Eugène Jolas

Wikipedia, Entziklopedia askea
Eugene Jolas» orritik birbideratua)
Eugène Jolas
Bizitza
JaiotzaUnion Hill (en) Itzuli1894ko urriaren 26a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
 Frantzia
HeriotzaParis1952ko maiatzaren 26a (57 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Maria Jolas
Seme-alabak
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
frantsesa
Jarduerak
Jarduerakhizkuntzalaria, itzultzailea, argitaratzailea, idazlea, literatura-kritikaria, kazetaria eta kritikaria

John George Eugène Jolas (Union Hill New Jersey, 1894ko urriaren 26a-Paris, 1952ko maiatzaren 26a) idazle, literatura kritiko eta itzultzailea izan zen. Bere ibilbide nagusia Frantzian eman zuen.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

John George Eugene Jolas Union Hill-en jaio zen, New Jerseyn (gaur egun Union City). Bere gurasoak, Eugène Pierre eta Christine Ambach, Lorrainetik Estatu Batuetara emigratu zuten hainbat urte lehenago. 1897an, familia Forbachera itzuli, ondoren, 1870eko gerraz geroztik, Alemaniako Alsazia-Lorena izango zena. Han hazi zen Jolas.

1909an New Yorkera joan zen bere kabuz. Han ingelesa ikasi zuen DeWitt Clinton Evening High Schoolen, arratsaldeko klaseetara joanez; bizimodu xumea banatzaile gisa lanean eraman zuen. Batxilergoaren ondoren, Jolasek Pittsburghen lan egin zuen kazetari gisa alemanezko Volksblatt und Freiheits-Freund eta ingelesezko Pittsburgh Sun egunkarietan.[2]

1925tik, Parisko Chicago Tribunek plazaratzen zuen Europako edizioan lan egin zuen, gaueko bulegoan lehenik eta kazetari gisa gero. Azkenean, David Darrahek Tribuneko literatur orria hartzera bultzatzen zuen Jolas, Ford Madox Ford ordezkatuz. Hala egin zuen eta gero "Rambles through Literary Paris" asteko zutabea idatzi zuen. Haren lanari esker, Parisen, frantsesak edo erbesteratuak, idazle ospetsuak edo sortzen ari ziren gehienak ezagutzeko aukera izan zuen.

1927an, Maria McDonald eta Elliot Paul emaztearekin batera, literatur aldizkariaren transition (letra txikiz idatzita) sortu zuen, non hamar urtean agertu ziren gerra arteko literatura, pintura eta musikaren izen handiak, James Joyce bereziki: bere Finnegans Wake lana oso-osorik agertu zen bertan.

Bere alaba zaharrena, Betsy Jolas, 1926ko abuztuaren 5ean jaioa, musika-egilea izan zen. Bere beste alaba, Tina Jolas (1929-1999), etnologoa zen prestakuntzaz eta itzultzailea izan zen; André du Bouchet poetaren emaztea lehen eta gero René Charen laguna, hogeita hamar urte baino gehiagoz.

Jolas senar-emazteak 1927tik 1929ra Champagnen bizi izan ziren, Colombey-les-Deux-Eglises herriko La Boisserie jauregian maizterrak gisa, etxea Charles de Gaulle koronelari saldu baino urte batzuk lehenago.

Idazlanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Itzultzaile gisa, 1931n Alfred Doblinen Berlin Alexanderplatz eleberria ingelesera itzultzeagatik da ezaguna.

  • James Joyceri buruzko lan bat Txantiloi:Lien (1929), Joyceri buruzko lan-bilduma non Samuel Beckett, Stuart Gilbert, Robert McAlmon, William Carlos Williams egileen proposamenak ere jaso ziren.
  • Cinema : Poems. Sarrera: Sherwood Anderson. Adelphi, New York 1926
  • Anthologie de la nouvelle poésie américaine. Kra, Paris 1928.
  • Le Nègre qui chante. Éditions des Cahiers libres, Paris 1928
  • Secession in Astropolis. Black Sun Press, Paris 1929.
  • Hypnolog des Scheltenauges. Éditions Vertigral, Paris 1932
  • The Language of Night. The Servire Press, Den Haag 1932
  • Motsdéluge, hypnologues. Éditions des Cahiers libre, Paris 1933
  • I Have Seen Monsters and Angels. Transition Press, Paris 1938
  • Planets and Angels. Cornell College chapbooks, Mount Vernon, Iowa 1940.
  • Words from the Deluge. Erhältlich bei Gotham Book Mart, New York 1941.
  • Wanderpoem: Angelic Mythamorphosis of the City of London. Transition Press, Paris 1946.
  • Chemins du monde: I. Fin de l'ère coloniale? II. Peuples et évolution. Éditions de Clermont, Paris 1948.
Hil ondoren plazaratutakoak
  • Andreas Kramer, Rainer Rumold, Eugène Jolas: Man from Babel. Yale University Press, New Haven 1998. Autobiographie.
  • Eugène Jolas : Frontier poem, Chérence, 2002 (Claire Illouz grabatuekin)[3].
  • Eugène Jolas : Asraquénalitodosa, Sergent-Fulbert (Jean-Jacques Sergent), Cléry-Saint-André, 2007 (Claire Illouzen grabatu batekin)[4]
  • Klaus H. Kiefer, Rainer Rumold : Eugene Jolas: Critical Writings, 1924-1951. Northwestern University Press, Evanston, Ill., 2009.
  • Eugène Jolas : Le sujobjet à 15 heures, 2009, Cléry, Jean-Jacques Sergent (Claire Illouzen grabatuekin)[5].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]