Edukira joan

Eileen Agar

Wikipedia, Entziklopedia askea
Eileen Agar
Bizitza
JaiotzaBuenos Aires1899ko abenduaren 1a
Herrialdea Erresuma Batua
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua  1927ko apirilaren 12a)
 Argentina
HeriotzaLondres1991ko azaroaren 17a (91 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Joseph Bard (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaByam Shaw School of Art
Slade School of Fine Art (en) Itzuli 1926)
Heathfield School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Irakaslea(k)Henry Tonks (en) Itzuli
Leon Underwood (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakmargolaria, argazkilaria, eskultorea eta collagist (en) Itzuli
Lantokia(k)Londres eta Paris
KidetzaRoyal Academy of Arts
Mugimenduasurrealismoa
Hat for eating Bouillabaisse zeremonia (1937).

Eileen Forrester Agar (1899ko abenduaren 1a - 1991ko azaroaren 7a) Argentinan jaiotako britainiar artista izan zen, mugimendu surrealistari lotua.[1][2][3]

Buenos Airesen jaio zen, eskoziarra izan zuen aita eta estatubatuarra, berriz, ama. Familia Londresera joan zen 1911n. Aita haize-errotak eta nekazaritzako beste makina batzuk saltzen zituen familia-enpresa bateko burua zen. Oso gazte zela, Eileen liluratura geratu zen Edmund Dulac eta Arthur Rackhamen irudiekin. Eskolara joan aurretik, bere familiaren Quinta la Lila herrian hazi zen, bere haurtzainarekin eta Frantziako institutriz batekin ikasiz. Eileenek bere haurtzaroa honela deskribatzen du: "globoz, eraztunez eta San Bernardoren zakurrez betea". Haurtzaroan, familia Britainia Handira joaten zen bi urterik behin, gutxi gorabehera.[4]

Sei urte zituela, Eileen Ingalaterrara bidali zuten Canford Cliffs-eko eskola pribatu batera. Bigarren eskolan, Heathfield Schoolek (Ascot), Lucy Kemp-Welch irakasleak, artea garatzen jarraitzera animatu zuen.

1914an, Lehen Mundu Gerraren hasieran, Eileen Tudor Hallera bidali zuten Londresko etxetik, gerraren zailtasunak saihesteko. Kent-en, Horace Kesteven musika-maisua hainbat artistari aurkezten hasi zen. Kestevenen bitartez, Agarrek Charles Sims ezagutu zuen, eta hark Paul Nash-en lehen lanetako batzuei azaldu zizkiom Agar-ek honela deskribatu zuen bere denbora Sims-ekin: "Artea eguneroko bizitzaren zati baliotsua zen arte-ingurune batean aurkitu nintzen".[5]

Gerra amaitu baino lehen, Agar Ozanne Demoiselleetara joan zen frantsesa hobetzera, eta han egon zen bitartean, Kensington-eko Byam Shaw Arte Eskolan olio-pintura eskolak hartu zituen astero. Byam Shaw akademikoegia zela pentsatu zuen Agarrek, eta ikasketekin jarraitzeko beste leku bat bilatzeko eskatu zion familiari. Horrek amaren haserrea sortu zuen eta gurasoekin eztabaida izan ostean, Agarrek bere egunerokoan adierazi zuen goiz jaiki zela, ahizpekin bazkaldu zuela, maletak egin zituela eta Paddingtoneko geltokitik atera zela. Ohar bat utzi zien gurasoei esanez Truro eta St Mawesera zihoala, eta han familiako lagun batekin geratuko zela, De Kaysekin.

Ondoren 1920tik 1921era, Leon Underwoodekin ikasi zuen Brook Greeneko bere eskolan. Blair Hughes-Stanton eta Gertrude Hermesen lagun egin zen han, besteak beste. Londresko Slade School of Fine Art-en ikasi zuen 1921etik 1924ra, Rex Whistler eta Cecil Beaton-ekin batera eta bere lehen senarrarekin, Robin Bartlett-ekin. Berarekin eta beste batzuekin, Frantzian eta Espainian zehar bidaiatu zuen Agarrek. 1925ean Bartlettekin ezkondu zen eta bere lehen lan gehienak suntsitu zituen. Bikotea Dieppeko etxe batean bizi zen. Agar-ek honela deskribatu zuen Bartlett: "Nire familiaren atzaparretatik askatu ninduen ihes-eskotila". 1926an, Agar-ek Joseph Bard idazle hungariarra ezagutu zuen, hurrengo 50 urteak berarekin irago zituen gizona, eta bitxigintzarekiko pasioan murgildu zen.

1927 eta 1928 artean, Agar eta Bard Londresen eta Portofinon bizi izan ziren neguan, eta Agarrek Ezra Pound ezagutu zuen, lagun bihurtuko zena. 1928an, Agar eta Bard Parisera joan ziren bizitzera, eta han André Breton eta Paul Éluard surrealistak ezagutu zituen. 1928-30 bitartean, František Foltakastn kubistarekin ikasi zuen Agarrek. Poundekin, Agar Constantin Brâncuneiren estudioan izan zen.

1930ean, Ingalaterrara itzuli zen Agar, eta bere lehen pieza surrealista margotu zuen, The Flying Pillar, André Bretonen manifestu surrealistan oinarrituta. Agarrek honela deskribatzen du bere pieza bere memorietan: "Pinturaren ikuspegi irudimentsu baten lehen saiakera izan zen, eta emaitza surrealista izan bazen ere, ez zen asmo horrekin egin". Adierazi zuenez, "surrealismoa airean zegoen Frantzian eta Frantziako poetetan, eta gero Ingalaterran, amesgaiztoek erakarritako loti eder horri musu ematen ari ziren, eta bizitzaren musua izan zen eman zutena". Geroago, The Flying Pillar Hiru Sinbolo izatera pasa zen, eta Agar-ek Greziako artearen zein Gustave Eiffel eta bere dorre ospetsuaren, modernitatearen ikurraren, erreferentzia gisa deskribatu zuen. Pinturak mundu klasikoa irudikatzen zuen, modernoarekin bat eginez, denboran bidegurutze batean. Bere egunerokoan, bere pinturan, irudiak honela deskribatu zituen: "Grezia, Judeo-Egipzioren eta Greko-Kristauaren topaleku bilakatuz", eta, ondoren, "Judaeo-Graeco zutabea, kontuan hartu beharreko ohar bat balitz bezala, gero garatua izateko".[6]

1931n, Leon Underwoodek eta Joseph Bardek argitaratutako The Island lau zenbakietatik lehena argitaratu zen. Agarrek lau zenbakiak idatzi zituen. Bi urte geroago bakarkako lehen erakusketa egin zuen Bloomsbury galerian. 1934tik aurrera Londresko Taldeko kide izan zen; urte berean, bere lehen collagea egin zuen.

1934an, Agar eta Bard-ek etxe bat hartu zuten udarako Swanage-n, Dorset-en. Han ezagutu zuen Paul Nash, eta harreman artistiko eta sexual bizia hasi zuten biek. 1935ean, Nashek Agar sartu zuen aurkitutako objektuaren kontzeptura. Elkarrekin, hainbat lanetan kolaboratu zuten, Seashore Monster Swanagen adibidez. Nash-ek Roland Penrose eta Herbert Read-i gomendatu zien bere lana, 1936ko Londresko Nazioarteko Erakusketa Surrealistaren antolatzaileei New Burlington Galerietan, Agar-ek bizitza Surrealista ezizena ukatu zuen arren. Erakusketan parte haru zuenemakume bakarretakoa izan zen. Agar surrealistekin aritu zen Ingalaterran zein atzerrian.

1930eko hamarkadan zehar, Agarren lana objektu naturaletan zentratu zen, askotan modu alaian, Bum-Thumb Rock adibidez, Bretainian nabaritu zuen ezohiko harri-formazio baten argazki multzoa. Teknika automatikoekin eta material berriekin esperimentatzen hasi zen, argazkiak hartzen eta collageak eta objektuak egiten.

1946-1940 epealdiko The Angel of Anarchy da esperimentazio horren adibide. Oihalez eta beste bitarteko batzuez estalitako igeltsuzko burua da, gaur egun Tateko bilduman dagoena. The Angel of Anarchyren bi bertsio sortu zituen, lehenengoa Amsterdameko ikuskizun batetik bueltan galdu ondoren. Bigarren bertsioa 1940an egin zuen, Joseph Bard-en buruaren zerrenda berbera erabiliz, eta jatorrizko izenburua, The Angel of Anarchy, mantendu zuen. Bustoa bi zatitan banatu zen, bata ilaje zuriarekin eta bestea ilaje beltzarekin, buruaren zatirik handiena arranoen lumez eta ostrukez estalia zuelarik. Amarengandik jaso zituen, eta azken honek burukorako erabili ohi zituenak.

1937an, Éluardek Agar eta Bard bisitatu zituen Londresen, Kornuallesera bidaiatu zuen Nusch Éluard, Roland Penrose eta Lee Millerrekin, eta Paul Éluardekin maitasun-abentura bat hasi zuen. Picasso eta Dora Maarren etxea bisitatu zuen Mouginsen, Itsas Alpeetan, Lee Millerrekin batera, eta honek argazkia atera zion. 1940rako, Agarren lanak erakusketa surrealistetan agertu ziren Amsterdamen, New Yorken, Parisen eta Tokion.

Bigarren Mundu Gerraren ostean, Agarrek bere bizitzako ekoizpen-fase berri bati ekin zion, eta 1946 eta 1985 artean banakako ia 16 erakusketa egin zituen. 1960ko hamarkadan elementu surrealistak zituzten pintura takistak ekoizten ari zen. 1988an A Look At My Life (Nire bizitzari begirada bat) autobiografia argitaratu zuen. Onfotrn, 1990ean, Errege Akademiako Kide izendatu zuten. Erresuma Batuko hainbat erakunderen bilduman ditu pinturak Agarrek, tartean Tate, Derby Art Gallery, Bradford eta Erresuma Batuko gobernuaren bilduman.

Eileen Agar Londresen hil zen, eta Parisko Père Lachaiseko hilerrian dago lurperatuta, 17606 zenbakiko hilobian. Goshka Macugaren 2007ko erakusketak, Britainia Handiko Tateko Art Now serietik abiatzen denak, Eileen Agar-en Artxibotik ateratako materiala erabili zuen.

Lan nabarmenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • The Angel of Mercy, escultura 1934.
  • Quadriga, pintura, 1935.
  • The Angel of Anarchy, objeto, 1940.
  • L'horloge d'une femme pintura, 1989.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. «Eileen Agar, 1899-1991 | WorldCat.org» search.worldcat.org (kontsulta data: 2025-04-16).
  2. «Eileen Agar - 56 obras de arte - pintura» www.wikiart.org (kontsulta data: 2025-04-16).
  3. Eileen Agar – Las Mujeres en el arte. (kontsulta data: 2025-04-16).
  4. «A look at my life | WorldCat.org» search.worldcat.org (kontsulta data: 2025-04-16).
  5. The queer encyclopedia of the visual arts. San Francisco : Cleis Press 2004 ISBN 978-1-57344-191-9. (kontsulta data: 2025-04-16).
  6. Tate. «Who is Eileen Agar?» Tate Kids (kontsulta data: 2025-04-16).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]