Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutuna

Wikipedia, Entziklopedia askea

Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutunak (CFR) Europako Batasuneko (EB) herritarrentzako eta egoiliarrentzako eskubide politiko, sozial eta ekonomiko batzuk ezartzen ditu . Europako Hitzarmena idatzi eta 2000ko abenduaren 7an aldarrikatu zuen Europako Parlamentuak, Ministroen Kontseiluak eta Europako Batzordeak . Dena den, egoera juridikoa ez zen batere segurua eta ez zuen eragin juridikorik 2009ko abenduaren 1ean Lisboako Ituna indarrean sartu zen arte.

Gutunaren arabera, Europar Batasunak Oinarrizko Eskubideen Gutunaren arabera jokatu behar du eta legeak sortu eta betearazi behar duit eta EBko auzitegiek EBren erakundeek kontrakoa egiten duten legeak bertan behera utziko dituzte. Gutuna Europar Batasuneko erakundeei eta estatu kideei aplikatzen zaie Europar Batasuneko legea ezartzerakoan.

Europako Ekonomia Erkidegoa Eratzeko Itunak (Erromako Ituna) ez ditu aipatzen oinarrizko eskubideak edo giza eskubideak. EEEE Ituna Defentsako Europako Erkidegoaren Itunak eta Europako Komunitate Politikoaren Itunak porrot egin eta urte batzuetara idatzi zen. Azken itun horrek eskubideei buruzko xedapenak sartu zituen, eta Craig-ek eta De Búrca-k diote, porrot horren argitan, EEEE Itunaren erredaktoreek edozein elementu politiko inplizitu saihestu nahi zutela. Hala ere, laster frogatu zen EEEE Itun berriaren helburu ekonomiko hutsak ez zuela eraginik izango oinarrizko eskubideetan.

Auzi judizialak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

EEEE Ituna indarrean sartu eta gutxira, Erkidegoa erakunde politiko garrantzitsu gisa ezarri zen, bere helburu ekonomikoetatik harago ondorio politikoak zituena. 1964an, Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegiak epaia eman zuen Costa v ENEL auzian, non Auzitegiak erabaki baitzuen Batasuneko Zuzenbidea gatazkan zegoen zuzenbide nazionalaren gainetik jarri behar zela. Horrek esan nahi zuen gobernu nazionalek ezin zutela alde egin neurri nazional kontraesankorrak promulgatzearen bidez Europan hitzartutakotik, baina, era berean, esan nahi zuen EEEEko legegileek oztoporik gabe legezta zezaketela, eta Estatu kideen konstituzioetan jasotako oinarrizko eskubideen xedapenek ezarritako murrizketetatik urrundu zitezkeela. Auzi hori 1970ean ebatzi zen Internationale Handelsgesellschaft gaian, auzitegi alemaniar batek EEEEko legeriaren zati batek Alemaniako Oinarrizko Legea hautsi zuela diktaminatu zuenean. Auzitegi alemaniarraren erreferentzia bat oinarri hartuta, EAZNk diktaminatu zuen ezen, nahiz eta Europar Batasuneko Zuzenbidea konstituzioekin duen koherentziaren mende egon, oinarrizko eskubideak "Europako Erkidegoko [Europako Erkidegoko] Zuzenbidearen printzipio orokorren zati bat" zirela eta oinarrizko eskubideekiko inkoherentzia Europako lege baten aurka egiteko oinarria izan zitekeela.

Internationale Handelsgesellschaft-en emandako epaian, Europako Erkidego-erakundeak lotzen zituen eskubide ez-idatzien doktrina bat da EEJA. Oinarrizko eskubideen arloko auzitegiko jurisprudentzia 1977an onartu zuten erakundeek, eta Maastrichteko Itunean[1] horri buruzko adierazpen bat sartu zen; Europako Kontseiluak, berriz, EBrako oinarrizko eskubideen katalogo kodetua egiteko prozesuari ekin zion formalki 1999an.[2]

Aldarrikapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1999an, Europako Kontseiluak proposatu zuen "Estatuburuek, gobernuburuek, Batzordeko lehendakariak eta Europako Parlamentuko eta estatuetako parlamentuetako kideek osatutako organoa" sortzea, oinarrizko eskubideen gutuna egiteko.[3] Urte horretako abenduan eratu zenean, "organoa" Europako Konbentzioa izan zen.[4]

Konbentzioak 2000ko urriaren 2an onartu zuen proiektua eta Europako Parlamentuak, Ministroen Kontseiluak eta Europako Batzordeak 2000ko abenduaren 7an aldarrikatu zuten. Hala ere, aldi berean erabaki zen Gutunaren estatutu juridikoari buruzko erabaki bat hartzea atzeratzea.

Indar juridikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aldaera bat Europako Konstituzio zenaren parte izan zen (2004). Konstituzio itun horrek porrot egin ondoren, haren ordezkapenak, Lisboako Tratatuak (2007), Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutuna ere indartu zuen, nahiz eta dokumentu independente gisa aipatu, Tratatuan bertan sartu ordez. Hala ere, Europako Konstituzioan jasotako bertsioa eta Lisboako Itunean aipatutakoa Gutunaren bertsioa, biak aldatuak izan ziren.

Lisboako Tratatua 2009ko abenduaren 1ean indarrean sartu zenean, Viviane Reding Justiziako komisarioak proposatu zuen komisarioek zin egitea EBko itun guztiak defendatuko zituztela eta Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutuna ere bai . 2010eko maiatzaren 3an, Europako Batzordeak adierazpen irmo bat egin zuen Luxenburgoko Europako Justizia Auzitegian, eta hitz eman zuen EBko Tratatuak errespetatuko zituela, eta erabat independentea izango zela bere agintaldian zehar bere eginkizunak betetzeko orduan. Lehen aldiz, komisarioek ere Oinarrizko Eskubideen Gutun berria errespetatzeko konpromiso esplizitua hartu zuten.[5]

Hala ere, zenbait Estatuk behin eta berriz esan zuten Gutunaren aplikazio nazionaletik baztertzeko aukera irekia behar zuela (ikus aurrerago, xehetasun gehiagorako).

Estatutu juridikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutunaren 2. artikuluak dio Europar Batasunean debekatuta dagoela heriotza zigorra.

Lisboako Tratatua 2009an indarrean sartu ondoren, Oinarrizko Eskubideen Gutunak Europar Batasuneko itunen balio juridiko bera du. Tratatuan aipatutako Gutuna 2000ko dokumentuaren bertsio aldatua da, eta hiru erakundeek Lisboako Ituna sinatu baino egun bat lehenago aldarrikatu zuten zeremonia handiz.

Gutuneko 51. artikuluko 1. paragrafoa EBko erakundeei, EBko Zuzenbidearen arabera ezarritako organoei eta, EBko legeria aplikatzean, EBko estatu kideei zuzentzen zaie. Gainera, bai Europar Batasunaren Tratatuaren 6. artikuluak, bai Gutunaren beraren 51. artikuluaren 2. paragrafoak EBren eskumenak handitzea mugatzen dute. Horren ondorioz, EBk ezin izango du legerik eman Gutunean ezarritako eskubide bat aldarrikatzeko, horretarako boterea Tratatuetan bertan ezarrita ez badago. Gainera, gizabanakoek ezin izango dute estatu kide bat auzitegietara eraman, Gutuneko eskubideak errespetatu ez dituztelako, baldin eta estatu kideak EBko legeria aplikatu ez badu. Azken puntu horri buruz luze eztabaidatu da.

Gutuna ez da giza eskubideen printzipioak Europar Batasuneko zuzenbidearen muinean kokatzeko lehen saiakera. EBko estatu kide guztiak dira Europako Kontseiluko Giza Eskubideen Europako Hitzarmenaren sinatzaileak, eta, beraz, hitzarmenaren printzipio asko, bidezko judiziorako eskubidea esaterako, Europako Justizia Auzitegiaren jurisprudentziaren oinarri gisa hartu ziren, baita Gutunean formalki errepikatu baino lehen ere. EBko Zuzenbidearen printzipio orokorretan aurreikusitako giza eskubideen babesak interpretatzean (aurreko Auzitegiko gaien atalean deskribatutakoak), Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegi Nagusiak dagoeneko aztertu zuen ea printzipio orokor horiek babesten zituzten eskubideak estatu kideei aplikatzen zitzaizkien. Johnston vs[6] Royal Ulster Constabulary auzian diktaminatu ondoren bidezko prozedurarako eskubidea EBko Zuzenbidearen printzipio nagusietako bat zela, eta Kremzow vs Austria auzian, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak erabaki behar izan zuen ea estatu kide bat printzipio hori aplikatzera behartuta zegoen ala ez, hilketagatiko kondena bati dagokionez.[7] Kremzow aldeko abokatuek argudiatu zuten beren kasua EBko zuzenbidearen esparruan sartzen zela, EBn askatasunez zirkulatzeko eskubidea urratu zutelako bidegabeko kondenak eta kondenak. Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegi Nagusiak erantzun zuenez, Kremzow kondenatu zuten legeak ez zirenez aldarrikatu EBko legedia beteko zela bermatzeko, haien egoera EBko legeriaren aplikazio-eremutik kanpo geratu zen.

Kremzow vs Austria ebazpenaren testua, "EBko Zuzenbidearen aplikazio-eremuari" buruzkoa, ez dator bat EBko Zuzenbidea aplikatzeari buruzko Gutunaren testuarekin. Hala ere, 2007ko Gutunarekin batera argitaratutako zioen azalpen aldatuak Gutunean erabilitako testua deskribatzen du, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren aurrekariaren isla gisa.

2019an, Alemaniako Konstituzio Auzitegi Federalak Recht auf Vergessen II. ebazpenean Gutuna EBko Zuzenbideari eta haren aplikazio nazionalari buruzko gaiak berrikusteko arau gisa aplikatzen duela ezarri zuen, Gutunak Alemaniako Errepublika Federaleko Oinarrizko Legearekin konparatuz oinarrizko eskubideen babes nahikoa eraginkorra eskaintzen duelako.[8]

Protokolo britainiarra eta poloniarra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

     Partaide ziren estatuak (2021ean)     Opt-out aukera duen estatua, Polonia. (Opt-out: Gobernu maila batek (Poloniakoa) beste gobernu maila batek diseinatutako programa baten (Europar Batasunaren Gobernuaren) parte izateari uko egin diezaiokeenean diezaiokeenean gertatzen da).

Lisboako Ituna sinatu aurreko negoziazioetan, Poloniak eta Erresuma Batuak Tratatuaren protokoloa lortu zuten, beren herrialdeetan Oinarrizko Eskubideen Gutuna aplikatzeari buruzkoa.

Protokoloak, 1. artikuluko 1. paragrafoan, honako hau ezartzen du: "Gutunak ez du Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren, Poloniako edo Erresuma Batuko edozein auzitegiren ahalmena handitzen, Poloniako edo Erresuma Batuko lege, erregelamendu edo administrazio-xedapen, praktika edo ekintzak oinarrizko giza eskubideekin, askatasunekin eta berresten dituen printzipioekin bateraezinak direla zehazteko". 1. artikuluko 2. atalak dioenez, Gutunaren IV. tituluak, eskubide ekonomiko eta sozialak biltzen dituenak, ez du eskubide justifikagarririk sortzen, non eta Poloniak eta Erresuma Batuak eskubide horiek beren lege nazionaletan aurreikusi ez dituzten.

Poloniak eta Erresuma Batuak protokoloa nahi zuten hainbat arrazoirengatik. Hasiera batean, Erresuma Batuak uko egin zion juridikoki loteslea zen gutun bati, Erresuma Batuko Gutunari jarraiki bere eskubideak baliarazteko ahaleginetan Europako Justizia Auzitegira joko luketen herritar britainiarren korrontea eragingo lukeelako kezkei, eta enpresentzako kostuak handitzea izan zitekeela adierazi zuten.[9][10] Britainiarrek juridikoki loteslea zen eskubide-gutun bat onartu zuten, porrot egin zuen Europako Konstituzioko negoziazioetan, baina protokolo bat negoziatu zuten Lisboako elkartze batzarretan, eta, Britainia Handiko Europako ministroaren arabera, Gutunak Erresuma Batuko Zuzenbideari buruzko Europako Auzitegiaren eskumenak ez zabaltzea bermatuko zuen.[11] Bestalde, Poloniari ez zitzaion gustatzen gizarte-gaiei buruzko Gutunaren jarrera liberaltzat hartzen zuena; beraz, 2007ko irailean, Poloniako Gobernuak adierazi zuen protokolo britainiarrean sartu nahi zuela.[12] Poloniako Gobernuak ez zuen onartu nahi izan Europar Batasuneko gobernu maila batek diseinatutako programa baten parte izatea, eta parte izateari uko egin nahi izan zion.

Protokoloaren eragin juridikoari buruzko eztabaida luzea egon da. Jan Jirasek-ek honako iritzia erakutsi du: protokoloak bazterketa-klausula bat du, eta Gutuna Poloniari eta bere garaian Erresuma Batuari aplikatzea baztertzen du.[13] Beste iritzi bat, Ingolf Pernic-ek eta beste batzuek sustatua, zera da: protokoloa interpretazio-protokolo bat baino ez da, ondorio mugatua edo ez-juridikoa izango duena.[14] Craig-ek eta Burcá-k diote protokoloa deklarazio hutsa dela. Beren esanetan, "Gutunak ez du Europako Auzitegiak edo beste auzitegi batek lege britainiarra edo poloniarra ezeztatzeko duen gaitasuna handitzen", baina Europako Auzitegiak bazuen horretarako ahalmena edozein kasutan. Ondorioz, Protokoloak "praktikan eragin esanguratsuren bat izateko probabilitate txikia" omen du.

NS vsHome Idazkaritza auziari dagokionez, Europako Justizia Auzitegi Nagusiak diktaminatu zuen Protokoloaren 1. artikuluko 1. idatz-zatiak "Gutunaren 51. artikulua azaltzen du bere aplikazio-eremuari dagokionez, eta ez du asmorik Poloniako Errepublika edo, bere garaian, Erresuma Batua Gutuneko xedapenak betetzetik salbuesteko edo estatu kide horietako bateko auzitegi batek xedapen horiek betetzea galarazteko".[15]

Europako Batasuneko Erresuma Batuaren irteera ("Brexit")[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2018ko Europako Batasuneko Legearen (erretiratzea) 5. artikuluko 4. paragrafoari jarraiki, Oinarrizko Eskubideen Gutuna ez zen mantendu Erresuma Batuko Zuzenbidean EBtik atera ondoren.[16]

Proposatutako txekiar protokoloa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lisboako Tratatua berrestean, VáKode Klaus txekiar presidenteak bere kezka adierazi zuen, Gutunak Txekiar Errepublika modernoan lurraldetik kanporatutako alemanen familiei Bigarren Mundu Gerraren ondoren EBko auzitegien aurrean egoztea ahalbidetu zielako, nahiz eta lege-adituek alemanak kanporatu zituzten legeak ontzat eman dituzten.[17][18] Klausek Lisboako Tratatua Txekiar Errepublikak berresteari uko egin ondoren, Polonia eta Erresuma Batua izan ziren bezala, herrialdea Gutunetik kanpo geratzen ez zen bitartean, EBko liderrek protokoloa aldatzea erabaki zuten 2009ko urrian, Txekiar Errepublika hurrengo atxikitze-tratatuaren unean sartzeko, ondoren Klaus konbentzitzeko.[17][19][20][21][22]

2011ko irailean, txekiar Gobernuak eskaera formala aurkeztu zion Kontseiluari, protokoloa Txekiar Errepublikara zabaltzeko Tratatuaren agindutako berrikuspenak egin zitzan, eta Europako Kontseiluak zuzenketa-proiektu bat proposatu zuen.[23] Hala ere, Txekiar Senatuak ebazpen bat onartu zuen 2011ko urrian protokoloari atxikitzearen aurka.[24] 2011ko Kroaziako Atxikitze Ituna 2011. urtearen amaieran sinatu zenean, ez zen txekiar protokoloaren zuzenketa sartu. 2012ko udaberrian Txekiar Errepublikak Atxikitzeko Tratatua berretsi zuenean, Gobernua ahalegina egin zuen Gutunaren onespena berresteari buruzko lege-proiektuarekin bateratzeko. Hala ere, oposizioko alderdiek Senatua kontrolatuz gero, opt-out delakoari, (opt-out: Gobernu maila batek beste gobernu maila batek diseinatutako programa baten parte izateari uko egin diezaiokeenean gertatzen da), egindako eragozpenek atxikipen-tratatua errefusatzea ekar lezakete. Horren ondorioz, Gobernuak erabaki zuen proposatutako opt-out-a atxikitze-tratatutik bereiztea.[25]

Europako Parlamentuko Konstituzio Aferen Batzordeak 2012ko urtarrilean egindako txosten-proiektuari buruzko bozketa batean, Txekiar Errepublikari 30. protokoloari gehitzeko eskaera ez ematea gomendatu zen, eta berdinketa gertatu zen.[26] Txostenak zioenez, 30. Protokoloak ez zuen Gutunaren bazterketa orokor gisa funtzionatzen, baizik eta Gutunean soilik oinarritutako EBren ondorengo legeen aplikazioa mugatzea ahalbidetzen zien herrialdeei. Beraz, Txekiar Errepublika Gutunarekin lotuta egongo litzateke, nahiz eta Protokoloari erantsi. 2012ko urrian, batzordeak txostena onartu zuen, eta 2012ko abenduaren 11n, txostenaren hirugarren zirriborroa argitaratu zen.[27][28] Txostena Legebiltzarrean aurkeztu zen 2013ko maiatzaren 22an, eta Parlamentuak aldeko botoa eman zion Europako Kontseiluari "Tratatuak aldatzeko proposamena ez aztertzeko" eskatzeari.[29][23][29] Hala ere, Parlamentuak aldez aurretik baimena eman zuen Txekiar Errepublika 30. Protokoloari gehitzeko tratatua berrikusteak ez lukeela beste hitzarmenik beharko.[30]

2014ko urtarrilean, aurreko urteko lehendakaritza- eta parlamentu-hauteskundeen ondoren, Giza Eskubideen Txekiar Ministro berriak, Jiοí Dienstbierrek, esan zuen bere herrialdetik borondatez baztertzeko eskaera kentzen saiatuko zela.[31][32] Hori 2014ko otsailaren 20an berretsi zuen Bohuslav Sobotka lehen ministro berriak. Europako Batzordeko lehendakariarekin, José Manuel Barrosorekin, egindako bilera batean erretiratu zen borondatezko bazterketa-eskaera, hautatu berri zuen gobernuak Parlamentuaren konfiantza irabazi eta gutxira.[33] 2014ko maiatzean, Europar Batasuneko Kontseiluak formalki erretiratu egin zuen Estatu Kideen Gobernuen arteko Konferentzia egiteko gomendioa, tratatuei proposatutako zuzenketak aztertzeko.[34][35][36][37]

Testua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutunak 54 artikulu ditu, zazpi titulutan banatuak. Lehen sei tituluek eskubide substantiboei buruzkoak dira, epigrafe hauekin: 1 duintasuna, 2 askatasunak, 3 berdintasuna, 4 elkartasuna, 5 herritarren eskubideak eta 6 justizia. Azken tituluak, berriz, Gutunaren interpretazioa eta aplikazioa aztertzen ditu; 7 Xedapen Orokorrak. Gutunaren zati handi bat Giza Eskubideen Europako Hitzarmenean (GEEH), Europako Gutun Sozialean, Europako Justizia Auzitegiaren jurisprudentzian eta Europar Batasuneko Zuzenbidean lehendik dauden xedapenetan oinarritzen da.

  • 1. Lehen tituluak (Duintasuna) bizitzeko eskubidea eta osotasun pertsonala bermatzen ditu eta tortura, esklabotza, heriotza-zigorra, praktika eugenesikoak eta giza klonazioa debekatzen ditu. Bere xedapenak GEEHn oinarritzen dira nagusiki, nahiz eta 1. artikuluak hurbiletik islatzen duen Alemaniako oinarrizko Legearen 1. artikulua.
  • 2. Bigarren tituluak (Askatasunak) askatasuna, pribatutasuna, datu pertsonalen babesa, ezkontza, pentsamendua, erlijioa, adierazpena, bilera askatasuna, hezkuntza, lana, jabetza pribatua eta asiloa hartzen ditu kontuan.
  • 3. Hirugarren tituluak (Berdintasuna) honako hauek biltzen ditu: legearen aurreko berdintasuna, edozein bereizkeria debekatzea, baita ezgaitasun, adin eta orientazio sexuala, kultura, erlijio eta hizkuntza aniztasuna, haurren eta adinekoen eskubideak ere.
  • 4. Laugarren tituluak (Elkartasuna) gizarte-eskubideak eta langileen eskubideak biltzen ditu, honako hauek barne: bidezko lan-baldintzak izateko eskubidea, arrazoirik gabe kaleratzearen aurkako babesa eta osasun-, gizarte- eta etxebizitza-laguntza, ingurumenaren babesa eta kontsumitzaileen babesa.
  • 5. Bosgarren tituluak (Herritarren eskubideak) EBko hiritarren eskubideak biltzen ditu, hala nola Europako Parlamenturako hauteskundeetan botoa emateko eta EBn askatasunez ibiltzeko eskubidea. Hainbat administrazio-eskubide ere baditu, hala nola administrazio ona izateko eskubidea, dokumentuak eskuratzeko eskubidea eta Europako Parlamentuari eskatzeko eskubidea.
  • 6. Seigarren tituluan (Justizia) justizia-gaiak sartzen dira, hala nola, baliabide eraginkor baterako eskubidea, bidezko judizioa, errugabetasun-presuntzioa, legezkotasun-printzipioa, atzera begirakotasunik eza eta arrisku bikoitza.
  • 7. Zazpigarren titulua (Xedapen orokorrak) Gutunaren interpretazio eta aplikazioari buruzkoa da.

Gutunaren profila handitu[aldatu | aldatu iturburu kodea]

EB Gutunaren profila handitzen saiatu da, herritarrak, hiritarrak, beren eskubideez gehiago jabetu daitezen. Adibidez, EBko Oinarrizko Eskubideen Agentziak (FRA) iOS eta Androiderako aplikazioak egin ditu, Gutunaren testuarekin EBko hizkuntza guztietan eta horri lotutako informazioarekin.[38][39] Gutunaren xehetasunak ere argitaratu ditu EBko hizkuntza guztietan.

2010ean, FRAk lizitazio bat egin zuen poetek Europar Gutuna 80 minutuko poema epiko bihurtzeko, musika, dantza eta multimedia elementuekin. Testu juridikoa hizkuntza ulergarriagoan sentsibilizatu eta sinplifikatu nahi zen.[40][41] Hala ere, Viviane Reding Justizia, Askatasun eta Segurtasuneko askatasun eta Segurtasun komisarioak, FRAko zuzendariari idatzi zion eta duintasun-arrazoiengatik ideia deitoratuz eta proiektua bertan behera uzteko jarraibideak emanez.[42]

«Europako oinarrizko eskubide berrien alde» ekimena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"Europako Oinarrizko Eskubide Berrien alde" ekimenak ingurumen-kalteak, digitalizazioa, algoritmoen boterea, politikako gezur sistematikoak, kontrolik gabeko globalizazioa eta Zuzenbide-estatuarentzako mehatxuak Oinarrizko Eskubideen Gutuneko hutsune gisa kritikatzen ditu eta zuzenketa eskatzen du.[43] Ferdinand von Schirach juristaren 2021eko liburu batean oinarritzen da proposamena, eta estaldura mediatiko handia sortu du Alemanian denbora gutxian.[44]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Article F of the Maastricht Treaty Maastricht Treaty.
  2. Joint Declaration by the European Parliament, the Council and the Commission Concerning the Protection of Fundamental Rights and the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (OJ C 103, 27/04/1977 P. 1)
  3. Presidency Conclusions: Cologne European Council 3 And 4 June 1999. .
  4. The Charter of Fundamental Rights of the European Union. .
  5. European Commission swears oath to respect the EU Treaties. .
  6. Case 222/84 [1986] ECR 1651, [1986] 3 CMLR 240.
  7. C-299/95 [1997] ECR I-2629, [1997] 3 CMLR 1289.
  8. Bundesverfassungsgericht, 1 Senat. Bundesverfassungsgericht - Decisions - The Federal Constitutional Court reviews the domestic application of legislation that is fully harmonised under EU law on the basis of EU fundamental rights***When reviewing claims for injunctive relief against search engine operators, courts must take into account the freedom of expression afforded publishers of online contents. .
  9. Ian Black. New sticking points for Blair in draft text. .
  10. Nicholas Watt. Vaz blames press for dislike of EU. .
  11. EU Reform Treaty Abandons Constitutional Approach. .
  12. Mark Beunderman. Poland to join UK in EU rights charter opt-out. .
  13. Jirásek, Jan. Application of the Charter of Fundamental Rights of the EU in the United Kingdom and Poland According to the Lisbon Treaty. .
  14. Pernice, Ingolf. Griller ed. The Treaty of Lisbon and Fundamental Rights. .
  15. Joined Cases C-411/10 and C-493/10, N.S. v Home Secretary and M.E. v. Refugee Applications Commissioner [2011] EUECJ C-411/10 (21 December 2011). Quoted from para. 120.
  16. EU (Withdrawal) Bill - Factsheet 6: The Charter of Fundamental Rights The National Archives
  17. a b David Charter. I will not sign Lisbon Treaty, says Czech President. .
  18. Vaughne Miller. The Lisbon Treaty: ratification by the Czech Republic. .

    Steve Peers. The Beneš Decrees and the EU Charter of Fundamental Rights. .
  19. Council of the European Union. Brussels European Council 29/30 October 2009: Presidency Conclusions. 15265/1/09 REV 1.
  20. Mahony, Honor (30 October 2009) EU treaty closer to ratification after Czech deal agreed, EU Observer
  21. Gardner, Andrew (29 October 2009) Klaus gets opt-out, European Voice
  22. Andrew Gardner. Klaus gets opt-out. .
  23. a b European Parliament resolution of 22 May 2013 on the draft protocol on the application of the Charter of Fundamental Rights of the European Union to the Czech Republic (Article 48(3) of the Treaty on European Union) (00091/2011 – C7-0385/2011 – 2011/0817(NLE)). . Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "Text adopted against the amendment" defined multiple times with different content
  24. SECOND DRAFT REPORT on the draft protocol on the application of the Charter of Fundamental Rights of the European Union to the Czech Republic (Article 48(3) of the Treaty on European Union). .
  25. Senate unanimously nods to Croatia's EU accession. .
  26. European Union (Croatian Accession and Irish Protocol) Bill. .[Betiko hautsitako esteka]
  27. Duff welcomes vote against Czech attack on Charter. .
  28. Third draft report – on the draft protocol on the application of the Charter of Fundamental Rights of the European Union to the Czech Republic (2011/0817 NLE). .
  29. a b Application of the Charter of Fundamental Rights of the European Union to the Czech Republic. Protocol (amend.). .
  30. European Parliament decision of 22 May 2013 on the European Council's proposal not to convene a Convention for the addition of a Protocol on the application of the Charter of Fundamental Rights of the European Union to the Czech Republic, to the Treaty on European Union and the Treaty on the Functioning of the European Union (00091/2011 – C7-0386/2011 – 2011/0818(NLE)). .
  31. Dienstbier as minister wants scrapping of EU pact's Czech opt-out. .
  32. Jiří Dienstbier chce, aby Česko požádalo o zrušení výjimky v Lisabonské smlouvě. .
  33. Czechs give up EU rights charter opt-out, plan joining fiscal pact. .
  34. Press release - 3313th Council meeting. .
  35. List of "A" items. .
  36. "I/A" item note. .
  37. Procedure file - 2011/0817(NLE). .
  38. EU Charter on the App Store on iTunes. .
  39. EU Charter. .
  40. Charter of Fundamental Rights to be re-written as 80-minute-long epic poem EUobserver, 1 April 2010
  41. Charter in Poems. .
  42. Phillips, Leigh (29 April 2010) EU commissioner kills off 'undignified' rights charter poem, EU Observer
  43. www.jeder-mensch.eu
  44. Nikolaus Blome: Der Agenda-Moment (Der Spiegel on April 5, 2021); Ingolf Pernice: "Every Man" (FAZ on April 6, 2021; ZDF-Morgenmagazin on April 9, 2021); New fundamental rights for Europe on Deutschlandfunk on April 13, 2021

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • (Ingelesez) Steve Peers & Angela Ward: The EU Charter and of Fundamental Rights: politics, law and polity Oxford. Hart Publishin. 2004.
  • (Ingelesez) Anastasios Antoniou "Increasing Rights Protection in the EU: The Charter of Fundamental Rights in Trajectory of Enforcement". 2009 Hellenic Review of European Law2009.

Kanpoko estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]