Eudoxia

Eudoxia
Bizitza
Jaiotza	439 (egutegi gregorianoa)
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Jerusalem, 471 (egutegi gregorianoa) (31/32 urte)
Familia
Aita	Valentiniano III.a
Ama	Lizinia Eudoxia
Ezkontidea(k)	Huneriko ; Paladio
Seme-alabak	ikusi Hilderic (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Placidia (en) ;
Jarduerak

Beste esanahi batzuen berri izateko, ikus: «Eudoxia (argipena)»

Eudoxia edo Eudozia (438/439 – Jerusalem, 471/472) Valentiniano III.a enperadorearen eta Lizinia Eudoxiaren alaba izan zen. Bandaloen erregina izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ravennako gortean hezi zuten. Valentiniano III.a enperadorearen eta Genseriko erregearen arteko bake itun batengatik, Eudoxia, txikitatik, hiruzpalau urte zituenetik, Hunerikorekin ezkontzeko erabakia hartu zuten^[1], Afrikako iparraldean erresuma bat ezarri zuen Genseriko bandaloen erregearen semearekin. Huneriko Ravennara eraman zuten bahitu gisa urte batzuz^[2]. Oraindik printzea, lehen aldiz (451 baino lehen) printzesa bisigoda batekin ezkondu zen, Teodoriko I.a erregearen alabarekin.

Aita Valentiniano III.a hil ondoren, Petronio Maximo Mendebaldeko Augusto izendatu zuten. Petronio Maximok Eudoxiaren eta Genserikoren semearen arteko ezkontza-konpromisoa hautsi nahi izan zuen, Paladio semearekin (zesar titulua zuena) ezkontzeko^[2]. Mugimendu horrek Erromatar Inperioak bandaloekin zuen estatu-ituna haustea eragin zuen.

Mendeku hartzeko, Lizinia Eudoxiak Genseriko deituko du Italiara, eta Erroma 455. urtean arpilatzen du. Petronio Maximo hil, eta Eudoxia eta haren alabak Genserikok hartutako milaka bahituen artean daude eta Kartagora eramaten dituzte.

Afrikan, Eudoxia Hunerikorekin ezkondu zen 460 aldean, eta harekin Hilderiko izeneko seme bat izan zuen. Teodosiar leinuko oinordeko amaren aldetik eta bandaloen tronuaren oinordeko aitaren aldetik, ia berrogei urte bizi izan zen Konstantinoplako gortean. Amak ez zuen hazten ikusi.

Genserikok bere erraina erabili zuen Ekialdeko enperadore erromatarrak atsekabetzeko eta gerra-aitzakiak aurkitzeko. Leon I.ari leporatu zion Lizinia Eudoxiaren ondasunak konfiskatu izana, Eudoziarentzat eta, beraz, Hunerikorentzat eskubidea ezarriz^[3]; errainaren ezkonsaria emateko eskatu zuen, eta amaren eta ahizparen bahisaria. Zazpi urtez preso Afrikan, Lizinia Eudoxia eta Plazidia 462. urtean askatu zituzten. Konstantinoplako gortean hartu zituzten^[4].

472. urtean, Hunerikok Eudoxia zapuztu egin zuen^[5]. Senarra ortodoxoak jazartzen hasten denean, Eudoziak ihes egin zuen eta Jerusalemera joan zen bizitzera^[6]. Han hil zen, bere amona Elia Eudoziaren hilobia bisitatu ondoren^[7].

Genealogia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Teodosio II.aren eta Elia Eudoziaren biloba izan zen, amaren aldetik, eta Konstantzio III.a eta Gala Plazidiarena aitaren aldetik.

Bere aita Valentiniano III.a Mendebaldeko enperadore erromatarra izan zen, 424 eta 455 urteen artean, eta ama Lizinia Eudoxia, Teodosio II.aren alaba bakarra.

Plazidiaren ahizpa izan zen, Mendebaldeko enperadore erromatar Anizio Olibrio enperadorearen emaztea.

Hunerikorekin ezkondu zen, bandaloen eta alanoen erregearekin, 477 eta 484 artean, Genserikoren seme eta oinordekoarekin.

Hilderikoren ama izan zen, bandaloen eta alanoen erregea 523 eta 530 artean.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Merobaudes, Carm., I, 7-8, 17-18.
↑ ^a ^b Prokopio, BV, III, 4, 13
↑ (Frantsesez) Le-Beau, Charles. (1827). Histoire du Bas-Empire par Lebeau. Nouvelle edition, revue entierement, corrigee, et augmentee d'apres les historiens orientaux, par M. de Saint-Martin. Didot (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
↑ Prokopio, BV, I, 9, 5
↑ Becker-Piriou, Audrey. (2008). «De Galla Placidia à Amalasonthe, des femmes dans la diplomatie romano-barbare en Occident?» Revue historique 647 (3): 507. ISSN 0035-3264. (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
↑ (Frantsesez) Biographie universelle ancienne et moderne ou Histoire, par ordre alphabétique, de la vie privée et publique de tous les hommes qui se sont distingués par leurs écrits, leurs actions, leurs talents, leurs vertus ou leurs crimes. Chez Michaud frères 1815 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).
↑ "Eudocia, hija de Valentiniano III", Habis 49, 2018, 189-202 or.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q462395

[1] Merobaudes, Carm., I, 7-8, 17-18.

[:0-2] Prokopio, BV, III, 4, 13

[3] (Frantsesez) Le-Beau, Charles. (1827). Histoire du Bas-Empire par Lebeau. Nouvelle edition, revue entierement, corrigee, et augmentee d'apres les historiens orientaux, par M. de Saint-Martin. Didot (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).

[4] Prokopio, BV, I, 9, 5

[5] Becker-Piriou, Audrey. (2008). «De Galla Placidia à Amalasonthe, des femmes dans la diplomatie romano-barbare en Occident?» Revue historique 647 (3): 507. ISSN 0035-3264. (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).

[6] (Frantsesez) Biographie universelle ancienne et moderne ou Histoire, par ordre alphabétique, de la vie privée et publique de tous les hommes qui se sont distingués par leurs écrits, leurs actions, leurs talents, leurs vertus ou leurs crimes. Chez Michaud frères 1815 (Noiz kontsultatua: 2022-03-11).

[7] "Eudocia, hija de Valentiniano III", Habis 49, 2018, 189-202 or.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]