Erdialdeko Europako Salerosketa Libreko Akordioa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Erdialdeko Europako Salerosketa Libreko Akordioa
Datuak
Motaerakundea
Agintea
Egoitza nagusi
Historia
Sorrera1992ko abenduaren 21a
webgune ofiziala

Erdialdeko Europako Salerosketa Libreko Akordioa (CEFTA) Erdialdeko eta Hego-ekialdeko Europako herrialdeen arteko merkataritza-akordioa da.

Kideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2013ko uztailaren 1etik, hauek dira CEFTAko kideak: Albania, Bosnia eta Herzegovina, Ipar Mazedonia, Moldavia, Montenegro, Serbia eta UNMIK, Kosovoren izenean. Garai bateko kideak Bulgaria, Txekia, Hungaria, Polonia, Errumania, Eslovakia, Eslovenia eta Kroazia izan ziren.

Hitzarmeneko kideak Atxikitzea Uztea
 Polonia 1992 2004
 Hungaria 1992 2004
  Txekoslovakia  Txekia 1992 2004
 Eslovakia 2004
 Eslovenia 1996 2004
 Errumania 1997: 2007
 Bulgaria 1999 2007
 Kroazia 2002 2013
 Ipar Mazedonia 2006
 Bosnia-Herzegovina 2007
 Moldavia 2007
 Serbia 2007
 Montenegro 2007
 Albania 2007
MINUK (Kosovo) 2007

Kide izateko irizpideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antzinako irizpideak (Poznango Adierazpena):

Zagrebeko 2005eko topaketa geroztik indarrean dauden irizpideak:

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jatorrizko erabakia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jatorrizko akordioa Visegrád taldeko herrialdeek sinatu zuten: Polonia, Hungaria eta Txekoslovakia, 1992ko abenduaren 21ean Krakovian (Polonia), eta 1994ko uztailean sartu zen indarrean. CEFTAren bidez, herrialde parte-hartzaileek Mendebaldeko Europako erakundeetan zuten integrazioa handitu nahi zuten, eta, horren bidez, Europako ekonomia-, politika-, lege- eta segurtasun-sistemetara atxiki, demokrazia eta merkatu libreko ekonomia sendotzeko.

Esloveniak bat egin zuen CEFTArekin 1996an, Errumaniak 1997an, Bulgariak 1998an, Kroaziak 2003an eta Mazedoniak 2006an.

Europa Erdialdeko eta Ekialdeko herrialdeen helburu nagusia, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunetik independentzia lortu ondoren, Europako Batasunean sartzea izan zen, ekonomia hobetzeko. Horretarako, Erdialdeko Europako herrialdeek Erdialdeko Europako Merkataritza Askeko Ituna (CEFTA) sortu zuten, 1994ko ekainaren 3an indarrean jarri zena. Ondoren, CEFTAko kide ziren herrialdeak Jatorrizko Deituren Europako Eremuan afiliatu ziren.[1]

2006ko CEFTAren akordioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jatorrizko akordioko kide guztiak, Ipar Mazedonia izan ezik, EBra batu dira eta, ondorioz, CEFTAtik alde egin dute. Hortik aurrera, CEFTA zabaltzea erabaki zen, gainerako estatu balkanikoak barneratzeko. 2006ko apirilaren 6an, Europako hego-ekialdeko lehen ministroek Bukaresten egindako bilkuran, CEFTA Albania, Bosnia eta Herzegovinara, UNMIK Kosovo, Moldavia, Serbia eta Montenegroren izenean hedatzeko baterako adierazpena onartu zen. [1] Ukraina tratatuan sartzeko aukera ere eztabaidatu da. [2] Hedatutako akordio berria 2006ko azaroaren 9an hasi zen Bruselan, eta 2006ko abenduaren 19an sinatu zen, Europako hego-ekialdeko lehen ministroen topaketan, Bukaresten. [3] 2007ko abuztuaren hasieran, herrialde guztiek, Bosniak eta Herzegovinak eta Serbiak izan ezik, berretsi egin zuten akordioa, eta ekainean sartu zen indarrean. BiHek eta Serbiak 2007ko irailean berrestea espero zen. [4]

Erakundeen zerrenda BPGren (PPP) arabera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herrialdea 2011ko per capita BPG (PPP)
Montenegro 11.628
Iparraldeko mazedonia 10.444
Serbia 10.405
Bosnia eta Herzegovina 8.115
Albania 7.848
Kosovo 7.369
Moldavia 3.382

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]