Elsie Wilkins Sexton
| Elsie Wilkins Sexton | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Truro, 1868ko apirilaren 27a |
| Herrialdea | |
| Heriotza | Alfriston, 1959ko otsailaren 18a (90 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | itsas-biologoa, biological illustrator (en) |
| Enplegatzailea(k) | Marine Biological Association of the United Kingdom (en) |
| Jasotako sariak | |
Elsie Wilkins Sexton, sortzez, Wing (Truro, Kornualles, Ingalaterra, 1868ko apirilaren 27a - London, 1959ko otsailaren 18a) ingeles zoologo eta ilustratzaile biologikoa izan zen.[1]
Haurtzaroa eta hezkuntza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sexton Truro-n, Kornualles-en jaio zen 1868ko apirilaren 27an. Bere gurasoak uste zuten natur zientzia ez zela gai aproposa emakume gazte batentzat ezta eskolan ikasteko egokia ere. Bere geroak erakutsi zuen bere erreakzio bikaina holako heziketari. Truro-ko Arte Eskolan ikasi zuen. 1885ean, bera eta bere familia Plymouth-era joan ziren bizitzera. Handik gutxira, Louis Edwin Sexton, hortzetako zirujaua interes zientifikoa zuena ezagutu zuen eta berarekin ezkondu zen.[2]
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Louis Edgar J Allen doktorearen laguna zen, Itsas Biologia Elkarteko eta bere laborategiko zuzendaria. 1900ean Sexton Allen doktoreari ilustrazio zientifikoak ematen hasi zen, politxete zizareei eta beste ornogabe batzuei buruzko argitalpenetarako. Bere ilustrazioak 1902an argitaratu ziren lehen aldiz, Sexton-ek British Museum-enSouthern Cross-en [Hegoaldeko Gurutzearen] bidaian egindako bildumei buruzko txostenari 12 plaka eman zizkionean.[2]
Nahiz eta Sexton-ek ez zuen inoiz formalki zoologo gisa formalki entrenatua jaso, 1906an Allen doktoreak Bizkaiko Golkora egindako txangoan bildutako anfipodo aleak identifikatu eta aztertzeko konpromisoa hartu zuen. 1908an bere lehen artikulu zientifikoa argitaratu zuen. 1951n, 30 artikulu zientifiko baino gehiago argitaratu zituen. Gammaridetan egin zituen ikerketek espezie horien taxonomia korapilatsua argitzen lagundu zuten.[1]
Plymouthen egoitza zuen Itsas Biologia Elkartean, eta J. E. Allen doktorearen argitalpenetarako zizareak eta beste ornogabe batzuk ilustratzera gonbidatu zuten; bere 1. ilustrazioak argitaratu zituen (1902); Allenek Bizkaiko Golkoan egindako gurutzaldi bildumako ganbak (anfipodoak) identifikatu zituen (1906); ganba-espezie baten bizi-historiari eta genetikari buruzko ikerketa herrikoia argitaratu zuen (Chevreuxi, 1924); Plymoutheko Itsas Laborategiko zuzendari laguntzaile eta zoologo gisa aritu zen lanean (1943), eta 1943ra arte lan genetikoa egin zuen.[3]
Sexton-ek hainbat anfipodo espezie deskribatu zituen, horien artean Tryphosites alleni[4] eta Gammarus chevreuxi. Sextonia generoa bere omenez izendatu zen.[5] Sexton-ek Gammarus chevreuxi espeziean begi gorridun mutazio bat aurkitu zuenean, esperimentu genetiko batzuk hasi zituen.[1][6][7] Espezie honekin egindako lanak Julian Huxley-rekin lankidetza ere ekarri zuen 1920an.[2]
Sexton-ek G. chevreuxi begi-kolorearen genetikari buruz egindako lan genetikoa E. B. Forden "Mendelismoa eta Eboluzioa" monografia klasikoan Mendeldarraren herentzia testu-liburuaren adibide gisa aurkeztu zen. Hala ere, Sexton bera ez du aitortzen Fordek liburu horretan.
Papua Ginea Berriko tailuen ilustrazioak egin zituen Sexton-ek, bere lagun John Henry Hamilton apaizak argitaratutako libururako. Hamilton-ek Elsie eta Louis Sexton-i bere artefaktu etnografikoen bilduma eman zien, eta hauek, ondoren, E. W. Sexton-ek Britainiar Museoari eta Liverpooleko Museoari saldu zizkien.[8][9]
Heriotza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sexton-en alaba Mary A. F. Sexton 1951n hil zen, eta, beraz, 1957an Sexton Sussex-era joan zen bere seme F. B. W. Sexton koronelarekin egoteko. 1959ko otsailaren 18an hil zen Alfriston-en, Sussex, 90 urte zituela.[2]
Etimologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sextonia krustazeo generoa 1930ean izendatu zuten bere omenez.[10]
Galeriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Southern Cross bidaiaren Antartika eskualdetan egindako British Museum-eko historia naturaleko bildumaren txostenean. (Plate XXXII) (8598039810)
-
Southern Cross bidaiaren Antartika eskualdetan egindako British Museum-eko historia naturaleko bildumaren txostenean. (Plate XXXIX) (8596939003)
Bibliografia hautatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Sexton, E. W.. (1908). «On the Amphipod Genus Trischizostoma» Proceedings of the Zoological Society of London 78 (2): 370–402. doi:..
- Sexton, E. W.. (1909). «Notes on some Amphipoda from the North Side of the Bay of Biscay. Families Pleustidie and Eusitridae» Proceedings of the Zoological Society of London 79 (4): 848–879. doi:.. Bizkaiko golkoko ipar aldeko anfipodo batzuei buruzko notak
- Sexton, E. W.. (1911). «On the Amphipod Genus Leptocheirus» Proceedings of the Zoological Society of London 8 (3): 561–594. doi:..
- Sexton, E.W.. (1911). «A new Amphipod species, Tryphosites alleni» The Annals and Magazine of Natural History: Including Zoology, Botany, and Geology 7 (8): 510–513. doi:..
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c «OBITUARIES» Proceedings Linnean Society London 171 (1): 134–138. 1960-07-01 doi:. ISSN 0370-0461. (kontsulta data: 2025-02-22).
- ↑ a b c d (Ingelesez) G.M.S., Journal Marine Biological Association. (1960). «Obituary Mrs E.W.Sexton F.L.S» Journal Marine Biological Association (Britainia Handia) Volume 39: 1-5..
- ↑ «Sexton, Elsie Wilkins (1868–1959) | Encyclopedia.com» www.encyclopedia.com (kontsulta data: 2025-02-22).
- ↑ Sexton, E. W.. (1911). «A new Amphipod species, Tryphosites alleni» The Annals and Magazine of Natural History; Zoology, Botany, and Geology 7 Series: 8: 510–513..
- ↑ «Sextonia Chevreux, 1920» WORMS world register of marine species.
- ↑ A. R. Clark; Sexton, E. W.. (February 1926). «New Mutations in Gammarus chevreuxi, Sexton» Nature 117 (2936): 194–195. doi:. ISSN 1476-4687. Bibcode: 1926Natur.117..194S..
- ↑ Sexton, E. W.. (1917). «Experiments on the Mendelian Inheritance of Eye-colour in the Amphipod Gammarus chevreuxi.» Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom 11 (3): 273..
- ↑ «Elsie Wilkins Sexton.Owner of Ethnographical material» Liverpool Museum.
- ↑ «John Henry Rev Holmes. Missionary collector» Liverpool Museum.
- ↑ «Sextonia Chevreux, 1920» www.marinespecies.org 2021-04-29.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Elsie Wilkins Sexton-en argazkia [2. erreferentzian]
- Elsie Wilkins Sexton-en ilustrazio zientifikoetako batzuk Flickr-en. [1]