Bulgariera

Bulgariera
	български език
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Bulgaria, Ukraina, Moldavia, Serbia, Mazedonia, Grezia, Turkia eta emigrante taldeak
Hiztunak	13 milioi inguru
Rankinga	88. hizkuntza mintzatuena
Ofizialtasuna	Bulgaria, Europar Batasuna
Eskualdea	Balkanak
Araugilea	Bulgarieraren Zientzia Institutua
Hizkuntza sailkapena
	indoeuropar hizkuntzak; Balto-Slavic (en) ; Eslaviar hizkuntzak; South Slavic (en)
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	subjektua aditza objektua, hizkuntza azentuala eta hizkuntza fusionatzailea
Modu gramatikalak	admirative (en)
Alfabetoa	Bulgarian alphabet (en) , Bulgarian Braille (en) eta alfabeto zirilikoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	bg
ISO 639-2	bul
ISO 639-3	bul
Ethnologue	bul
Glottolog	bulg1262
Wikipedia	bg
Linguasphere	53-AAA-hb
ASCL	3502
IETF	bg

Bulgariera^[1] (български, ˈbɤ̞ɫɡɐrski ahoskatua) Bulgarian eta Serbia zein Ukrainako inguru batzuetan mintzatzen den hizkuntza indoeuroparra da. Zehazki, Bulgaria, Dobrudja, Hego Valakia eta Besarabian hitz egiten den hizkuntza hego-eslaviarra da. Mazedonia, Grezia eta Turkian ere bulgarieraren dialekto bereziak mintzatzen dira.

Alfabetoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karaktere zirilikoz idazten da:

А а /a/	Б б /b/	В в /v/	Г г /g/	Д д /d/	Е е /ɛ/	Ж ж /ʒ/	З з /z/	И и /i/	Й й /j/
К к /k/	Л л /l/	М м /m/	Н н /n/	О о /ɔ/	П п /p/	Р р /r/	С с /s/	Т т /t/	У у /u/
Ф ф /f/	Х х /x/	Ц ц /ʦ/	Ч ч /tʃ/	Ш ш /ʃ/	Щ щ /ʃt/	Ъ ъ /ɤ̞/, /ə/	Ь ь /◌ʲ/	Ю ю /ju/	Я я /ja/

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bulgaria barneko bulgarieraren dialektoen mapa.

Alfabeto zirilikoz idatzia, bulgariera zaharra (IX-XI. m.) Ekialdeko Elizako hizkuntza eslaviar ofiziala izan zen eta eragin handia izan zuen gainerako hizkuntza eslaviar handien garapenean. Bulgariar literaturak ospe handia hartu zuen mundu eslaviar osoan XIV. mendera arte. Otomandar Inperioaren zapalkuntzak (1396-1878) eten zuen literatur aberastasun hori eta abertzaletasunak XIX. mendean indar berezia hartu arte, bulgarierak ez zuen berriro literatura higikunderik izan.

Bulgariera moderno batua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bulgariera moderno batua XIX. mendean sortu zen. Tradizio aberatseko hiztegiaz gainera, bulgariera modernoak grezieratiko, turkieratiko, errusieratiko eta frantsesetiko maileguak hartu ditu nagusiki.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.