E1 linea (Euskotren)

Matiko ↔ Amara
	Euskotren Trena
	;
	; Euskotrenen 900 serieko tren bat Amara–Donostia geltokian
Datu orokorrak
Garraio mota	Aldiriko trena
Eskualdeak	Bizkaia eta Gipuzkoa,; Euskal Herria
Geltokiak	38
Jabea	Euskal Trenbide Sarea
Webgunea	www.euskotren.eus
Ustiapena
Hasiera	1901eko urtarrilaren 1a
Eragilea	Euskotren Trena
Ibilgailuak	44 (beste linearekin)
Ibilgailuen luzera	75 m
Maiztasuna	60'
Datu teknikoak
Luzera	108,670 km
Galiboa	1 000 mm
Abiadura maximoa	80 km/h

Matiko–Bilbo

1'

Uribarri

2'

Zazpikaleak

2'

2'

1'

2'

1'

3'

3'

3'

Ospitalea

3'

3'

5'

5'

7'

2'

5'

5'

Ermua

1'

2'

2'

2'

3'

2'

Eibar

2'

Azitain

8'

Elgoibar

1'

4'

4'

11'

9'

7'

Zumaia

8'

1'

6'

9'

5'

3'

3'

3'

Amara–Donostia

Euskotren Trenako E1 linea (Euskotrengo 1. linea, lehena) Eusko Trenbideak enpresak Matiko–Bilbo eta Amara–Donostia geltokien artean egiten duen zerbitzua da. Linea mendebaldetik ekialdera doa, Euskal Kostaldetik. Bizkaian, Ibaizabal ibarra hartzen du, Bilbo eta Ermua artean. Ondoren, Eibarrera iritsi eta Deba ibaiaren bidez Gipuzkoako kostalderaino jaisten da.

Lehen bidaia 1901eko urtarrilaren 1ean egin zuen Ferrocarriles Vascongados enpresak, Matiko–Bilbo eta Amara–Donostia arteko geltokietan.

44 geltokietatik 7tan Bilboko metroarekin lotura dago eta 4tan Donostiako metroarekin.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

linearen ibilbide osoa luzera oso zabalekoa da bere izaerako zerbitzu batentzat (108 km baino gehiago neurtzen du). Ezaugarri horrek teknikoki posible egiten ditu Gipuzkoako eta Bizkaiko hiriburuen arteko bidaiak; hala ere, aldirietako erregimenak (ia 40 geldialdi tarteko), trazadura lerromakurrak eta abiadura txikiak (gehienez 80 km/h) zerbitzu desegokia ematen dute bi hirien arteko harremana estaltzeko, eta teorian 2 ordu eta 3 laurden behar dira bidaia egiteko. Hori dela eta, duela hamarkada batzuetatik hona, bidaiari gehienek zuzeneko autobusa aukeratu dute Bilbo eta Donostia arteko ibilbideetarako, bereziki PESA/Lurraldebuseko (Bilbo-Zarautz-Donostia) DO01 linea, A-8 autobidearen bidez ordu bat eta laurdeneko harremana estaltzen duena.^[1]

Hori dela eta, eta aukera egon arren, linea gutxitan erabiltzen da Gipuzkoako eta Bizkaiko hiriburuen arteko ibilbide osoa egiteko. Horren ordez, en helburu nagusia erabiltzaileari bi geltokiren arteko bidaiak — laburrak, oro har — egiteko aukera ematea da, bi hiri handien arteko trenaren etengabeko ibilbidea aprobetxatuz. Nahi duen erabiltzaileak erabil dezake beti bidaia luzeagoak egiteko. Horrela, lineak zerbitzu "hibrido" gisa balio du aldirietako baten eta distantzia ertaineko (edo eskualdeko) beste baten artean, eta, edonola ere, zehaztasun handiagoa ahalbidetzen du bidaiaren hasierako eta amaierako puntuetan, kostu merkeagoarekin eta bidaia-denbora luzeago baten truke. Renfe Intercity eskualdeko zerbitzuaren antzeko filosofia da: ibilbide ertain eta luzeko zerbitzu baten arteko hibridoa.^[2]

Eskualdeko zerbitzuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historian zehar, 1982tik 2013ra, Euskotrenek aldiriko zerbitzuez gain, Bilbo eta Donostia arteko eskualdeko zerbitzuak (edo "distantzia ertainekoak") ere eskaini ditu. Zerbitzu historikoetako batzuk, Bidexpress (1987an inauguratua, 1990eko hamarkadaren hasieran desagertua) eta Euskopullman, 1998 eta 1999 artean existitu zen gama altuko zerbitzua dira. Erregimen horretan, eta kasuan kasuko zerbitzu zehatzaren arabera, trenak goiburuko geltokietatik abiatzen ziren – Amara Donostian eta Atxuri Bilbon, garai hartan – eta ibilbide osoa bitarteko geltoki nabarmenetan bakarrik egiten zuten, hala nola Boluetan (Bilboko metroarekin 1997tik izandako korrespondentzia), Zornotzan edo Eibarren. Horrek bidaia-denbora asko aurreztea zekarren. Eskaerak behera egin zuenez, egunez eguneko harremanen kopurua gutxituz joan zen pixkanaka, baina konpainiak zenbait zerbitzu erdizuzen eskaintzen jarraitu zuen, izendapen espezifikorik gabe ere, harik eta 2013aren hasieran behin betiko kentzea erabaki zuen arte.^[3]

Azpiegitura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erabiltzaileak sarrien desplazatzen diren herrien arteko harremanak sendotzeko, eko trenen zati bat bakarrik erabiltzen da Bilbotik Donostiara egiten diren ibilbide osoetan, eta alderantziz. Hala, tren gehienek bidaia laburragoak egiten dituzte, eta, beraz, hiriburu horietako metropoli-eremuetatik igarotzen diren line-zatiak maizago egiten dira, aldirietako erregimen beraren barruan.

Matiko–Bilbo eta Amara–Donostia arteko ibilbide osoa egiten duen lineaz gain, honako hauek ere badaude:

Aurrekoez gain, badira izen zehatzik gabeko ohiko beste harreman batzuk ere, hala nola Bilbo Zornotzarekin, Elgoibarrekin, Debarekin eta abarrekin lotzen dutenak, errefortzu-unitateen trafikoa aprobetxatzeko planifikatuta daudenak, edo beste linea batera bideratzen direnak — Amorebietatik, adibidez, linearen adar propioa abiatzen da Bermeoraino. 2014tik, goizetan eta eguerdian astelehenetik ostiralera, zerbitzu erdizuzenak eskaintzen dira Durangotik eta Trañatik Bilbora ibilbidearen barruan, tarteko geltoki ia guztiak alde batera utzita.

Aipatu behar da, halaber, Kukullaga-Etxebarri eta Matiko–Bilbo geltokien arteko azken zatia Bilboko metroari dagokiola, eta bertatik egiten dela linearen zerbitzua; horrela, tartean maiztasuna are handiagoa da, metroari dagokiona, gutxienez tren bat 7,5 minutuan behin. Zuzeneko erregimeneko trenek geltokiak egiten dituzte metro-sareko geltokietan.^[4]

Geltokiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

		Gunea	Udalerria	Konexioak
■	Matiko	1. gunea	Bilbo
■	Uribarri	1. gunea	Bilbo
■	Zazpikaleak	1. gunea	Bilbo
■	Zurbaranbarri	1. gunea	Bilbo
■	Txurdinaga	1. gunea	Bilbo
■	Otxarkoaga	1. gunea	Bilbo
■	Kukullaga	2. gunea	Etxebarri
■	Etxebarri	2. gunea	Etxebarri
■	Ariz–Basauri	2. gunea	Basauri
■	Zuhatzu–Galdakao	2. gunea	Galdakao
■	Usansolo	2. gunea	Galdakao	Galdakaoko ospitalea
■	Bedia	3. gunea	Bedia
■	Lemoa	3. gunea	Lemoa
■	Amorebieta	3. gunea	Zornotza
■	Euba	3. gunea	Zornotza
■	Durango	4. gunea	Durango
■	Traña	4. gunea	Abadiño
■	Berriz	4. gunea	Berriz
■	Zaldibar	4. gunea	Zaldibar
■	Ermua	5. gunea	Ermua
■	Errotabarri	5. gunea	Ermua
■	San Lorentzo	5. gunea	Ermua
■	Unibertsitatea	5. gunea	Eibar
■	Amaña	5. gunea	Eibar
■	Ardantza	5. gunea	Eibar
■	Eibar	5. gunea	Eibar
■	Azitain	5. gunea	Eibar
■	Elgoibar	5. gunea	Elgoibar
■	Toletxegain	5. gunea	Elgoibar
■	Altzola	5. gunea	Elgoibar
■	Mendaro	5. gunea	Mendaro
■	Deba	5. gunea	Deba
■	Arroa	6. gunea	Zestoa
■	Zumaia	6. gunea	Zumaia
■	Zarautz	6. gunea	Zarautz
■	San Pelaio	6. gunea	Zarautz
■	Aia–Orio	7. gunea	Orio
■	Usurbil	7. gunea	Usurbil
■	Errekalde	7. gunea	Donostia
■	Añorga	7. gunea	Donostia
■	Lugaritz	7. gunea	Donostia
■	Amara	7. gunea	Donostia

Geltokien izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus zerrenda: «Euskotrenen geltokiak»

Euskotren Trena sareko geltokiak Euskal Trenbide Sarea enpresak kudeatzen eta mantentzen ditu 2004ko irailaren 2tik. Hala ere, Eusko Trenbideak enpresak ditu trenak eta horiek ustiatzeaz arduratzen da.

Azpiegitura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lineak Bilbo—Donostia burdinbidea bakarrik erabiltzen du, Matiko eta Amara geltokien artean.

Planoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ustiapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Linea Eusko Trenbideak usiatzen du Euskal Trenbide Sareak kudeatutako trenbide eta geltokietan.

Maiztasunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

**Euskotren Trenaren linearen maiztasunak**
UDAKO ORDUTEGIA		NEGUKO ORDUTEGIA
Astelehenetik Ostiralera	Larunbat eta Jaiegunak	Astelehenetik Ostiralera	Larunbat eta Jaiegunak
5:55 > 19:55	6:52 > 19:52	5:55 > 19:55	6:52 > 19:52
60'	60'	60'	60'