Esnatze Handia

Wikipedia, Entziklopedia askea

Esnatze Handia Estatu Batuetako kristautasunaren historiako erlijio-biziberritzeko aldi batzuei erreferentzia egiten dien terminoa da. Historialariek eta teologoek XVIII. mendearen hasieratik XX. mendearen amaierara bitarteko erlijio-grina gero eta handiagoa duten hiru olatu, edo batzuetan lau, identifikatzen dituzte. "Esnatze Handi" horietako bakoitzaren ezaugarriak honako hauek izan ziren: ministro protestante ebanjelikoek zuzendutako bizipen orokortuak, erlijioarekiko interesa nabarmen handitzea, sineste eta berrerospen sentimendu sakona sortzen duena jarraitzaileengan, eliza ebanjelikoetako kide kopurua handitzea eta mugimendu erlijioso eta denominazio berriak sortzea.

Esnatze Handian eragin handia izan zuten pertsonetako batzuk George Whitefield, Jonathan Edwards eta Gilbert Tennent izan ziren, eta Esnatze Handian eragin handia izan zuten taldeetako batzuk Argi Berriak eta Argi Zaharrak izan ziren[1][2]. Erritual eta zeremonietatik urrunduz, Esnatze Handiak erlijioa hiritar ertainarentzat oso pertsonala bihurtu zuen, bekatu pertsonalaren eta berrerospen-beharraren sineste espiritualaren sentimendu sakona sustatuz, eta introspekzioa eta moraltasun pertsonaleko arau berri batekiko konpromisoa bultzatuz. Gorrotoa eta zatiketa eragin zuen tradizionalista zaharren artean, errituen eta doktrinaren garrantzia azpimarratzen baitzuten, eta berritzaileen artean, inplikazio emozionala eta konpromiso pertsonala sustatzen baitzuten. Lehen Esnatze Handiak eragin handia izan zuen Eliza Kongregazionalaren, Eliza Presbiterianoaren, Eliza Eraberritu Holandarraren eta Alemaniar Erreformisten artean, eta denominazio Baptista eta Metodista txikiak indartu zituen. Oihartzun txikia izan zuen anglikanoen eta kuakeroen artean. Bigarren Esnatze Handia ez bezala, 1800 inguruan hasi eta elizarik ez zutenengana iritsi zena, Lehen Esnatze Handia jada elizako kide ziren pertsonengan zentratu zen. Bere erritualak, errukia eta bere buruaren kontzientzia aldatu zituen. Beranduago eman zen Hirugarren Esnatze Handia garrantzitsua izan zen misiolari talde berriak sortu zirelako[3].

2010 eta 2020 urteen amaieran, QAnon konspirazioaren teoriaren sustatzaileek Esnatze Handia terminoa erabili dute konspirazioari buruzko kontzientzia adierazteko[4][5][6].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «The Great Awakening: Spiritual Revival in Colonial America | Biographies» greatawakeningdocumentary.com (Noiz kontsultatua: 2023-05-01).
  2. ↑ «New Light Schism» www.mb-soft.com (Noiz kontsultatua: 2023-05-01).
  3. ↑ Ahlstrom, Sydney E.. (1972). A religious history of the American people. New Haven: Yale University Press ISBN 978-0-300-01475-4. (Noiz kontsultatua: 2023-05-01).
  4. ↑ Berghel, Hal. (2022-07). «Prosperity Theology Goes Online: Will This Be a Fifth Great Awakening?» Computer 55 (7): 104–110.  doi:10.1109/MC.2022.3170217. ISSN 1558-0814. (Noiz kontsultatua: 2023-05-01).
  5. ↑ McLaughlin, Melissa. (2021-08-01). «GREAT AWAKENING 2020: THE NEOLIBERAL WELLNESS JOURNEY DOWN THE RABBIT HOLE» Electronic Theses, Projects, and Dissertations (Noiz kontsultatua: 2023-05-01).
  6. ↑ Robertson, David G.; Amarasingam, Amarnath. (2022-07-03). «How conspiracy theorists argue: epistemic capital in the QAnon social media sphere» Popular Communication 20 (3): 193–207.  doi:10.1080/15405702.2022.2050238. ISSN 1540-5702. (Noiz kontsultatua: 2023-05-01).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Esnatze_Handia&oldid=9279500"(e)tik eskuratuta