Emmanuelle Charpentier

Emmanuelle Charpentier
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Juvisy-sur-Orge, 1968ko abenduaren 11 (55 urte)
Herrialdea	Frantzia
Hezkuntza
Heziketa	Pierre eta Marie Curie Unibertsitatea 1995) doctorate in France (en) : mikrobiologia; Pasteur Institutua 1995) doctorate in France (en) : mikrobiologia
Hizkuntzak	frantsesa; alemana; suediera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	mikrobiologoa, biokimikaria, unibertsitateko irakaslea, genetista, immunologoa eta zientzialaria
Enplegatzailea(k)	Hannoverko Medikuntza Eskola ; Vienako Unibertsitatea ; Max Planck Institute for Infection Biology (en) ; Umeåko Unibertsitatea ; Max Planck Unit for the Science of Pathogens (en) (2018ko urtarrilaren 1a -
Jasotako sariak	ikusi Princess of Asturias Award for Technical and Scientific Research (2015) ; Breakthrough Prize in Life Sciences (2015) ; Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saria (2016) ; Massry Prize (2015) ; Eric K. Fernströms Svenska Pris (2011) ; Dr. Paul Janssen Award for Biomedical Research (2014) ; Louis-Jeantet Prize for Medicine (2015) ; Gruber Prize in Genetics (2015) ; Otto Warburg Medal (2016) ; Hansen Family Prize (2015) ; Gottfried Wilhelm Leibniz Prize (2016) ; Paul Ehrlich and Ludwig Darmstaedter Prize (2016) ; Canada Gairdner International Award (2016) ; Tang Prize ; Carus medal (2015) ; BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award (2016) ; Ernst-Jung-Preis für Medizin (2015) ; Meyenburg Prize (2016) ; Science Award of Lower Saxony (2015) ; Alexander von Humboldt Professorship (2014) ; Gabbay Award (2014) ; Warren Alpert Foundation Prize (2016) ; Kavli Prize in Nanoscience (2018) ; honorary doctor of the Catholic University of Louvain (2018) ; honorary doctor of the Katholieke Universiteit Leuven (2016) ; Honorary doctorate of Umeå University (2017) ; Japan Prize (2017) ; Aachener Ingenieurpreis (2018ko irailaren 7a) ; Arteetan eta Zientziatan Merituaren Ordena ; Fellow of the AACR Academy (2017) ; honorary doctor of the École polytechnique fédérale de Lausanne (2016) ; Wilhelm Exner Medal (2016) ; EMBO Membership ; Göran Gustafsson Prize for molecular biology (2014) ; Wolf Prize in Medicine (2020) ; Harvey Prize (2018) ; Bijvoet Medal (2018) ; Knight Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (2019) ; Kimikako Nobel Saria (2020) ; honorary doctorate from the University of Cambridge (2018) ; honorary doctor of the University of Manchester (2018) ; honorary doctorate from the McGill University (2019) ; honorary doctor of the Hong Kong University of Science and Technology (2014) ; Ohorezko Legioko komandantea (2020) ; Officer of the National Order of Merit (2019ko azaroaren 30a) ; John Scott Medal (2016) ; Scheele Saria (2019) ; Honorary doctor of the University of Liège (2023) ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences (2023) ; Clarivate Citation Laureates (2015) ; Albany Medical Center Prize (2017) ; National Inventors Hall of Fame (2023) ;
Kidetza	Frantziako Zientzien Akademia; Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia; Austriako Zientzien Akademia; Suediako Zientzien Errege Akademia; Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Zientzien Pontifize-Akademia; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
	emmanuelle-charpentier-pr.org eta mpg.de…

Emmanuelle Charpientier (Juvisy-sur-Orge, Frantzia, 1968ko abenduaren 11) frantziar mikrobiologoa eta biokimikaria da. 2020an Jennifer Doudnak eta biek Kimikako Nobel Saria jaso zuten genoma editatzeko metodo bat garatzeagatik.^[1]^[2]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1968an Juvisy-sur-Orgen jaioa, Biokimika, Mikrobiologia eta Genetika ikasi zituen Pierre eta Marie Curie Unibertsitatean. Pasteur Institutuan doktoratu zen, 1995ean, Listeria spp.-en antibiotikoekiko erresistentziari buruzko doktore-tesiarekin.^[3]

Handik Ameriketako Estatu Batuetara joan zen. 1996 eta 1997 bitartean New Yorkeko Rockefeller Unibertsitatean doktoretzaondoko ikerketak egin zituen. Orduko hartan, Elaine Tuomanen mikrobiologoaren laborategian egin zuen lan. 1997 eta 1999 bitartean New Yorkeko Unibertsitatearen Medikuntza Zentroan ikerlari laguntzaile egin zuen lan. 1999tik 2002ra St. Jude Ikerkuntza Haur Ospitalean ikerlari elkartu egin zuen lan.

Ameriketako Estatu Batuetan bost urte igaro ondoren, Europara itzuli zen, hasieran Austriara. 2002 eta 2004 bitartean Vienako Unibertsitateko Mikrobiologia eta Genenetika Institutuko laborategi-burua eta irakasle gonbidatua izan zen. 2004tik 2006ra Mikrobiologia eta Immunobiologia Saileko laborategi-burua eta irakasle laguntzailea izan zen. 2006an mikrobiologiako irakasle pribatu bihurtu zen eta Molekula Biologia Zentroan gaikuntza eman zioten. 2006 eta 2009 biateran Max F. Perutz Laborategietako laborategi-burua eta irakasle elkartua izan zen.

2009an Suediara joan zen. Han, Umeåko Unibertsitateko Suediako Molekula Infekzio Medikuntza Laborategiko laborategi-burua eta irakaslea izan zen.

2015ean Max Planck Elkarteko kide egin zen eta Berlingo Infekzioaren Biologia Max Planck Institutuko zuzendari izendatu zuten.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Susaeta, Igor. (2020-10-07). «Kimikako Nobel saria, «bizitzaren kodea» berridatzi duten bi zientzialariri» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-10-08).
↑ (Ingelesez) «2 Win Nobel Prize In Chemistry For Developing Method For Genome Editing» HuffPost 2020-10-07 (Noiz kontsultatua: 2020-10-08).
↑ (Ingelesez) Amerikako Mikrobiologia Elkartea. Antibiotic Resistance in Listeriaspp. doi:10.1128/AAC.43.9.2103. (Noiz kontsultatua: 2020-10-08).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q17280087
Multimedia: Emmanuelle Charpentier / Q17280087

[1] Susaeta, Igor. (2020-10-07). «Kimikako Nobel saria, «bizitzaren kodea» berridatzi duten bi zientzialariri» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-10-08).

[2] (Ingelesez) «2 Win Nobel Prize In Chemistry For Developing Method For Genome Editing» HuffPost 2020-10-07 (Noiz kontsultatua: 2020-10-08).

[3] (Ingelesez) Amerikako Mikrobiologia Elkartea. Antibiotic Resistance in Listeriaspp. doi:10.1128/AAC.43.9.2103. (Noiz kontsultatua: 2020-10-08).

[1]

[2]

[3]

i e a Kimikako Nobel Saridunak
1901–1925	1901 Jacobus van 't Hoff 1902 Emil Fischer 1903 Svante Arrhenius 1904 William Ramsay 1905 Adolf von Baeyer 1906 Henri Moissan 1907 Eduard Buchner 1908 Ernest Rutherford 1909 Wilhelm Ostwald 1910 Otto Wallach 1911 Marie Curie 1912 Victor Grignard / Paul Sabatier 1913 Alfred Werner 1914 Theodore Richards 1915 Richard Willstätter 1916 1917 1918 Fritz Haber 1919 1920 Walther Nernst 1921 Frederick Soddy 1922 Francis Aston 1923 Fritz Pregl 1924 1925 Richard Zsigmondy
1926–1950	1926 Theodor Svedberg 1927 Heinrich Wieland 1928 Adolf Windaus 1929 Arthur Harden / Hans von Euler-Chelpin 1930 Hans Fischer 1931 Carl Bosch / Friedrich Bergius 1932 Irving Langmuir 1933 1934 Harold Urey 1935 Frédéric Joliot-Curie / Irène Joliot-Curie 1936 Peter Debye 1937 Norman Haworth / Paul Karrer 1938 Richard Kuhn 1939 Adolf Butenandt / Leopold Ružička 1940 1941 1942 1943 George de Hevesy 1944 Otto Hahn 1945 Artturi Virtanen 1946 James B. Sumner / John Northrop / Wendell Meredith Stanley 1947 Robert Robinson 1948 Arne Tiselius 1949 William Giauque 1950 Otto Diels / Kurt Alder
1951–1975	1951 Edwin McMillan / Glenn T. Seaborg 1952 Archer Martin / Richard Synge 1953 Hermann Staudinger 1954 Linus Pauling 1955 Vincent du Vigneaud 1956 Cyril Hinshelwood / Nikolai Semionov 1957 Alexander Todd 1958 Frederick Sanger 1959 Jaroslav Heyrovský 1960 Willard Libby 1961 Melvin Calvin 1962 Max Perutz / John Kendrew 1963 Karl Ziegler / Giulio Natta 1964 Dorothy Hodgkin 1965 Robert Woodward 1966 Robert S. Mulliken 1967 Manfred Eigen / Ronald Norrish / George Porter 1968 Lars Onsager 1969 Derek Barton / Odd Hassel 1970 Luis Federico Leloir 1971 Gerhard Herzberg 1972 Christian B. Anfinsen / Stanford Moore / William Stein 1973 Ernst Otto Fischer / Geoffrey Wilkinson 1974 Paul Flory 1975 John Cornforth / Vladimir Prelog
1976–2000	1976 William Lipscomb 1977 Ilya Prigogine 1978 Peter D. Mitchell 1979 Herbert C. Brown / Georg Wittig 1980 Paul Berg / Walter Gilbert / Frederick Sanger 1981 Kenichi Fukui / Roald Hoffmann 1982 Aaron Klug 1983 Henry Taube 1984 Robert Merrifield 1985 Herbert A. Hauptman / Jerome Karle 1986 Dudley R. Herschbach / Yuan T. Lee / John Polanyi 1987 Donald J. Cram / Jean-Marie Lehn / Charles J. Pedersen 1988 Johann Deisenhofer / Robert Huber / Hartmut Michel 1989 Sidney Altman / Thomas Cech 1990 Elias Corey 1991 Richard R. Ernst 1992 Rudolph Marcus 1993 Kary Mullis / Michael Smith 1994 George Olah 1995 Paul J. Crutzen / Mario Molina / Frank Rowland 1996 Robert Curl / Harold Kroto / Richard Smalley 1997 Paul D. Boyer / John E. Walker / Jens Christian Skou 1998 Walter Kohn / John Pople 1999 Ahmed Zewail 2000 Alan Heeger / Alan MacDiarmid / Hideki Shirakawa
2001–egun	2001 William Knowles / Ryoji Noyori / Karl Barry Sharpless 2002 John B. Fenn / Koichi Tanaka / Kurt Wüthrich 2003 Peter Agre / Roderick MacKinnon 2004 Aaron Ciechanover / Avram Hershko / Irwin Rose 2005 Robert H. Grubbs / Richard R. Schrock / Yves Chauvin 2006 Roger D. Kornberg 2007 Gerhard Ertl 2008 Osamu Shimomura / Martin Chalfie / Roger Y. Tsien 2009 Venkatraman Ramakrishnan / Thomas A. Steitz / Ada E. Yonath 2010 Richard Heck / Akira Suzuki / Ei-ichi Negishi 2011 Daniel Shechtman 2012 Robert Lefkowitz / Brian Kobilka 2013 Martin Karplus / Michael Levitt / Arieh Warshel 2014 Eric Betzig / Stefan Hell / William E. Moerner 2015 Tomas Lindahl / Paul Modrich / Aziz Sancar 2016 Jean-Pierre Sauvage / Fraser Stoddart / Ben Feringa 2017 Jacques Dubochet / Joachim Frank / Richard Henderson 2018 Frances Arnold / Gregory Winter / George P. Smith 2019 John B. Goodenough / M. Stanley Whittingham / Akira Yoshino 2020 Emmanuelle Charpentier / Jennifer Doudna 2021 Benjamin List / David MacMillan 2022 Carolyn Bertozzi / Morten P. Meldal / Karl Barry Sharpless 2023 Moungi Bawendi / Louis E. Brus / Aleksei Jekimov