Britainiar ingeles

Britainiar ingeles
	British English
Datu orokorrak
Hizkuntza sailkapena
	giza hizkuntza; indoeuropar hizkuntzak; germaniar hizkuntzak; mendebaldeko germaniar hizkuntzak; anglo-frisiar hizkuntzak; angliar hizkuntzak; ingeles
Alfabetoa	latindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
Glottolog	brit1242
Wikipedia	en-gb
IETF	en-GB

Britainiar ingelesa (ingelesez: British English) Erresuma Batuan ingelesak duen dialekto eta ahoskeren multzoa da.^[1]

Erresuma Batuan idatzitako ingeles formalean eskualde-aldaketak daude (adibidez, wee eta little hitzak zenbait testuingurutan trukagarriak diren arren, iparraldeko Britainia Handiko (eta bereziki Eskoziako) edo Ipar Irlandako iparraldeko norbaitek wee eta hegoaldeko Ingalaterrako edo Galesko norbaitek little idatziko luke. Hala ere, Erresuma Batua osoko ingeles idatzian uniformetasun maila handia dago, eta hau "ingeles britainiarra" bezala deskriba daiteke. Ingeles mintzatuaren formak, ordea, munduko eremu gehienetan baino askoz gehiago aldatzen dira, eta, beraz, zailagoa da hizkuntza mintzatuari "ingeles britainiarra" kontzeptu uniformea aplikatzea. Tom McArthurren esanetan, "pertsona askorentzat, bereziki Ingalaterran, britainiar ingelesa tautologia bat da (...) britainiar hitzaren anbiguotasun eta tentsio guztiak partekatzen ditu, eta emaitza gisa bi modutan interpreta daiteke: zabalago edo estuago, nahasmen eta anbiguotasun maila baten barruan".^[2]

Ortografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1828an, Noah Websterrek bere erabilera-hiztegia argitaratu zuenean, ingelesezko ortografia berritzeko aholkuak eman zituen. Nahiz eta estatubatuarra izan, Europan baino ez zituzten bere aholkuak jarraitu eta, beraz, britainiar eta estatubatuar ingelesen artean aldeak daude. Hona hemen adibide batzuk:

Britainiarra	Estatubatuarra
-re (centre, theatre...)	-er (center, theater...)
-ise (realise...) Kanadan eta Erresuma Batuan: realize...	-ize (realize...)
-ogue (dialogue, analogue...)	-og (dialog, analog...)
-our (colour, favour, labour...)	-or (color, favor, labor...)
-ce [izenak] -se [aditzak] (practice / to practise)	-ce/-se [biak] (license / to license, practice / to practice)
sceptical	skeptical
jewellery	jewelry
mad	crazy
skilful (Australian eta Kanadan: skillful)	skillful
pavement	sidewalk
angry	mad