Brigitte Engerer
| Brigitte Engerer | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Brigitte Marie Engerer |
| Jaiotza | Tunis, 1952ko urriaren 27a |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Heriotza | Parisko 5. barrutia, 2012ko ekainaren 23a (59 urte) |
| Hobiratze lekua | Montparnasseko hilerria |
| Heriotza modua | berezko heriotza: minbizia |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Parisko Kontserbatorioa |
| Hizkuntzak | frantsesa |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | piano-jotzailea eta musika-irakaslea |
| Jasotako sariak | |
| Genero artistikoa | musika klasikoa |
| Musika instrumentua | pianoa |
| Diskoetxea | Philips Harmonia Mundi |
       | |
Brigitte Engerer (Tunis, Tunisia, 1952ko urriaren 27a - Paris, Frantzia, 2012ko ekainaren 23a) frantziar piano-jotzaile klasiko ezaguna izan zen.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Brigitte Engerer Tunisen jaio zen, garai hartako Tunisiako Protektoratu Frantsesean, 1952ko urriaren 27an.[1] Txikitatik hasi zen musika ikasten, bai eta jendaurrean pianoa jotzen ere. Hamaika urte zituela, familia Parisera aldatu zen, eta Engererrek Pariseko kontserbatorioan jarraitu zituen piano-ikasketak, Lucette Descaves pianista eta pedagogo frantsesarekin.[2] Hamabost urterekin, lehendabiziko saria eman zioten aho batez, eta hurrengo urtean Marguerite Long-Jacques Thibaud nazioarteko saria irabazi zuen. Jarraian, Moskuko Txaikovski Kontserbatorioan ikasten jarraitzeko gonbita jaso zuen, eta han Stanislav Neuhaus izan zuen irakasle, Heinrich Neuhausen semea. Hasiera batean diru-laguntza urte baterako bazen ere, bederatzi urte egin zituen Errusian.[2][3]
1980an, Engererrek bere karreran garrantzi handia izango zuen eskaintza bat jaso zuen; izan ere, Herbert von Karajan pianistak Berlineko Orkestra Filarmonikoan berarekin batera jotzera gonbidatu zuen.[4] Horren ondoren, Bostoneko Orkestra Sinfonikoarekin, New Yorkeko Orkestra Filarmonikoarekin eta Pariseko Orkestrarekin ere jo zuen, azken horretan Daniel Barendoim-en zuzendaritzapean.
Hortik aurrera, Engererren karrerak bi zutabe izan zituen: piano-errezitalak, batetik, eta irakasle-lana Pariseko Kontserbatorioan, bestetik. Azken errezitala Pariseko Théâtre des Champs-Élysées antzokian egin zuen, 2012ko ekainaren 12an, bederatzi urterekin lehen kontzertua eskaini zuen areto berean; bere bizitzako azken errezitaldi hartan, Schumannen lana interpretatu zuen.[5][6]
Yann Queffélec idazlearekin ezkondua egon zen, eta alaba bat izan zuten, Leonore (1985). Gerora, Xavier Fourteaurekin ezkondu zen, eta seme bat izan zuten, Harold (1994).
Parisen hil zen, 2012ko ekainaren 23an, minbiziak jota. Pariseko Montparnasseko hilerrian ehortzi zuten.
Diskografia hautatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Txaikovskiren 1. Kontzertua eta Schumannen Kontzertua la minorrean, Londreseko Errege Filarmonikarekin, Emmanuel Krivine-ren zuzendaritzapean
- Frédéric Chopinen Nokturnoa osorik
- Moussorgsky musikagilearen Erakusketa bateko koadroak, Harmonia Mundi diskoetxearekin
- Beethoven, Grieg eta Schumann-en Sonatak, Olivier Charlier biolin-jotzailearekin
- Rakhmaninov-en Bi pianorako eta lau eskutarako pianorako obra, Oleg Maisenberg piano-jotzailearekin
- Brahms-en Requiem aleman bat obraren 2 pianorako eta kororako bertsioa (Londreseko bertsioa), Boris Berezovsky piano-jotzailearekin eta Accentus Koroarekin, Laurence Equilbey-ren zuzendaritzapean
- Schumannen Ihauteria eta Haurren Irudiak
- Clara eta Robert Schumannen Kontzertuak, Cannes-Provence-Alpes-Côte d’Azur eskualdeko Orkestrarekin, Philippe Bender-en zuzendaritzapean
- Chopinen biolontxelo eta pianorako obra, Henri Demarquette biolontxelo-jotzailearekin
- Louise Farrenc musikagilearen lanak, Naive-n
- Haurtzaroko oroitzapenak (musika errusiarra), Yann Queffélec idazlearen testu idatziekin (2007, Mirare diskoetxearekin) ("Choc" du Monde de la Musique)
- L'invitation au Voyage (musika frantsesa), Henri Demarquette biolontxelo-jotzailearekin ("Choc" du Monde de la Musique)
- Txostakovitxen Sonata alturako eta pianorako, Gérard Caussé biola-jotzailearekin, Mirare diskoetxearekin
- Le carnaval des animaux Pariseko Ensamble orkestrarekin, Mirare diskoetxearekin
- Camille Saint-Saëns frantziar musikagile eta piano-jotzailearen pianorako 2. Kontzertua eta pianorako 5. Kontzertua, Pariseko Ensamble orkestrarekin, Mirare diskoetxearekin
Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sophie Laloy zinemagilearen Je te mangerais filman (2009ko martxoaren 11n mustua) Brigitte Engererren irudiak agertzen dira behin eta berriro; izan ere, Marie pertsonaia nagusia Engererren mireslea da. Gainera, Engererrek filmean entzuten konposizio klasikoak interpretatu zituen.
- Brigitte Engerer intime dokumentala (Benjamin Bleton, France 2)
Nazioarteko sariak eta ohoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Marguerite-Long-Jacques-Thibaud nazioarteko lehiaketa, Frantzian (1969)
- Txaikovski nazioarteko lehiaketa, Moskun
- Belgikako Elisabeth Erregina lehiaketa, 3. postuan (1978)
- "Grand Prix du Disque" saria, Philips etxearekin grabatutako Schumann-en Ihauteria, Op. 9 eta Vienako Ihauteria lanengatik
- Frantziako Institutua, Arte Ederren Akademia erakundeko kide urgazlea
- Ohorezko Garaipena Frantzian urtero egiten den Victoires de la musique classique ospakizuneko 2011ko ekitaldian, pianoa jotzen egindako ibilbideagatik
Kondekorazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Ohorezko Legioko Zalduna
- Merituaren Ordena Nazionaleko Komendadorea
- Artearen eta Literaturaren Komendadorea
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ .
- ↑ a b .
- ↑ .
- ↑ .
- ↑ " Obscène ? Vous avez dit obscène ! ", 88 notes pour piano solo, Jean-Pierre Thiollet, Neva Editions, 2015, p. 226-227. ISBN 978 2 3505 5192 0
- ↑ La pianiste Brigitte Engerer est morte Le Point, 23 juin 2012
Datuak: Q601534
Multimedia: Brigitte Engerer / Q601534