Espastizitate
Espastizitate | |
---|---|
Deskribapena | |
Mota | miopatia, Hipertonia sintoma neurologikoa |
Espezialitatea | neurologia |
Tratamendua | |
Erabil daitezkeen botikak | metaxalone (en) , meprobamato, prazepam (en) , dantrolene (en) , cyclobenzaprine (en) , chlormezanone (en) , tizanidina, clonidine (en) , (RS)-baclofen (en) , carisoprodol (en) eta Diazepam |
Identifikatzaileak | |
GNS-10 | R25.2 |
DiseasesDB | 20872 |
MedlinePlus | 003297 |
eMedicine | 003297 |
MeSH | D009128 |
Espastizitatea (grezierazko σπαστικός, σπᾶν "arrankatzea" hitzetik eratorritakoa) nerbio-sistemaren motor-nahasmendu bat da, non gihar batzuk etengabe uzkurtuta mantentzen diren. Uzkurdura horrek muskuluen zurruntasuna eta laburtzea eragiten du, eta muskuluen mugimenduak eta funtzioak oztopatzen ditu: joan-etorriak, manipulazioa, oreka, hizketa, irensketa, etab.
Espastizitatea garuneko edo bizkarrezur-muineko eremuetan eragindako kalteek eragiten dute normalean,[1] eta borondatezko muskulatura kontrolatzen dute. Garuneko edo bizkarrezur-muineko traumatismoekin, esklerosi anizkoitzarekin, garuneko paralisiarekin, hipoxiarekin edo garuneko iktusarekin, Tay-Sachsen gaixotasunarekin, desordena metaboliko batzuekin- hala nola adrenoleukodistrofiarekin edo fenilzetonuriarekin- lotuta agertzen da. Normalean, hipertonia (muskulu-tonua handitzea), karranpak (mugimendu nabarmenik gabeko uzkurdura azkarrak), espasmoak (mugimendudun uzkurdurak)[2] eta tendoi sakonen hiperreflexia (gehiegizko erreflexuak) ditu. Espastizitate-maila muskulu-zurruntasun arinetik muskulu-espasmo larri, mingarri eta kontrolaezinetara aldatzen da.
Tratamendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Tratamendu ez-farmakologikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Errehabilitazioa: luzatze-fisioterapia eta muskulu-mugikortasuna, krioterapia, hidroterapia,[3] terapia okupazionala, neurri ortopedikoak (muskulu-kontrakturak edo artikulazio-minak zuzentzeko eta prebenitzeko, ortesi gisa ezagutzen diren kanpo-gailuak erabiliz), estimulazio elektrikoa (transkutaneoa), eta azken irtenbide gisa tendoiak, muskulu- edo miofia-kontrakturak (fibrotomia graduala) edo nerbio-kanalak (errizotomia) askatzeko erabiltzen den kirurgia. Gaur egun, argi dago talka-uhin erradialeko aplikazioak muskuluak erlaxatzeko aukera ematen diela paziente espastikoei.
Tratamendu farmakologikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Tratamendu farmakologikoa honetan datza:
- Nerbio-sistema zentralera bideratzen diren sendagaiak: baklofenoa, bentzodiazepinak (diazepam eta klonazepam), tizanidina, gabapentina, klonidina, kanabisa eta horren deribatuak.[4]
- Nerbio-sistema periferikora zuzendutako medikamentuak: dantrolenoa (Espainiako merkatutik erretiratua) eta fenol eta A. toxina botulinikoaren injekzioak.[5]
Espainian baklofenoa, diazepama, tizanidina eta kanabidiol eta tetrahidrokanabinol konbinazioa bakarrik daude eskuragarri, espastizitatea tratatzeko baimena duten sendagai gisa.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) «Spasticity» American Heart Association 2022ko apirila.
- ↑ Lance, JW. (1980). Feldman RG, Young RR, Koella WP ed. Spasticity: Disordered Motor Control. Chicago: Yearbook Medical Publishers, 185–203 or. ISBN 978-0-88372-128-5..
- ↑ Kesiktas N, Paker N, Erdogan N, Gülsen G, Biçki D, Yilmaz H. (2004ko abendua). «The use of hydrotherapy for the management of spasticity» Neurorehabilitation and Neural Repair 18 (4): 268–273. doi: . PMID 15537997..
- ↑ (Ingelesez) Saulino M, Goldman L. (2014). Maitin IB, Cruz E ed. CURRENT Diagnosis & Treatment: Physical Medicine & Rehabilitation.. McGraw Hill ISBN 978-0-07-179329-2..
- ↑ Farag SM, Mohammed MO, El-Sobky TA, ElKadery NA, ElZohiery AK. (2020ko martxoa). «Botulinum Toxin A Injection in Treatment of Upper Limb Spasticity in Children with Cerebral Palsy: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials» JBJS Reviews 8 (3): e0119. doi: . PMID 32224633..