Elisa Mújica
| Elisa Mújica | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Elisa Mújica Velásquez |
| Jaiotza | Bucaramanga, 1918ko urtarrilaren 21a |
| Herrialdea |  Kolonbia |
| Heriotza | Bogota, 2003ko martxoaren 27a (85 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea, poeta, eleberrigilea eta ipuingilea |
Elisa Mújica Velásquez (Bucaramanga, Kolonbia, 1928ko otsailaren 21.[1] - Bogota, Kolonbia, 2003ko martxoaren 27a) idazlea izan zen. Eleberriak, haurrentzako kontakizunak eta ipuinak idatzi zituen. XX. mendeko Kolonbiako idazlerik nabarmenena da. Mende honetako Kolonbiako Gizartean emakume izatea aldarrikatu zuen bere lanetan.[2]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bucaramanga jaio zen, baina Bogotara joan zen bizitzera 8 urte zituela, familiarekin batera. Familiako betebeharrak zirela eta, ikasketak 14 urterekin utzi zituen, eta ezin izan zituen amaitu.
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Komunikazio Ministerioan lan egin zuen, eta gero Carlos Lleras Restrepo Kolonbiako presidente izango zenaren idazkari pertsonala izan zen. Bachué Taldearekin harremanak izan zituen, eta oso garrantzitsua izan zen Kolonbiako artearen historiarako. Sopóko nekazaritza-bankuan lan egin zuen 1968 inguruan. 1936tik 1943ra Quitoko enbaxadako idazkari izan zen; 1980ko hamarkadan Hizkuntzaren Akademia Kolonbiarra osatu zuen eta 1984an Espainiako Errege Akademiako kide izatea lortu zuen.[3] Egunkari eta aldizkarietan lan egin zuen, El Tiempo eta El Visión egunkarietan iruzkin eta aipamenak argitaratuz.
Haren lanak Kolonbiarekin lotzen dira, eta historiak ikuspuntu sozialetik kontatzen ditu; haur-literaturan ere aritu zen.[4]
Lanaren zati bat emakumeei autonomia eta independentzia lortzeko aukerei buruzko izan zen. Protagonisten bizitza honela banatzen zen: kontserbadoreen eta liberalen arteko borroka, indarkeria mehatxua, gizarte-klaseen arteko tentsioak, ustelkeria, garaiko gizarte-arazo gisa.
Argitalpenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eleberria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Los dos tiempos, 1949
- Catalina, 1963
- Bogotá de las nubes, 1984
Saiakera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- El Indio en América: síntesis de obras americanas sobre el problema indígena, 1948
- La aventura demorada: ensayo sobre santa Teresa de Jesús, 1951
- La Candelaria, 1974
- Introducción a Santa Teresa, 1981
- Las altas torres del humo: raíces del cuento popular en Colombia, 1985
- Sor Francisca Josefa de Castillo, 1991
Ipuina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ángela y el diablo, 1953
- Árbol de ruedas, 1972
- La tienda de las imágenes, 1987
- Cuentos, 2009
Haur-literatura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- La Expedición Botánica contada a los niños, 1978
- Bestiario, 1980
- Pequeño Bestiario, 1990
- Las casas que hablan: guía histórica del barrio de la Candelaria de Santa Fé de Bogotá, 1994
- Cuentos para niños de La Candelaria, 1997
Autobiografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Egunkaria: 1968-1971, 2008
Edizio kritikoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Reminiscencias de Santafé de Bogotá, José María Cordovez Moure, Aguilar, 1957
Sariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- "Catalina" nobelaren aipamena, Atalondo .unesco.org-en. artxibatu zen .
- Idartasek 2018an egin zion omenaldia, jaio zenetik ehun urte igaro zituelako.
- Saiakuntza: Elisa Mújica, 1918-2003
- Bogotá de la nubes eleberria, Bogotako Alkatetza Nagusiak eta Kultura, Josteta eta eta Kirol Idazkaritzak argitaratua 2014. urtean. Nobela Bogotako Liburutegi Digitalean dago eskuragarri.
- Kultura Ministerioak eta Kolonbiako Liburutegi Nazionalak 2018an argitaratutako Las alta torres del humo ipuin-liburua. Liburuak Bogotako Liburutegi Digitalean daude eskuragarri.
- Elisa Mújica: Katalinaren oroitzapena. Montserrat Ordoñez [1] Kolonbiako Unibertsitate Nazionalak argitaratutako artikuluen biltegia
