Cazalis (abizena)

Wikipedia, Entziklopedia askea

Cazalis Euskal Herriko hainbat lekutan hedaturik dagoen abizen okzitandarra da.

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cazalis (Landak)

Abizen honek Okzitaniako Cazalis (Landak departamentua) zein Cazalis (Gironda departamentua) izeneko herrietan jatorria izan dezake.

Euskal Herrian izandako hedapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lea-Artibai eskualdean, ahozko tradizioan jaso da abizen horretako lehen pertsona Markina-Xemeinera ailegatu zela Napoleon Bonaparteren garaian: Pierre Cazalis. Horregatik, bere ondorengoei Pirrinekuek ezizena ezarri zitzaien.[1] Bizkaiko Elizaren Histori Artxiboan agertzen den Juan Pedro Cazalis Soulaet izan daiteke gizon hori, Justa Rufina Agirresarasua Sarasua anderearekin Pedro Gregorio (1807)[2] eta Joan Angel (1809)[3] semeak izan zituena, eta 1867an hil zena.[4]

Zarautzen dauden Cazalistarren artean, berriz, Donostiako Elizbarrutiko Artxibo Historikoan agertzen den lehen errejistroa Jose Faustino Cazalis Lapeira eta Micaela Larrañaga Odriozolaren arteko ezkontza-agiria da, 1880 urtekoa.[5] Familia honek Markina-Xemengoekin lotura izan dezake, lehen aipatu dugun Gregorio Cazalis Agirresarasuak Juana Ramona Lapeira Iriarte izeneko andrearekin ezkondu baitzen 1844 urtean;[6] eta Jose Faustino izeneko semea izan baitzuten 1854ean.[7]

XX mendean zehar Markina-Xemeingo familia honen adar bat Lekeitiora aldatu zen; harrezkero hedatu zen abizena herri honetan.[1]

Segundo Cazalis Areitio (Xemein, 1894) pelotari ezaguna izan zen, eta Cazalis Menor ezizenarekin,[8] Madrilen jokatu eta gero 1910eko eta 20ko hamarkadetan Kuban aritu zen. Madrilera itzulita Espainiako Gerra Zibila piztu zen; errepublikarren alde borrokatu zen. 1939an Habanara erbesteratu zen, eta bertan bizi izan zen 1959an hil arte. Bere seme Segundo Cazalis Goenaga (Habana, 1924) kazetari ospetsua izan zen Venezuelan eta Kuban,[9] eta 1968an Los Hijos de Gernika dokumentala zuzendu zuen.[10] Asier Cazalis musikari venezuelarra[11] ere adar honetako ondorengoa da.[1]

Abizen hau duten euskaldun ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mikel Cazalis

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c Jose Mari Cazalis Eigurenek emandako lekukotasuna.
  2. «SIGA-AKIS .:. AHEB-BEHA» internet.aheb-beha.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  3. «SIGA-AKIS .:. AHEB-BEHA» internet.aheb-beha.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  4. «SIGA-AKIS .:. AHEB-BEHA» internet.aheb-beha.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  5. «Ezkontza Jose Faustino, Casalis, Lapeira» artxiboa.mendezmende.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  6. «SIGA-AKIS .:. AHEB-BEHA» internet.aheb-beha.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  7. «SIGA-AKIS .:. AHEB-BEHA» internet.aheb-beha.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  8. «Cazalis Areitio, Segundo | Zesta Puntaren Lagunak» zestapuntarenlagunak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  9. Domingo, Jorge, 1954-. (2009). El exilio republicano español en Cuba. (1. ed. argitaraldia) Siglo XXI de España ISBN 9788432313875. PMC 451088166. (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  10. «LA PELÍCULA "LOS HIJOS DE GERNIKA"» Iñaki Anasagasti (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).
  11. (Gaztelaniaz) «El vascovenezolano Asier Cazalis, nominado a dos Grammys Latinos 2016 con el grupo Caramelos de Cianuro» Euskal kultura (Noiz kontsultatua: 2019-06-02).