Espainiako Herrietako Alderdi Komunista
Espainiako Herrietako Alderdi Komunista | |
---|---|
Datuak | |
Izen ofiziala | Partido Comunista de los Pueblos de España |
Izen laburra | PCPE |
Mota | Espainiako alderdi politikoa eta alderdi komunista |
Herrialdea | Espainia |
Ideologia | komunismoa, marxismo-leninismoa eta Internazionalismo proletarioa |
Jarduera | |
Kidetza | Ezker Batua, Alderdi Komunisten eta Langileen Nazioarteko Topaketa eta Europako Alderdi Komunisten eta Langileen Ekimena |
Agintea | |
Idazkari orokorra | Julio Diaz (en) |
Egoitza nagusi | |
Gazteria | Espainiako Herrietako Gazte Komunistak |
Historia | |
Sorrera | 1984ko abenduaren 15a |
Sorlekua | Madril |
webgune ofiziala |
Espainiako Herrietako Alderdi Komunista (gaztelaniaz, Partido Comunista de los Pueblos de España [PCPE]) Espainiako alderdi politikoa da, marxista-leninista. Espainiako Alderdi Komunistatik bereizitako zenbait erakundek 1984ko urtarrilaren 13aren eta 15aren artean burututako biltzar batean sortu zuten. Alderdiaren agerkaria Unidad y Lucha (Astor Garciaren blokean Nuevo Rumbo da) da, era berean, Propuesta Comunista izeneko politika aldizkaria plazaratzen du. Horrez greziar komunistek bultzatutako Aldizkari Komunista argitaratzen du munduko beste bederatzi alderdi komunistekin batera, Greziako Alderdi Komunistarekin eta Venezuelako Alderdi Komunistarekin, besteak beste. Haren gazte-erakundea Espainiako Herrietako Gazte Komunistak (JCPE) dira. Baina, 2017tik, alderdia bitan banatuta dagoenez, Carmelo Suarez-en sektorea bere gaztedia sortu zuen, PCPE-ren Gaztedia
PCPEk "Sozialismoaren aldeko Langile eta Herri Fronte" (FOPS) baten eraikuntzan oinarritutako aliantza politika du. Honako proposamenak Alderdiaren IX. Biltzarretik "Ezkerreko Fronte" izenekoa ordezkatzen du. Hala, kapitalismoaren krisiak duen irtenbide bakarra errepublika sozialistaren ezarpena dela azpimarratzen du, nahi luketen nazio eta herrientzako autodeterminazio prozesuekin.
2000. urtetik PCPEk hazkunde jarraitua izan du. 2010eko abenduan IX. Biltzarra egin zuten Madrilen, bertan, oinarri-erakunde guztietako ehun ordezkari baino gehiago eta hogei ordezkari atzerritar inguru izan ziren. Hala ere, oraindik, erakunde politiko txikia da.
Instituzio-ordezkaritzari dagokionez, PCPEk zinegotzi bi dauzka Degaña (Asturias). Halaber, zenbait udaletan ordezkaritza lortu duten beste fronte batzuetan parte hartzen du; Aguilar de la Fronteran (Kordoba)[1], Aguilarreko Herri Batasunean (UPOA); Castejónen (Nafarroa), Kastejondarren Herri Batza Sozialistan (KHBS)[2] eta Torrelavegan (Kantabria), Torrelavegaren Aldeko Batzar Herritarrean (ACPT)[3]. 2011ko Espainiako hauteskunde orokorretara aurkeztu zen[4], 26.436 boto lortuz.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sorrera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1982ko Espainiako hauteskunde orokorretan izandako porrotak Espainiako Alderdi Komunistan eragindako krisia eta gero, PCEko sobietarren aldeko sekzioak, Ignacio Gallego buru, Komunisten Batasun Biltzarra egitea sustatu zuen. Ignacio Gallego 1983aren amaieran PCEtik kanporatu zuten eta Alderdi Komunista (PC) berriaren idazkari nagusi hautatu zuten. PC 1984ko urtarrilaren 13 eta 15aren artean Madrilen izandako Biltzarrean sortua izan zen. Bertan, PCEtik bereizitako sobietarren aldeko sekzioak, Kataluniako Komunisten Alderdiak (PCC), Espainiako Alderdi Komunista Bateratuak, PCEren Berreskurapenerako Mugimenduak, PCEren Berregiterako eta Bateratzerako Mugimenduak eta Zelula Komunistek parte hartu zuten. Alderdi Komunista berria 10.000 kiderekin hasi zen, eta Sobietar Batasuneko Alderdi Komunistak eta Varsoviako Ituneko herrialdeetako alderdi komunistek aintzatetsi zuten. Biltzarrak hautatu zituen batzorde zentraleko 101 kideren artean Antonio Gades flamenko-dantzaria; Fidel Alonso eta Francisco García Salve sindikalistak; Juan Ramos Camarero, Celestino Sánchez eta Pere Ardiaca Kataluniako Parlamentuko diputatuak; Fernando Sagaseta Kanarietako diputatu ohia; Juana Doña, PCEko militante nabarmena izandakoa eta gero, ORTekoa; eta Alfredo Clemente, Alfredo Conte eta Manuel Guerra Lobo Langile Komisioetako batzorde konfederaleko buruak zeuden.
Honako prozesua 1981ean Kataluniako Alderdi Sozialista Batuan (PSUC), Katalunian PCEri zegokiona, gertatu zenaren gerokoa izan zen. Hala, Pere Ardiacak zuzentzen zuen sobietarren aldeko sekzioa PCEtik bota zuten eta Kataluniako Komunisten Alderdia (PCC) sortu zuten. PCC 1984 eta 1986 artean, PCri Katalunian zegokiona izan zen; azkenean, desadostasun politiko eta taktikoak zirela-eta, banandu ziren. 1986ko urtarrilean, PCErekin borroka judiziala izan ondoren, PC Espainiako Herrietako Alderdi Komunista (PCPE) izendapenera aldatzera derrigortu zuten.
Ezker Batuaren sorrera eta deslotura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Alderdiak 1986ko apirilean Ezker Batuaren (IU) sorreran esku hartu zuen, urte horretako hauteskunde orokorretako hautagai-zerrenden parte izanez, Madrilen izan ezik. Izan ere, José Antonio Moral Santínek, eskualde idazkariak, PCPEko Batzorde Zentraletik deslotu zuen bere burua, Santiago Carrillok zuzentzen zuen Komunisten Batasunerako Mahaia baztertzearren. 1986ko hauteskunde orokorretan Ignacio Gallego, orduan PCPEko idazkari nagusia zena, Malagako diputatu hautatu zuten IU-ko zerrenda burutzat.
Aliantza 1987ko udal, autnomia eta Europako hauteskundeetan berretsi zen. 1988ko amaieran PCEn berriz sartzearen aldeko barne-sekzioa sendotzen hasi zen. Hala, urte bereko irailean Madrilgo Eskualde Batzordeko 25 kidetatik 15 kanporatu zituzten eta azaroan Ignacio Gallego kargutik kendu zuten, Espainiako Alderdi Komunistara itzultzeko prozesu baten alde azalduta. 1989ko urtarrilean ezohiko biltzar bat gauzatu zuten, Gallego PCEn berriz sartuz, 8.000 militanterekin, Batzorde Zentraleko 48 kiderekin eta Alderdiaren kargu publiko gehienekin batera. Hala eta guztiz ere, PCPEn Juan Carlos Camarero idazkari nagusi berria buru zen sekzioa geratu zen eta IU utzi zuen.
Garai hark krisi giroa ekarri zuen, Ekialdeko Europako herrialde sozialistak eta SESB-k desegin baitziren. Halandaze, PCPEri atzerritik ematen zitzaion politika eta finantza babesa etengabe galdu zuen. Horrez gain, garai hark erakunde marxista-leninista proletariotzaren klase borrokarako lanabes erabilgarri gisa mantentzeko lehentasuna finkatu zuen, Alderdiak ekimen eta ofentsiba politikoa eduki ez arren. Gainera, PCPEren barruan hainbat saio likidazionista izan ziren, erakundea larriki ahulduz.
1994an haustura berria jazo zen, PCCren babesa galtzean, PCPEren ordezkaria Katalunian eta Alderdiaren beraren erakunde sortzailea. Hausturatik aurrera, PCCren kide ugarik PCPEri leial jarraitu zioten; Quim Boix sindikalista, kasu; eta Kataluniako Herriko Alderdi Komunista (PCPC) sortu zuten. Gaur egun, PCPCk aktibo dirau, Bartzelonan, Santa Coloma de Gramaneten, Lleidan eta Ebroko Lurren eskualdean (Tarragona) presentzia azpimarragarria izanda.
Sendotzea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hala ere, PCPEk jazoera haiek gainditzea lortu zuen, batez ere 2002ko VII. Ezohiko Biltzarretik. Biltzarrean zuzendaritza berria hautatu zuten, Carmelo Suárez idazkari nagusi berri izendatu zuten, Kanarietan jardunbide politiko eta sindikal nabarmenekoa. Ordurako Madrilen 2000. urtean PCPE eta Espainiako Langile Alderdi Komunistaren (PCOE), 1973an Enrique Lísterrek sortutako alderdiaren, arteko Bateratze Biltzarra gauzatu zuten. Alabaina, PCOEko kide talde txiki batek batasunari uko egin zion.
2007ko maiatzaren 27ko udal hauteskundeetan 16 zinegotzi lortu zituen Andaluzian, Andaluziako Herri Batasuna (UPAN) siglenpean. 2008ko martxoaren hauteskunde orokorretan PCPEk 20.030 boto (%0,08) eskuratu zituen, aurreko hauteskunde orokorretan lortutako emaitzak (12.979 boto) hobetuz eta Arabako, Asturiasko, Bartzelonako, Bizkaiko, Cadizko, Kantabriako, Las Palmasko eta Tarragonako barrutietan emaitzarik hoberenak jasoz. 2010ko abenduan IX. Biltzarra egin eta hurrengo lau urtetarako ildo politikoa finkatu zuten.
Lurralde egitura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gaur egun, PCPE Espainiako lurralde gehienetan dago, Ceuta eta Melilla autonomia hirietan izan ezik. Hainbat lurraldetan haren izena ezberdin edo lurralde bakoitzeko berezko hizkuntzan ageri da.
- Andaluzia: Partido Comunista del Pueblo Andaluz (PCPA-PCPE)
- Aragoi: PCPE - Aragón
- Asturias: PCPE - Asturies
- Balearrak: PCPE - Illes Balears
- Errioxa: PCPE - La Rioja
- Euskal Herria: Euskal Komunistak - PCPE
- Extremadura: PCPE - Extremadura
- Galizia: Comunistas da Galiza - PCPE
- Gaztela eta Leon: PCPE - Castilla y León
- Gaztela-Mantxa: PCPE - Castilla-La Mancha
- Kantabria: PCPE - Cantabria
- Kanariak: Partido Comunista del Pueblo Canario (PCPC)
- Katalunia: Partit Comunista del Poble de Catalunya (PCPC)
- Madrilgo Erkidegoa: PCPE - Madrid
- Murtziako Eskualdea: PCPE - Murcia
- Valentziako Erkidegoa: PCPE - País Valencià
Idazkari nagusiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1984 - 1988 | Ignacio Gallego |
1988 -2002 | Juan Ramos Camarero |
2002tik aurrera | Carmelo Suárez |
Hauteskunde emaitzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Europako Parlamentua, 1989ko ekainean | 79.970 | %0,5 | - |
Diputatuen Kongresua, 1989ko urrian | 62.664 | %0,31 | - |
Udalak, 1991eko maiatzean | 6.488 | %0,03 | 17 zinegotzi |
Diputatuen Kongresua, 1993ko ekainean | 10.233 | %0,04 | - |
Europako Parlamentua, 1994ko ekainean | 29.692 | %0,16 | - |
Udalak, 1995ko maiatzean | 4.633 | %0,02 | 7 zinegotzi |
Diputatuen Kongresua, 1996ko martxoan | 14.513 | %0,06 | - |
Europako Parlamentua, 1999ko ekainean | 26.189 | %0,12 | - |
Diputatuen Kongresua, 2000ko martxoan | 12.898 | %0,06 | - |
Diputatuen Kongresua, 2004ko martxoan | 12.979 | %0,05 | - |
Europako Parlamentua, 2004ko ekainean | 4.281 | %0,03 | - |
Udalak, 2007ko maiatzean | 21.634 | - | 16 zinegotzi |
Diputatuen Kongresua, 2008ko martxoan | 20.030 | %0,08 | - |
Europako Parlamentua, 2009ko ekainean | 15.221 | %0,1 | - |
Udalak, 2011ko maiatzean | - | - | 7 zinegotzi |
Diputatuen Kongresua, 2011ko azaroan* | 26.436 | %0,1 | - |
Europako Parlamentua, 2014ko maiatzean | 29.324 | %0,18 | - |
* Hauteskunde lege berriagatik 28 probintziatan, soilik, aurkeztu ahal izan zuen hautagai-zerrenda, Bartzelonako hautagaitza ez zuten onartu.
Pertsona ospetsuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Antonio Gades, flamenko-dantzaria eta PCPEko Batzorde Zentraleko kidea izan zen hil zen arte.
- Juana Doña, buruzagi komunista, miliziano, gerrilari eta idazlea izan zen.
- Quim Boix, sindikalista, PCPEko Batzorde Zentraleko eta Munduko Federazio Sindikalaren zuzendaritzako kidea da.
- Josefa Flores González, Marisol goitizenaz ezaguna, abeslari eta aktoresa malagarra PCPEko kidea izan zen hainbat urtez.
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Gazte Komunisten Kolektiboak (PCPEren gazte-erakundea)