Contraposto

Contrapostoa^[1] (jatorrizko italieraz, contrapposto), ikusmenezko arteetan, giza gorputzaren jarrera bat da, non bi hanketako batek gorputzaren pisua daraman, eta bestea libre eta apur bat tolestuta geratzen den. Horrek, gorputzaren bihurduraren eraginez, erabat aurrez aurre jarritakoak baino itxura biziagoa ematen du.

Antzinako greziar eskulturan

Tradizioaren arabera, Polikleto eskultoreak asmatu zuen,^[2] baina, izatez, contrapposto-a K.a. VI. mendearen amaieran agertu zen greziar eskulturan eta arte arkaikoaren eta lehen klasizismoaren arteko trantsizioa markatzen du.^[3] Jarrerak konposizioan dinamismoa sartzeko aukera ematen du, eta, aldi berean, gorputzaren koherentzia eta giharren arteko lotura nabarmentzen dira. Hankaren aldeak (Standbein alemanez) presioa jasaten du beherantz, grabitatearen ondorioz; hanka askearen aldeak (Spielbein), berriz, bizi-bulkadak animatzen du, eta horrek grabitateari eusten dio.^{[oh 1]} Gorputz-enborreko muskulaturak bi mugimenduak nabarmentzen ditu bereziki: bermatzeko hankaren aldea konprimitua da, eta bestea askatua.

Greziar eskulturan contrapostoaren formarik ezagunenetako bat hanka askea atzerantz baztertzen duena da, orpo altxatuak eta oin-puntak lurra bakarrik ukitzen dute. Kolokazioa askotan Polikletorekin lotzen da, zeinak adibide ona ematen duen bere Doriforoan, baina kasu horretan ere ez da Siziongo eskultorearen asmakizun bat izan zen: aurreko brontzezko estatuatxoetan atzerantz eramandako hanka librearen adibideak aurkitzen dira, edo baita pitxerrean egindako irudikapenetan ere.^[3]

Contrapposto

Polikletoren lanetan, bermatze-hankaren aldeko sorbalda jaitsi ohi da, sorbalda hanka askearen aldetik altxatuz, sarritan zerbait eramateko; lantza bat Doriforoaren kasuan. Bermatzeko hankak eskuina izateko joera du. Polikletoren contrapostoa da nagusi K.a. V. mendean. K.a. IV. mendean, aldiz, Praxitele eredu horretatik urruntzen da. desoreka areagotze aldera. Satiroa atseden hartzen eskulturan, atsedenean dagoenean, oin librearen puntak berme-oinaren orpoa ukitzen du, eta pertsonaiaren euskarri den zuhaitzaren enborra ezinbestekoa da konposiziorako.

Gotikoan

Gotikoan berriz erabiltzen hasten da (edo aditu batzuek izendatzen duten S forma, Crontrapostoaren aldaera bat dena, teknikoki aurreratuagoa), adibidez, Amabirjinetan, adibidez, Krużlowako birjinan.

Errenazimentua

Italiar primitiboek, Coppo di Marcovaldoo eta Guido da Sienak, jada erabiltzen dute aurre-Pizkundean.^[4] Italiako Lehen Pizkundeko artistek, hala nola Donatellok (1386-1466) eta Andrea del Verrocchiok (1435-1488), eskultura klasiko erromatarrei buruz ikusitako formula berrabiarazi zuten, contrapposto izena emanez, gorputzaren atal ezberdinen ekintza eta erreakzioa iradokitzen duena, eta diseinua azterketa anatomiko zientifiko batekin aberastuz.^[5]

Oharrak

↑ Artearen historiaren aitzindariak, Johann Joachim Winckelmann eta Adolf Furtwängler, alemanak ziren, eta horregatik,. terminologiaren parte bat aleman jatorriko da.

Erreferentziak

↑ www.ivap.euskadi.eus (kontsulta data: 2025-01-02).
↑ Plinio (XXXIV, 56)
↑ ^a ^b Adolf H. Borbein, « Polykleitos », Personal Styles in Greek Sculpture, Olga Palagia et Jerome J. Pollitt (dir.), Cambridge University Press, 1998, p. 71.
↑ Sarel Eimerl (1967) Giotto et son temps
↑ Encyclopædia Britannica, 2022

Kanpo estekak

Datuak: Q514847
Multimedia: Contrapposto / Q514847

[4] Artearen historiaren aitzindariak, Johann Joachim Winckelmann eta Adolf Furtwängler, alemanak ziren, eta horregatik,. terminologiaren parte bat aleman jatorriko da.

[1] www.ivap.euskadi.eus (kontsulta data: 2025-01-02).

[2] Plinio (XXXIV, 56)

[B71-3] Adolf H. Borbein, « Polykleitos », Personal Styles in Greek Sculpture, Olga Palagia et Jerome J. Pollitt (dir.), Cambridge University Press, 1998, p. 71.

[5] Sarel Eimerl (1967) Giotto et son temps

[6] Encyclopædia Britannica, 2022

[1]

[2]

[3]

[oh 1]

[4]

[5]