Edukira joan

Erdainkuntza

Wikipedia, Entziklopedia askea
Erdainkuntza
Deskribapena
Motaablation (en) Itzuli, genital modification (en) Itzuli, medical procedure (en) Itzuli
kentzea
Identifikatzaileak
MedlinePlus002998
eMedicine002998
MeSHD002944

Erdainkuntza edo zirkunzisioa zakilaren prepuzioaren ebakitzea edo erauztea da, eta horren ondorioz zakil-mokoa agerian geratzea. Erdainkuntzaren kausa ohikoenak erlijiosoak, kulturalak edo osasunekoak dira. OMEren arabera, 2006an munduko gizonetatik % 30 erdaindua zegoen.[1] Zirkunzisio hitza latinetik dator, eta ingurukoa (circum) moztea (cædere) esan nahi du.

Lehenengo deskribapenak labar-pinturan eta Antzinako Egiptoko hilobietan aurkitu dira.

Judaismoan erdainkuntza (brit milah deitua) jainkoaren agindutzat hartzen da. Islamean, Koranean ez agertu arren, asko praktikatzen da eta sinestun gehienek sunnahtzat hartzen dute. Afrikako zenbait elizatan eta ekialdeko eliza ortodoxoetan ere tradizionala da.

Heldu baten erdaikuntza, aurretik eta ondoren.

Arazo etikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kontra daudenek zalantzan jartzen dute adin txikiko pertsona bati ernaltze-ehuna kentzearen baliozkotasun etikoa, eta haur-erdainkuntzak autonomia indibiduala urratzen duela eta giza eskubideak hausten dituela diote. Haren alde daudenek, berriz, erdainkuntzak infekzioak saihesten dituela eta HIESaren hedapen abiadura murrizten duela argudiatzen dute.

Zenbait Osasun elkartek deritzote gurasoek seme-alaben interesen arabera erabakiak hartu behar dituztela, baina Britainia Handiko Mediku Elkartearen arabera, eztabaida dago auzi horren gainean: haien iritziz, oro har "gurasoek zehaztu beharko lukete modurik hoberenean nola sustatu behar diren beraien seme-alaben interesak, eta gizartearen esku dago erabakitzea zein muga dituzten gurasoek beren seme-alaben izenean erabakiak hartzeko". Esaten dute gurasoen interesak eta seme-alabenak ezberdinak izan arren, gurasoek erabakiak hartzeko eskubidea dutela, nahiz eta, aldi berean, haiek ezin dioten uko egin medikuek seme-alaben hobe beharrez agintzen dutenari. Adin nahikoa duten haurrek beren kabuz erabaki dezakete. UNAIDSen arabera, erdainkuntza borondatezko kirurgia-prozedura da, eta medikuek erdainkuntzari buruz ahalik eta informazio gehien eman behar diete gurasoei, erabaki libreak eta norberaren ustez egokiak hartzeko.

Batzuek argudiatzen dutenez, gaur egun erdainkuntza egin gabe sor daitezkeen osasun-arazoak gutxi dira, eta gertatzen direnean, gehienetan beste modu ez hain gogorrean trata daitezkeela. Margaret Somerville, McGill Unibertsitatearen zuzenbide, etika eta medikuntza zentroaren fundatzaile eta zuzendariak adierazten du adin txikiko haur bati erdainkuntza egin ala ez erabakitzea ez dagoela gurasoen esku, eta lan hori egin behar duten medikuek ez dutela jokatu behar beren balore etikoen arabera. Beste batzuek adierazten dute erdainkuntza oso mingarria dela, eta norbanakoaren baimenik gabe haur txikiei erdainkuntza ez terapeutikoa egiteak medikuntzan gobernatzen duten zenbait printzipio etiko hausten dituela.

Iritzi horien aurka, beste batzuek gurasoen erabakiaren zilegitasuna eta ohitura edo tradizio kulturalak azaltzen dituzte.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]