Edukira joan

Charles-Ange Laisant

Wikipedia, Entziklopedia askea
Charles-Ange Laisant

Member of parliament for the Seine (en) Itzuli

1885eko urriaren 4a - 1893ko urriaren 14a
Loire-Atlantique's 1st constituency (en) Itzuli Q120462661 Itzuli

1876ko otsailaren 20a - 1885eko azaroaren 9a
Q120462531 Itzuli

1871 - 1886

Société Mathématique de France (en) Itzuli presidentea


Le Petit Parisien (en) Itzuli zuzendari

Bizitza
JaiotzaNantes1841eko azaroaren 1a
Herrialdea Frantzia
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaAsnières-sur-Seine1920ko maiatzaren 5a (78 urte)
Hobiratze lekuaCrématorium-columbarium du Père-Lachaise (en) Itzuli
Grave of Laisant (en) Itzuli
Familia
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaÉcole polytechnique
École d'application de l'artillerie et du génie (en) Itzuli
lycée Georges-Clemenceau (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaZientzietako doktorea
Tesi zuzendariaJules Houël (en) Itzuli
Hizkuntzakesperantoa
frantsesa
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, politikaria, esperantista, militarra eta kazetaria
Jasotako sariak
KidetzaFramazoneria
Ligue des Patriotes (en) Itzuli
Giza Eskubideen Liga
Fédération communiste anarchiste (en) Itzuli
Izengoitia(k)Jean Frollo
Zerbitzu militarra
Graduakapitain
Parte hartutako gatazkakFrantzia-Prusia Gerra

Charles-Ange Laisant (1841eko azaroaren 1a – 1920ko maiatzaren 5a), frantziar politikaria eta matematikaria, Indre-n jaio zen,[1] Nantestik gertu, 1841eko azaroaren 1ean, eta École polytechniquen ikasi zuen ingeniari militar gisa.

Issy gotorlekua Parisko setioan defendatu zuen, eta Korsikan eta Aljerian egin zuen zerbitzua, 1873an. 1876an bere eginkizunari uko egin zion Nantesen interes errepublikarrerako diputatu gisa Ganberan sartzeko, eta 1879an Le Petit Parisien-aren zuzendari bihurtu zen. Egunkari horretan Courtot de Cissey jeneralari ustezko iraintze egiteagatik, isun handia izan zuen.

Ganberan, nagusiki, armadaren kontuez hitz egin zuen; eta armadaren legedia aztertzeko izendatutako batzorde bateko lehendakaria izan zen, 1887an dimititu zuen Ganberak edozein motatako salbuespenen abolizioa zigortzeari uko egin ziolako. Ondoren, Boulanger jeneralaren politika errebisionistaren atxikitzaile eta Abertzaleen Ligako kidea bihurtu zen. Laisantek bi liburuxka politiko argitaratu zituen: Pourquoi et comment je suis Boulangiste (1887) eta L'Anarchie bourgeoise (1887). 1889an Parisko 18. barrutiko diputatu Boulangista aukeratu zuten.

Laisantek 1893an ez zuen berriro hauteskundetara aurkeztu, baina gero matematiketara bideratu zen. 1874an jada, funtzio hiperbolikoei buruzko ikerketa argitaratu zuen[2], eta Giusto Bellavitis-ek, ekipolentziei buruzko dokumentu baten frantsesaren itzulpena, Laisantek hiperbolari buruzko kapitulu bat gehitu zuen.[3] Bi lan argitaratu zituen aljebra geometrikoan, Introduction à la Méthode des Quaternions (1881)[4] eta Théorie et applications des equipollences (1887).[5] Gainera, L’Intermédiaire des Mathématiciens aldizkari matematikoa sortu zuen Émile Lemoine-rekin batera 1894an, eta 1888an Frantziako Matematika Elkarteko (Société Mathématique de France) presidentea izan zen. Cuaternion testuliburua Jules Hoüel-ek egindakoaren laburtze bat zen eta ekipolentziari buruzko testua Bellavitisen metodoei buruzkoan gehiago zabaldu zen.

École Polytechnique-ko langileen taldeari atxikita egon zen, eta 1903an – 1904an Frantziako Zientzia Aurreratzeko Elkarteko lehendakaria izan zen.

Aldizkari pedagogikoa, L’Enseignement Mathématique, Laisantek eta Henri Fehrrek sortu zuten 1899an, 1909. urtean, Matematika Heziketako Nazioarteko Batzordearen aldizkari ofiziala bihurtu zen

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Registration of birth : cf. French page
  2. C.-A. Laisant (1874) "Essai sur les fonctions hyperboliques", link from Google Books
  3. C.-A. Laisant (1874): French translation with additions of Bellavitis (1854) "Exposition de la méthode des equipollences", link from Google Books.
  4. C.-A. Laisant (1881) Introduction a la Méthode des Quaternions, link from Google Books
  5. C.-A. Laisant (1887) Theorie et Applications des Equipollence, Gauthier-Villars, link from University of Michigan Historical Math Collection

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo-estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]