Bretainia (eskualdea)

Bretainia Eskualdea
Région Bretagne Rannvro Breizh
Bretainiako bandera
Bretagne region locator map2.svg
Geografia
Hiriburua	Rennes 48°6′51″N 1°40′51″W
Azalera	27.208
Punturik altuena	Roc'h Ruz (en)
Mugakideak	Loirerria, Normandia Beherea eta Normandia
Administrazioa
Presidentea	Loïg Chesnais-Girard (PS)
Loïg Chesnais-Girard (en)
Legebiltzarra	Bretainiako Eskualde Kontseilua
Demografia
Biztanleria	3.354.854 (2019) 19.440 (2018)
Dentsitatea	123,3 bizt/km²
Ekonomia
Historia
Sorrera data: 1941
Bestelako informazioa
bretagne.bzh

Artikulu hau gaur egungo Bretainia eskualdeari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Bretainia (argipena)».

Bretainia (frantsesez: Bretagne, bretainieraz: Breizh, galoz: Bertaèyn) Frantziako ipar-mendebalean dagoen eskualdea da eta lau departamendu barne hartzen ditu: Côtes-d'Armor (22.), Finistère (29.), Ille eta Vilaine (35.) eta Morbihan (56.). 27.208 km² ditu, eta 2.906.197 biztanle (107 biz/km², 1999).

Eskualdeko hiriburu Rennes da hiri nagusia, 206.229 biztanle baititu.

Geografia

Bretainia historikoa

Sakontzeko, irakurri: «Bretainia»

Bretainia historikoaren 9 herrialdeak

Bretainiako abertzaleek aldarrikatzen duten lurraldea (Bretainia historikoa bezala ezagutua) egun Bretainia izena duen eskualde edo erregioaz landa, Loira Atlantiarreko departamendua ere barne biltzen du. Horrela, Bretainia historikoa 9 herrialdetan banatzen da:

• Bro Leon
• Bro Dreger (Treguier)
• Bro Kernev
• Bro Gwened (Vanetès)
• Bro Sant Brieg edo Penteur (Penthièvre)
• Bro Zol
• Bro Sant Malou
• Bro Roazhon
• Bro Naoned

Gaur egun

Ozeano Atlantikoak inguratzen du mendebalde, iparralde eta hegoaldean, ekialdean Loirerria eta ipar-ekialdean Normandia Beherea mugakide dituela.

Hiri nagusiak

Nantes (544.932 biztanle 1999an) hiriburu historikoa da eta Rennesen dago prefektura (521.188).

Hauetaz gain, beste hiri nagusiak hauexek dira:

• Brest: 149.634.
• Quimper: 64.900.
• Lorient: 59.189.
• Vannes: 51.759.
• Saint-Malo: 50.675.
• Saint-Brieuc: 46.087.
• Fougères: 21.779.
• Lannion: 18.368.
• Morlaix: 15.990.
• Pontivy: 13.508.
• Dinan: 10.907.

Hamar mila biztanletik behera dituzte beste herri hauek:

• Redon: 9.499.
• Guingamp: 8.008.
• Châteaulin: 5.157.

Kultura

Hizkuntzak

Frantsesa da gaur egungo hizkuntza nagusia, baina beste bi hizkuntza komunitate ere badaude:

• Bretainiera edo brezhoneg, lurraldeko mendebaldean (Bretainia Beherean) mintzatutako zelta hizkuntza.
• Galoa, ekialdean edo Bretainia Garaian hitz egindako erromantze hizkuntza.

Literatura

• Frantsesezko idazleak:
  • Jules Verne (1828-1905).
• Bretainierazko idazleak:
  • François-Marie Luzel (1826-1895).
  • Per-Jakez Helias (1914-1995).
  • Yann Brekilien (1920-).

Musika

• Gwendal taldea.
• Alan Stivell (1944-), musikaria.

Margolaritza

• Paul Gauguin (1848-1903).

Kirolak

Futbola

FC Nantes eta Stade Rennais FC (Rennes) ditugu talderik hoberenak.

Txirrindularitza

Sakontzeko, irakurri: «Bretainiako txirrindularien zerrenda»

Herrialdeak emandako txirrindularien artean, Bernard Hinault (1954-) dugu aipagarriena, Frantziako Tourraren garailea bost aldiz izandakoa.

Ikus, gainera

• Bretainia (lurralde historikoa)
• Zelta nazioak

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Bretainia

• Bretainiako geografia (elebidunez)
• Erregioaren webgunea (fr)
• An tour tan: Diaspora bretoiaren webgunea
• Brittany (ing)

• Datuak: Q12130
• Multimedia: Région Bretagne