Estoniako Arteen Akademia
Estoniako Arteen Akademia | |
---|---|
![]() | |
Datuak | |
Izen ofiziala | Eesti Kunstiakadeemia, Eesti NSV Riiklik Kunstiinstituut eta Tallinna Kunstiülikool |
Mota | unibertsitatea |
Herrialdea | Estonia |
Jarduera | |
Kidetza | T4EU (en) ![]() |
Agintea | |
Egoitza nagusi (2018–) | |
Legezko forma | juridical person in public law (en) ![]() |
Historia | |
Sorrera | 1914 |
webgune ofiziala![]() ![]() ![]() |
Estoniako Arteen Akademia (estonieraz: Eesti Kunstiakadeemia, EKA) Estoniako unibertsitate publiko bakarra da artearen, diseinuaren, arkitekturaren, komunikabideen, artearen historiaren eta ingurumenen inguruko goi mailako ikasketak eskaintzen dituena. Tallinen du egoitza.
EKAren Estatutuen arabera, Estoniako Arteen Akademiaren jardueraren helburu nagusia sormena eta ikerketa sustatzea da, ikasketa integratuan oinarritutako goi-mailako hezkuntza garaikide baten eskuragarritasuna ahalbidetuz, arte ederren, diseinuaren, komunikabideen, arkitekturaren, artearen historiaren, kontserbazio-zaharberritzearen eta irakasleen trebakuntzaren arloko goi-mailako hezkuntzaren estandarra betez.
Estoniako Hezkuntza eta Ikerketa Ministroaren 2007ko otsailaren 10eko 145. aktarekin, EKA nazioarteko aditu-batzorde batek erakunde gisa akreditatu zuen.
Estoniako Arteen Akademiak 80 aldebiko hitzarmen inguru sinatu ditu ERASMUS programan parte hartzen duten unibertsitateekin, baina ERASMUS goi mailako hezkuntza espaziotik kanpoko erakunde bazkideak ere baditu –Suitzan, Estatu Batuetan, Errusian, Australian eta baita Europar Batasuneko unibertsitate pribatu batzuekin ere–.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Fundazioa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]EKAren jatorria 1914an dago, Estoniako Arte Elkarteak Tallinn Arte Industrialeko Eskola sortu zuenean. Estoniako arte eskola lehena eta aldi batez bakarra izan zen. Sortzaileek jatorrizko curriculuma Alexander von Stieglitz baroiak San Petersburgon sortutako arte eskolarenean oinarritu zuten. Sistema horrek gaitasun teknikoak eta praktikoak lehenetsi zituen.
Gerra arteko independentzia aldia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Estoniako Independentzia Gerraren ondoren, Tallinngo Arte Industrialaren Eskola Estatuko Arte Industrialaren Eskola bihurtu zen 1920an, arte aplikatuen espezialitate guztietako hezkuntza emanez. Hezkuntza erreforma 1922an amaitu zen, etapa anitzeko eskola europar mota bat sortuz. Ondorioz, posible izan zen espezialista diploma edo artista aplikatua eskatzea (1934tik aurrera). 1920ko hamarkadan zehar tailer eta sail berriak ireki ziren (inprimatzea, eskultura, grafikoak, zeramika, metala, beira esmerilatzea eta grabatzea, ehuna ehuntzea), funtsean ikasketak moldakorragoak izatea eragin zutenak. Irakasleen artean asko ziren Europan ikasitakoak. 1938an Estatuko Arte Industrialen Eskola bi erakunde bereizitan eraberritu zen: Estatuko Arte Industrial eta Piktorikoen Eskola eta Estatuko Goi Mailako Arte Eskola.
Sobietar garaia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1940ko Estoniako okupazio sobietarrak herrialdeak mundu osoarekin zituen arte-harremanak eten zituen. Estatuko arte-eskolak likidatu ziren, eskolak Estatuko Arte Aplikatuko Eskola izena hartu zuen, Jaan Koort-en omenez. Bigarren Mundu Gerran eskola askotan itxi zuten eta irakaskuntza oso episodikoa izan zen.
1944an, eskolak ESSRko Tallinn State Applied Art Institute izena hartu zuen. 1951n Tartuko Pallas Arte Eskola itxi zuten eta arte ederren espezialitateak Tallinnera eraman zituzten. Horrek esan nahi zuen Estoniako arte hezkuntza osoa Tallinen finkatuta zegoela orain. Eskola berriro ere Estoniako SSRko Estatuko Arte Institutua (SAIE/Estonian ERKIren laburdura) izena hartu zuen. Hezkuntza sistemak sobietar unibertsitate baten ezaugarri berriak eta subjektu banaketa bereizgarriak bereganatu zituen, hiru ziklo nagusi barne –gizarte zientziak, arte orokorreko eta teorikoko ikasgaiak eta arte praktikoko ikasgaiak–. 1949an arkitektura saila Tallinngo Institutu Politeknikotik (gaur egun Tallinngo Teknologia Unibertsitatea) ERKIra pasa zen, barne arkitekturarekin batera eremu berri bat eratuz. 1966an, arte industrialaren dibisioak diseinu saila izena hartu zuen. Horrekin ERKI Estoniako eskola bakarra bihurtu zen artearen eta arkitekturaren alor guztietan goi-mailako hezkuntza ematen. 1959tik 1989ra ERKIko errektorea Jaan Vares izan zen, eta haren gidaritzapean eskola, ideologia sobietarraren presioa gorabehera, jarrera liberalak eta estandar europarrak zituen hezkuntza-erakunde herrikoi bihurtu zen, non 20 nazionalitaterainoko ikasleek hainbat hamarkadatan zehar ikasi zuten eta non artista estoniarren hainbat belaunaldik beren hezkuntza eskuratu duten. ERKIren ospea Ekialdeko Europako herrialde komunista ohietara ere zabaldu zen, ikasle taldeak trukatu ziren, ikasleek eta irakasleek nazioarteko lehiaketa eta erakusketetan parte hartu zuten, publizitate eta sari asko jasoz. 1978an ERKIren espedizio finno-ugrikoen tradizio bakarrari oinarri bat jarri zitzaion Kaljo Põllu irakaslearen gidaritzapean.[1] Jatorrizko eraikina txikiegia bihurtu zen azkar garatzen ari zen eskola batentzat eta institutuko eraikin nagusia P. Tarvas arkitektoaren planoen arabera berreraiki zen (I. etapa 1965–1967, II. etapa 1974), barne arkitekturaren ikasketa eraikina ere Tallinngo Alde Zaharreko Suur-Kloostri kalean erosi zen.
1989tik
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1989an, ERKIk Tallinngo Arte Unibertsitatea izena hartu zuen, eta garai berri bati eman zion hasiera eskolaren historian. Estoniako artearen historialari nabarmenetako bat, Jaak Kangilaski, errektore hautatu zuten. Estatuko goi-mailako hezkuntzan gertatzen ari ziren politika-aldaketen arabera ekin zitzaion hezkuntza-sistemaren erreformari. Ikasketa aldia 4,5 urtera murriztu zen lehen aldiz. Ikastaroen sistema mantendu zen, baina kreditu puntuen sistema berri bat sartu zen. Aldaketa horien ondorioz, ikasketa-maila berriak sortu ziren: diplomatura, gradua, masterra eta doktoregoa. 1990eko hamarkadaren erdialdean krisi ekonomikoak atzeraldi orokorra areagotu zuen eskolan. 1995ean Tallinneko Arte Unibertsitateak Estoniako Arte Akademia (EKA) izena hartu zuen. Izena 1996an eman zen. Eskolaren nazioarteko harremanak asko ugaritu ziren: ikasle eta irakasleen trukeak, Socrates, Leonardo da Vinci, TEMPUS eta abarretako parte-hartzea. programak, jardunaldiak, tailerrak, jaialdiak eta abar antolatzea. Lehen existitzen ez ziren argitaratze-jarduerak hasi ziren. Akademiaren garapena sistema ekonomiko eta finantzario berriak babestu zuen, erabaki txar batzuk ekarri zituena, baina azkenean eskola atzeralditik ateratzen hasi zena. Inflexio-puntu nagusietako bat irakaskuntzaren kontzeptu berri bat ematea izan zen, mendebaldeko eredu batean oinarritzen zena –etengabeko ikaskuntza edo etengabeko hezkuntza–. Horretarako, arte-hezitzaileen prestakuntza aurreratua 1996an hasi zen. EKAren Open Akademia 1997an hasi zen lanean. Tallinneko Kontserbazio Eskola akademiaren parte gisa ireki zen. Akademiako beste azpierakunde batzuk Arte Aplikatuaren Elkargoa, ikasle errusiazaleentzako arte-hezkuntza bat eskainiz, eta Pärnuko Academia Non Grata, irakaskuntza-eremua Tallinnetik haratago hedatzen zuena. Ikasketak modernizatzeko zentro berriak ireki ziren 1994an: e-media zentroa eta argazkilaritza saila, baita katedra berriak ere –media art, arte interdiziplinarrak eta ondare kulturalaren babesa–. Espezialitateen arteko curriculum integratua sortu zen (Diseinu Fakultatea, Arte Ederren Fakultatea). 1997tik 2000ra liburutegi berri eta garaikide bat eraiki zen eskolan. 1999an, Estoniako Arte Akademia SOCRATES/ERASMUS programan sartu zen. 2002an, Boloniako Adierazpenaren printzipioen arabera eguneratu zen EKAren curriculuma, eta, hala, Europar Batasunean ezarritako goi-mailako hezkuntza-mailen sistema estandarra bete zen. Eguneratutako curriculumean oinarrituta ikasi duten lehen ikasleak 2006an graduatu ziren. 2005ean, Signe Kivi ehungintzako artista Estoniako Arteen Akademiako errektore hautatu zuten (Estoniako Errepublikako Kultura ministroa 1999-2001; Parlamentuko kidea 2002-2005). Programa eta estrategia berriak garatzen hasi ziren, eta, horren ondorioz, Estoniako Arteen Akademiaren 2006-2010erako garapen-programa EKAren Kontseiluan ziurtatu zen 2006ko urtarrilaren 31n.
2006ko udaberriko seihilekoan (martxoaren 31n), EKAko Kontseiluak Estoniako Arteen Akademiarako eraikin berri bat eraikitzen hasteko erabakia onartu zuen, Tartu Maantee 1eko kokapen historikoan. 2013an, ordea, Kontseiluak beste kokaleku baterako erabakia hartu zuen: Suva galtzerdi fabrikaren eraikin zaharra, Kalamaja azpibarrutiko Kotzebue tänav eta Põhja puiestee kantoian. Eraikina berritzeko garaian Toompeako Estoniako Zaldundegia egokitu zuten akademia. 2018an bere egoitza berrira aldatu zen.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) «“Of Borders and Spirit”, an exhibition about the XXXVI Finno-Ugric expedition of the Estonian Academy of Arts is open at the Museum of Occupations» Estonian Academy of Arts 2015-01-09.