Carmen Castillo (zinegilea)

Carmen Castillo (zinegilea)
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	María del Carmen Castillo Echeverría
Jaiotza	Santiago, 1945eko maiatzaren 21a (78 urte)
Herrialdea	Txile ; Frantzia
Familia
Aita	Fernando Castillo Velasco
Ama	Mónica Echeverría
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania; frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, gidoilaria, dozentea, dokumentalista eta errealizadorea
Enplegatzailea(k)	Txileko Pontifize Unibertsitate Katolikoa
Jasotako sariak	ikusi FIPA d'Or (1994) ; Altazor Awards (2008) ; Ohorezko Legioko zalduna (2023ko uztailaren 13a) ;
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Revolutionary Left Movement (en)

María del Carmen Castillo Echeverria (Santiago, Txile, 1945eko maiatzaren 21a) zinemagilea, nagusiki gidoilaria eta dokumentalgilea, Txilen jaio baina frantziartua.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fernando Castillo Velasco politikariaren eta arkitektoaren eta Mónica Echeverría idazlearen alaba, historia irakaslea eta ikertzailea izan zen Latinoamerikako Historia Ikerketa Zentroan, Unibertsitate Katolikoan .

La Moneda Jauregian lan egin zuen Salvador Allende presidentearen gobernuan (1970-1973). Kolpe militarraren ostean, Augusto Pinocheten diktaduraren aurka borrokatu zuen klandestinitatetik, MIRko buruzagia zen Miguel Enríquez bere bikotekidearekin batera.

1973ko abenduan, San Migelen kokatu ziren, Santa Fe kalean, Camila, Carmen eta Andrés Pascalen alaba gaztearekin eta Javiera, Miguel eta Alejandra Pizarroren alabarekin.

1974ko urriaren 5ean, DINAk Santa Fe kalean operazio bat abiatu zuen: Enriquez hil eta Carmen Castillo, 6 hilabete haurdun zegoen Miguel Ángel Enríquez Castillo semeaz (Miguel Ángel Castillo izenarekin jaiotakoa Oxforden, Ingalaterran), larri zaurituta suertatu zen. Lehenengo Barros Luco ospitalera eraman zuten eta gero ospitale Militarrera, non inkomunikatuta jarraitzen zuen,^[1] eta Marcelo Moren Britok eta Miguel Krassnoffek interrogatua, azken hau Enriquez hil zuten gatazka lidetatu zuena.

Handik gutxira herrialdetik kanporatu egin zuten. Erbesteratutako gurasoak zeuden Londresera bidaiatu zuen, erditu eta handik hilabete batzuetara hil zen Miguel Ángel semea. Diktaduraren amaieran Frantzian geratzea aukeratu zuen.

Erdi-itzulera 2002an hasi zuen, Calle Santa Fe dokumentala filmatzea erabaki zuenean. Paris eta Santiago artean bizi izan zen.^[2]

1979an idatzi zuen Santiagoko Urriko Egunaren lekukotza errelatoa, non Enriquezekin partekatu zuen klandestinitateko urtea kontatu zuen. Erbestea konpartitu zuten beste lagun batzuen oroitzapenak ere txertatu zituen, egun haietako bere ikuspegitik, esate baterako, DINAko tortura eta atxiloketa zentroko José Domingo Cañas etxearen barrutik. 20 urte behar izan zituen LOM Edicionesek lekukotasun hau beren aberrian argitaratzeko.

Bere filmak Txile eta Latinoamerika ingurukoak dira. La flaca Alejandra (1993) dokumentalak Urrezko FIPA irabazi zuen Miarritzeko Ikus-entzunezko Programen Nazioarteko Jaialdian eta beste hainbat sari jaso zituen; Santa Fe kaleak 2008ko Altazor saria jaso zuen ikus-entzunezko arteetan. Altadis-Zuzendari Berriak sarirako epaimahaia izan zen 2007ko Donostiako Nazioarteko Zinemaldian . Bere dokumentaletako hainbat gidoi idatzi ditu, hala nola, aipatutako bi eta Inca de Oroko beste batzuen gidoiak, baita Color Habana, Hasta pronto eta La Montaña Azul bezalako beste zinemagile batzuen filmak ere.

2020an Castillok egindako dokumentaletako bost erakutsi zituzten Miarritzeko Fipadocen. Lehena, Chili 1973, une ambassade face au coup d'Etat (2019) Bigarrena, On est vivants (2015) Hurrengoa Rue Santa Fe (2007) Dokumental horretan, Castillok berak kontatzen du senarra zenarekin urratutako borroka eta maitasun bidea, oroitzapenak eta artxiboetako irudiak aldizkatuz. Ostegunez, La Flaca Alejandra emango dute.^[3] Torturapean lagunak —tartean, Castillo bera— salatu zituen La Flaca ezizeneko militantearen lekukotza agertu zuen. Azkenik, La véridique légende du sous-commandant Marcos (1995) erakutsi zuten.^[4]

Bibliografia aukeratua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urriko eguna Santiagon (1980) / Un jour d'octobre à Santiago, Éditions Bernard Barrault, Paris, 1992 / LOM Ediciones, Santiago, Txile, 1999
Ligne de fuite (1987), Éditions Bernard Barrault, Paris, 1992
Santiago / Paris, the flight of memory (2000), Mónica Echevarría-rekin idatzia ( Santiago-Paris, le vol de la mémoire, Plon, Paris, 2002)

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1983: Santiagoko harresiak
1984: Gerra egoera: Nikaragua
1994: Alejandra larrua
1994-1999: Lands Lands, fikziozko filmak Arte sarerako
1995: Marcos azpipandanteen benetako istorioa
1996: Inca de Oro
1999: Bolero, hezkuntza maitagarria
2000: Cumbiarekin egindako bidaia Kolonbian zehar
2000: María Félix, eskuraezina
2001: Inka Trail
2002: Astronomo eta India
2003: José Saramago, memoria baten garaia
2003: Mísia, fado ahotsa
2004: Nire aitaren herrialdea
2007: Santa Fe kalea ^[5]
2010: Amerikaren Altxorra - Pazko Lamaren Urrea ^[6]
2013: L'Espagne de Juan Goytisolo, Manuel Rivas et Bernardo Atxaga (54 '), L'Europe des écrivains saila
2015: On est vivants ( Oraindik bizirik gaude )^[7]

Sariak eta ohoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Latinoamerikako Zinema Berriaren Nazioarteko Jaialdiaren abesbatza handia Habanan, La Flaca Alejandra-ren eskutik
1994ko FIPA de La Flaca Alejandraren Sorkuntza eta Saiakera dokumentalak atalean. Dokumental honek beste hainbat sari jaso zituen Genevan, Monte Carlo, New Yorken eta San Frantziskon.
Lehen saria Annecy jaialdian El bolero, maitasun hezkuntzarako
Lehen saria Parisko Zinema Zientifikoko Astronomoari eta Indian
Bigarren saria Santiago Nazioarteko Zinemaldian (SANFIC) Nire Aitaren Herriarentzat
Altazor Saria 2008ko Arte Nazionaletarako Ikus-entzunezko Arteetan, Zuzendaritza Dokumentala, Santa Fe kalearentzat ^[8]
Sari berezia Habanako 2010eko Latinoamerikako Zinemaren Nazioarteko Jaialdian. El tesoro de América - El oro de Pascua Lama