:18:10 | ||
1923 | ![]() |
2:23:47 | ||
1924 | ![]() |
2:29:40 | ||
1925 | ![]() |
2:33:00 | ||
1926 | ![]() |
2:25:40 | ||
1927 | ![]() |
2:40:22 | ||
1928 | ![]() |
2:37:07 | ||
1929 | ![]() |
2:33:08 | ||
1930 | ![]() |
2:34:48 | ||
1931 | ![]() |
2:46:45 | ||
1932 | ![]() |
2:33:36 | ||
1933 | ![]() |
2:31:01 | ||
1934 | ![]() |
2:32:53 | ||
1935 | ![]() |
2:32:07 | ||
1936 | ![]() |
2:33:40 | ||
1937 | ![]() |
2:33:20 | ||
1938 | ![]() |
2:35:34 | ||
1939 | ![]() |
2:28:51 | ||
1940 | ![]() |
2:28:28 | ||
1941 | ![]() |
2:30:38 | ||
1942 | ![]() |
2:26:51 | ||
1943 | ![]() |
2:28:25 | ||
1944 | ![]() |
2:31:50 | ||
1945 | ![]() |
2:30:40 | ||
1946 | ![]() |
2:29:27 | ||
1947 | ![]() |
2:25:39 | ||
1948 | ![]() |
2:31:02 | ||
1949 | ![]() |
2:31:50 | ||
1950 | ![]() |
2:32:39 | ||
1951 | ![]() |
2:27:45 | ||
1952 | ![]() |
2:31:53 | ||
1953 | ![]() |
2:18:51 | ||
1954 | ![]() |
2:20:39 | ||
1955 | ![]() |
2:18:22 | ||
1956 | ![]() |
2:14:14 | ||
1957 | ![]() |
2:20:05 | ||
1958 | ![]() |
2:25:54 | ||
1959 | ![]() |
2:22:42 | ||
1960 | ![]() |
2:20:54 | ||
1961 | ![]() |
2:23:39 | ||
1962 | ![]() |
2:23:48 | ||
1963 | ![]() |
2:18:58 | ||
1964 | ![]() |
2:19:59 | ||
1965 | ![]() |
2:16:33 | ||
1966 | ![]() |
2:17:11 | ![]() |
3:21:40 |
1967 | ![]() |
2:15:45 | ![]() |
3:27:17 |
1968 | ![]() |
2:22:17 | ![]() |
3:30:00 |
1969 | ![]() |
2:13:49 | ![]() |
3:22:46 |
1970 | ![]() |
2:10:30 | ![]() |
3:05:07 |
1971 | ![]() |
2:18:45 | ![]() |
3:08:30 |
1972 | ![]() |
2:15:39 | ![]() |
3:10:26 |
1973 | ![]() |
2:16:03 | ![]() |
3:05:59 |
1974 | ![]() |
2:13:39 | ![]() |
2:47:11 |
1975 | ![]() |
2:09:55 | ![]() |
2:42:24 |
1976 | ![]() |
2:20:19 | ![]() |
2:47:10 |
1977 | ![]() |
2:14:46 | ![]() |
2:48:33 |
1978 | ![]() |
2:10:13 | ![]() |
2:44:52 |
1979 | ![]() |
2:09:27 | ![]() |
2:35:15 |
1980 | ![]() |
2:12:11 | ![]() |
2:34:28 |
1981 | ![]() |
2:09:26 | ![]() |
2:26:46 |
1982 | ![]() |
2:08:52 | ![]() |
2:29:33 |
1983 | ![]() |
2:09:00 | ![]() |
2:22:43 |
1984 | ![]() |
2:10:34 | ![]() |
2:29:28 |
1985 | ![]() |
2:14:05 | ![]() |
2:34:06 |
1986 | ![]() |
2:07:51 | ![]() |
2:24:55 |
1987 | ![]() |
2:11:50 | ![]() |
2:25:21 |
1988 | ![]() |
2:08:43 | ![]() |
2:24:30 |
1989 | ![]() |
2:09:06 | ![]() |
2:24:33 |
1990 | ![]() |
2:08:19 | ![]() |
2:25:24 |
1991 | ![]() |
2:11:06 | ![]() |
2:24:18 |
1992 | ![]() |
2:08:14 | ![]() |
2:23:43 |
1993 | ![]() |
2:09:33 | ![]() |
2:25:27 |
1994 | ![]() |
2:07:15 | ![]() |
2:21:45 |
1995 | ![]() |
2:09:22 | ![]() |
2:25:11 |
1996 | ![]() |
2:09:15 | ![]() |
2:27:12 |
1997 | ![]() |
2:10:34 | ![]() |
2:26:23 |
1998 | ![]() |
2:07:34 | ![]() |
2:23:21 |
1999 | ![]() |
2:09:52 | ![]() |
2:23:25 |
2000 | ![]() |
2:09:47 | ![]() |
2:26:11 |
2001 | ![]() |
2:09:43 | ![]() |
2:23:53 |
2002 | ![]() |
2:09:02 | ![]() |
2:20:43 |
2003 | ![]() |
2:10:11 | ![]() |
2:25:19 |
2004 | ![]() |
2:10:37 | ![]() |
2:24:27 |
2005 | ![]() |
2:11:44 | ![]() |
2:25:12 |
2006 | ![]() |
2:07:14 | ![]() |
2:23:38 |
2007 | ![]() |
2:14:13 | ![]() |
2:29:18 |
2008 | ![]() |
2:07:45 | ![]() |
2:25:25 |
2009 | ![]() |
2:08:42 | ![]() |
2:32:16 |
2010 | ![]() |
2:05:52 | ![]() |
2:26:11 |
2011 | ![]() |
2:03:02 | ![]() |
2:22:36 |
2012 | ![]() |
2:12:40 | ![]() |
2:31:50 |
2013 | ![]() |
2:10:22 | ![]() |
2:26:25 |
2014 | ![]() |
2:08:37 | ![]() |
2:19:59 |
2015 | ![]() |
2:09:17 | ![]() |
2:24:55 |
2016 | ![]() |
2:12:45 | ![]() |
2:29:19 |
2017 | ![]() |
2:09:37 | ![]() |
2:21:52 |
2018 | ![]() |
2:15:58 | ![]() |
2:39:54 |
2019 | ![]() |
2:07:57 | ![]() |
2:23:31 |
20204 | Bertan behera | |||
2021 | ![]() |
2:09:51 | ![]() |
2:24:45 |
2022 | ![]() |
2:06:51 | ![]() |
2:21:01 |
2023 | ![]() |
2:05:54 | ![]() |
2:21:38 |
2024 | ![]() |
2:06:17 | ![]() |
2:22:27 |
- ¹ 1918an lasterketa berezia izan zen, 10 gizonetako talde militarrek hartu baitzuten parte erreleboka.
- ² Emakumezkoen lasterketak jokatzen 1966an hasi baziren ere lehen sei ekitaldiak ez ziren ofizialak izan.
- ³ 2014ko emakumezkoen lasterketa Rita Jeptook irabazi bazuien ere, beranduag deskalifikatu eta Bizunesh Deba etiopiarra izendatu zuten txapeldun.
- 4 2020. urteko ekitaldia bertan behera gelditu zen COVID-19 pandemiaren eraginez.
Gurpildun aulkiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Garaipenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gizonezkoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Emakumezkoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gurpildun aulkiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Gizonezkoak
- Emakumezkoak
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) «BAA Gives Update on 2021 Boston Marathon Timing» NBC Boston (kontsulta data: 2021-01-17).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Ingelesez) Bostongo maratoiaren webgune ofiziala