Ellen Ripley

Ellen Ripley
Alien universe (en)
Argitalpena
Sortzailea	Dan O'Bannon
Ageri den obrak	ikusi Alien: Resurrection, Alien, Alien 3, Aliens, Alien: Isolation, Aliens: Colonial Marines (en) , Aliens versus Predator versus The Terminator (en) eta Aliens: The Female War (en)
Interpretatzailea	ikusi Sigourney Weaver
Datu biografikoak
Jaiotza	Ilargia, 2092ko urtarrilaren 7a
Heriotza	, ezezaguna
Hiltzailea	Xenomorph (en)
Sexua	emakumezkoa
Jarduera	ofizierra
Ilearen kolorea	gaztaina-koloreko ile
Familia
Seme-alabak	ikusi Amanda Ripley (en) Newt Jorden (en)
Bestelakoak
Etsaiak	Xenomorph (en)

Ellen Louise Ripley (Ilargia, 2092ko urtarrilaren 7a) Alien zientzia-fikziozko sagako pertsonaia nagusia da, eta Sigourney Weaver aktore estatubatuarra du antzezle-protagonista. Pertsonaia zinemaren historiako onenetakotzat hartzen da, eta, gainera, iraultzailea izan zen genero-rol tradizionalei aurre egiten, bereziki zientzia-fikzioaren, ekintzaren eta izu-generoan.

Weaver protagonista duen rolik gogoangarriena ere bada pertsonaia. Ellen Ripleyk Aliensen duen rolarengatik, Weaver aktore onenaren Akademiako sari baterako izendatu zuten. Gaur egun, zientzia-fikziorako puntu garrantzitsutzat hartzen da, Hollywoodek generoari garrantzi gutxi ematen zionean. Film horretan bertan egindako emanaldiarengatik, Weaverrek BAFTA saria, Urrezko Globo bat eta lau Saturn sari ere jaso zituen, horietako bat irabaziz.

Oinarrizko informazioa

Ellen Ripley 2092ko urtarrilaren 7an Ilargian jaio zen. Ameriketako Estatu Batuetan sortutako pertsonaia da. Alaba bat izan zuen, Amanda Ripley-McClaren. 2122 baino lehen Weyland-Yutani Korporazioak Nostromo zamaontzi komertzialean hegaldi-ofizialorde lan egiteko kontratatu zuen. Emakume iraultzailearen arketipo-erakuslea, emakume batek bere lanbidea eta amatasuna uztartzen zituela jendaurrean erakutsi zuen lehen emakumezko pertsonaia izan zen.

Agerraldiak komunikabideetan

Filmak

Alien³-ren gertaerak

Alien 3 (1992) filmean, sute baten ondorioz, Sulaco-k lau bizidunak zeuden ihes-kapsula kanporatu zuen, eta, azkenean, Fiorin "Fury" 161en erori zen, Weyland Yutani-ren Y kromosoma bikoitzeko konbiktuentzako fundizio eta kolonia penalean. Ripleyk jakin barik, Alienen 'abrazacara' delako bat zegoen ontzian, haiekin kapsulan bidaiatzen eta espetxera iristen. Horren barruan, konbiktuen txakurrarengandik jaio eta sarraskia hasi zen, baina arrazoi arraroren batengatik, uko egin zion Ripley hiltzeari. Errudun guztiak beren kausarekin bat egitera eta beren defentsa prestatzera konbentzitu ostean, Ripleyk Alien erregina baten enbrioia bere baitan ernaltzen ari zela jakin zuen, eta horregatik ez zion erasorik egiten. Alien kolapso termikoaren bidez hil ostean, Ripleyk bere buruaz beste egin zuen, Alien erregina bere bularretik erupzioak ateratzen hasi zenean. Galdara erraldoira salto egin zuen, Weyland-Yutanik arma biologiko gisa erabil ez zezan.

Aliens-eko ekitaldiak

Aliens (1986), lehen filma egin eta berrogeita hamazazpi urtera, Ripley hiperametsetik esnatzean hasi zen pelikula. Ezabatutako eszena batean, bere alaba Amanda (Sigourney Weaverr aktorearen benetako amak, Elizabeth Inglisek, antzeztua) Ripleyren itzulerako bidaian hil zela jakin zuen. Nostromo eta Alieneko ekitaldien inguruko bere testigantza eszeptizismo handiz hartu zuten, eta hegaldi lizentzia galdu zuen bere "erabaki zalantzagarrien" ondorioz. Hala ere, tripulazioak Nostromo izakiaren arrautzak lehen adiz aurkitu zituen planeta txikiarekin, LV-426 koloniarekin kontaktua galdu ondoren, Ripleyri eskatu zioten USS Sulaco ontzian Itsas Infante Kolonialekin batera joateko LV-426rako bidaian. Ailegatzean ohartu zen planeta Alienez beteta zegoela, eta soldadu gehienak hil zituela. Azkenean, Ripleyk planetatik ihes egin zuen, Dwayne Hicks soldaduarekin, Bishop androidearekin, eta Newtekin, kolonian bizirik zegoen eme bakarrarekin. Ontzian sartuta zeudela, erreskate ontzian ezkutatuta zegoen Alien erreginak eraso egin zien eta Bishop larriki kaltetu zuen. Ripleyk eta Alien erreginak borroka bat izan zuten karga-jasogailu bat erabilita. Azkenean, espaziora bidali zuten matriarka. Bataila gogorraren ostean, Ripley eta bizirik atera ziren beste hiru lagunak hiperametsetan sartu ziren Lurrera itzultzeko beste bidaia bati ekiteko.

Alien, zortzigarren bidaiariaren ekitaldiak

Ripley telesaileko lehen filmean aurkeztu zuten, Alien, zortzigarren bidaiaria (1979), Nostromoko hegaldiko ofizialorde gisa, Lurrera bidean zegoen zamaontzi bat. Hiperametsetan bidaiatzen egon ostean, Ripley eta gainerako tripulatzaileak esnatu egin ziren, inguruko planeta txiki batetik zetorren jatorri ezezaguneko transmisio bat jasotzean. Lur hartu ostean, izaki ezezagun bat sartu zen ontzian, eta tripulazioko kide guztiak hil egin zituen. Ripley izan zen Nostromo horretatik ihes egin eta bizirik irautea lortu zuen kide bakarra. Autosuntsiketa Ripleyk berak hasi zuen, munstroa hiltzeko. Hala ere, Alien hori erreskate ontzian zegoela jakin zuen, baina espaziora kanporatu zuen azkenean, Lurrera itzultzeko bidaiarako berriz ere hiperametsetan sartu aurretik.

Alien: Resurrection (Alien: berpizkundea) ekitaldiak

Hil egin zen arren, berrehun urte geroago Ripley "berpiztu" egin zuten USM Auriga espazio-ontzian klonazioaren bidez, 1997ko Alien: resurrection filmean. Alien erregina, artean jaio gabea, gorputzetik atera zioten xenomorfoak hazteko. Ripleyk bizirik jarraitzen zuen operazioan, eta Alieneko DNAren eraginez indar eta erreflexu handiagoak zituen, odol azidikoa, eta Aliensekiko lotura enpatikoa. Denbora batez gizakiekin hitz egiten eta elkarreragiten ikasi zuen berriro, baina handik gutxira xenomorfoek kaioletatik ihes egin zuten eta tripulazioaren zati handi bat hil zuten. Berak ere bere ziegatik ihes egin zuen, eta gero mertzenario talde batekin topo egin eta taldeko kide gazteenarekin, Annalee Callekin, elkartu zen, harreman hurbila garatuta. Harrapatu ostean, Ripleyren DNA Alien Erreginarenarekin nahastu zen, eta giza ezaugarriak zituen izaki bat sortu zen, Ripley bere amatzat zuena. Betty ontzian Aurigatik ihes egin ostean, Ripleyk bere odolaz hil zuen izaki berria, leihatila batean zulo bat egiteko. Alien bortizki xurgatua izan zen, kanpoko espaziorantz, eta Call salbatua prozesuan. Aurigak lurra jo zuen, eta gainerako Xenomorfo guztiak suntsitu zituen leherketa masibo batean. Bettyko leihoetatik, Ripleyk eta Callek Lurrera begiratu zuten, eta Callek Ripleyri galdetu zionean gero zer egin nahi zuen, berak erantzuten zuen: "Ni ere arrotza naiz hemen". Amaiera alternatibo batean, Betty Lurrean lurreratu zen, eta Ripley eta Call konturatu ziren Paris hondatuta zegoela.

Beste hedabide batzuetan

Ripleyren bizitza eta ibilbidea hainbat komiki eta eleberritan zabaldu da, eta horietako askok ez dakite Fiorina 161n, Aliens 3 filmean hil zenik, eta Aliensen amaieratik heltzen diote berriro istorioari. Komiki horien bertsio batean klon sintetiko aurreratu gisa aurkeztu zen Ripley, bere memoria arazoak gainditu eta gizakiei xenomorfoen infestazioaren Lurrera berriz heltzen lagundu ziena. Ripleyren klonak rol zentrala bete zuen Dark Horse Comics ficcional laneko Aliens versus Predator versus The Terminator-en.

Nahiz eta Sigourney Weaver-ek hasieran Aliens-en etorkizuneko filmetan bere pertsonaiaren protagonismoarekin jarraitu nahi zuela adierazi, Alien vs. Predator eta Aliens vs. Predator: Requiem kaleratzean Ellen Ripley pertsonaiaren historia zentrala beste norabide batera eraman du frankiziak.

Ripley Audio-Animatroniko bat agertu zen The Great Movie Ride-ko Alien-en eszenan, Disney's Hollywood Studios-en, Walt Disney Worlden.

Bideojokoak

Aliens: Colonial Marines (2013) bideojokoan, Ripleyk bi kameo egin zituen "Stasis Interrupted" DLCan jokorako. Precuela delako kanpaina horretan, Ripley 'abrazacara' batez blaitua ikusten zen, eta Alien 3ren azken eszena bera birsortzen ere agertu zen. Jokoak erakutsi zuen, era berean, Hicksek bizirik iraun zuela Alien 3ko gertaeretan, gorpua estasi-ganbaran zuela, itsas armadako beste infante bat hil zen, tiroketa batean Hicksen kapsulara bota zutena, EEVk lurra jo zuenean. Ripley, Newt eta Bishopen kapsulak kanporatu zituzten, Hicksek beste marineekin alde egin behar izan zuen bitartean.

Amandaren, Ripleyren alabaren, historia Alien: Isolation (2014) bideo-jokoan ezagutarazten da, non 2137. urtean gertatzen den, Alien-en gertakizunak izan eta 15 urtera, zortzigarren bidaiaria eta Aliens-en gertakizunak baino berrogeita bi urte lehenago, PlayStbox 3 eta 4 kontsoletarako 2014ko urriaren 7an kaleratua, XONE BOX 3 eta 4, Pre-ordenaren edizioan Nostromo Editionek DLC bat du "Crew Expendable" izenpean, eta bertan Alien zortzigarren bidaiariaren istorioa kontatzen du berriro. Ellen Ripley, Dallas edo Park dira pertsonaia kontrolagarriak, eta Brett hil ondoren hasi zituzten misioak. Pertsonaien ahotsak filmeko jatorrizko aktoreenak dira: Sigourney Weaver, Tom Skerritt, Yaphet Kotto, Harry Dean Stanton, Ian Holm eta Veronica Cartwright.

2021. urtean Fortnite bideo-joko ezagunean ere jantzi agerpena egin zen.

2023. urteko abuztuaren 29an, Alien frankizia crossover gisa iritsi zen Dead by Daylight survival horror joko ikonikora. DLC horrek Chapter 29: Alien izena hartu zuen. Kapituluan U.S.C.S.S Nostromo, Dvarka planetaren gainean hondatuta mapa berri gisa, Xenomorfo bat hiltzaile gisa, eta Ellen Ripley bizirik ateratakoaren rola betetzen.

Sariak eta eragina Sigourney Weaverrengan

• Alien, zortzigarren bidaiaria filmean egindako lanarengatik, Weaver BAFTA sari baterako izendatu zuten Emakumezko Aktore Berri Onenaren atalean, eta Saturn sari baterako Emakumezko Aktore Onenaren atalean.
• Lehen pelikulak oso harrera ona izan zuen arren, Aliens izan zen Weaverri mundu mailako aitorpena eman ziona: beldurrezko pelikula baten historiako bigarren emakumezko aktore bihurtu zen (El Exorcista filmek Ellen Burstynen oondoren), Emakumezko Aktore Onenaren Oscar sarirako izendatua izan zenean. Urrezko Globo Sarietan Emakumezko Aktore Onenaren izendapena ere jaso zuen, eta Emakumezko Aktore Onenaren Saturn Saria ere irabazi zuen; hala, bere ibilbideko lehen saria eskuratu zuen.
• Aliens-en egindako emanaldi txalotuaren ostean, Weaverrek bi film arrakastatsutan parte hartu zuen 1988an: rol nagusi bat Gorillas in the Mist (Gorilak Lainopean: Dian Fosseyren Istorioa) filmean eta bigarren mailako rol bat Working Girl (Neska Langilea) filmean. 61. Akademiaren Oskar Sarietan bere bigarren Emakumezko Aktore Onenaren izendapena jaso zuen eta Antzeztaldeko Emakumezko Aktore Onenaren izendapena. Urte horretan bertan, Urrezko Globo bat irabazi zuen Emakumezko Aktore Onenaren kategorian, eta beste bat Gizonezko Aktore Onenaren kategorian, eta urte berean bi Urrezko Globo irabazi zituen lehen pertsona izan zen historian.
• Weaver izan zen, era berean, frankiziako hirugarren eta laugarren filmetako produktorekidea: kritikarien ikuspegitik biak arrakasta gutxiagokoak izan ziren arren, Weaverren jarduna goraipatua izan zen, Saturn Sarietarako bere hirugarren eta laugarren izendapena jaso baitzuen bi filmengatik, eta Blockbuster Entertainment Award baterako izendapena Emakumezko aktore Onenaren Sailean: Emakumezko Aktore Onenaren Saria. Alien 3 eta Alien: Resurrection filmetan egindako emanaldiengatik saririk irabazi ez bazuen ere, Hasty Pudding Woman of the Year saria irabazi zuen 1997an egindako emanaldi lanengatik, tartean Alien: Resurrection, The Ice Storm (Izotz ekaitza) eta Snow White: A Tale of Terror filmetan egindako parte hartzeak.
• Weaverrek DVD Iruzkin Onenaren DVDX sari bat irabazi zuen, Alien zortzigarren bidaiaria (Alien: Quadrilogy) audio-iruzkinean parte hartzeagatik, antzeztaldeko beste hainbat kiderekin batera.
• 2010eko Scream Awards sarietan egindako ibilbide bikainarengatik Heroina saria eman aurretik egin zuen aurkezpenean, James Cameron Alienseko zuzendariak zinemaren historian izan dituen parte-hartze nagusiak azpimarratu zituen, hala nola Alien, Los cazafantasmas eta Avatar filmetan izan zela.

Kanpo estekak

• Datuak: Q988925
• Multimedia: Ellen Ripley / Q988925