Eskriba
Eskriba[1] kopiatzaile profesionala da, batez ere inprimatzeko makina asmatu aurretik eskuizkribuak kopiatzen zituena.[2]
Eskriben lanak eskuizkribuak eta beste testu batzuk kopiatzea ekar dezake, baita idazkaritza- eta administrazio-eginbeharrak ere, hala nola erregeren, nobleen, tenpluen eta hirien negozio-, epaiketa- eta historia-espedienteak egitea eta gordetzea.
Mesopotamian agertzen da lehenik eskriba lanbidea. Eskribek funtsezko laguntza eman zieten antzinaroko eta Erdi Aroko kulturei, besteak beste, Egipto, Txina, India, Persia, Erromatar Inperioa eta Erdi Aroko Europari. Judaismoak, budismoak eta islamak tradizio garrantzitsuak dituzte. Eskribak funtsezkoak izan dira kultura hauetan kode juridikoak, testu erlijiosoak eta literatura artistiko eta didaktikoa gordetzeko. Kultura batzuetan, eskribaren eta kaligrafoaren funtzio sozialak gainjartzen dira, baina idazkera eskribaren enfasia zehaztasunean datza, eta kaligrafiak, berriz, idazkeraren nolakotasun estetikoak adierazi nahi ditu, edukiaz aparte.[3]
Lehen, literatur kulturen finkapen nabarmena, eskribek beren protagonismo eta maila gehiena galdu zuten inprentaren etorrerarekin. Eskribau lanbideak, eskuarki ospe gutxiagokoak, garrantzi handia izaten jarraitzen zuen lege-agiriak eta antzekoak kopiatu eta idazteko. Alfabetatze-tasa baxuko gizarteetan, eskribauak (eta irakurleak) aurki daitezke oraindik eskribau-zerbitzua ematen.[4]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «eskriba». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2025-06-01.)
- ↑ Harper, Douglas. (2010). «Scribe» Dictionary.com (Online Etymology Dictionary).
- ↑ Cory MacPherson, Inventions in Reading and Writing: From Calligraphy to E-readers (Cavendish Square, 2017), pp. 22–23.
- ↑ Reuters. (2003/06/11). «Women of letters doing write for the illiterate» smh.com.au.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
|
Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |