Feniletilamina ordezkatu
Kimika organikoan feniletilamina ordezkatuak konposatu klase bat dira, zeintzuk feniletilaminaren egitura duten oinarrian. Klasea fenilaminaren konposatu eratorri guztiek osatzen dute, zeintzuk fenilaminaren egituran hidrogeno-atomo bat edo gehiago ordezkatuz eratzen diren. Jakina, ordezkapena kate aromatiko zein alifatikoaren karbono-atomoetan eta amina taldearen nitrogenoan pasa daitezke.
Feniletilaminaren egituraren ordezkapen-nomenklatura beheko irudian erakusten da.
Ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Feniletilamina ordezkatu asko droga psikoaktiboak dira, eta klase desberdin askotakoak: nerbio-sistema zentralaren estimulatzaileak (adibidez, anfetamina), haluzinogenoak (kasurako, 2,5-dimetoxi-4 metilanfetamina), entaktogenoak (etsenplurako, 3,4 metilenedioxianfetamina), apetituaren ezabatzaileak (esaterako. fentermina), sudur-deskongestionatzaileak eta bronkodilatatzaileak (adibidez, pseudoefedrina), antidepresiboak (kasurako. bupropiona), parkinsonaren kontrakoak (selegilina, etsenplurako) eta basopresoreak (efedrina, adibidez), besteak beste.
Hainbat adibide
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Izena | Rα | Rβ | R2 | R3 | R4 | R5 | RN | Egitura |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dopamina | OH | OH | ||||||
| Adrenalina (Epinefrina) | OH | OH | OH | CH3 | ||||
| Noradrenalina (Norepinefrina) | OH | OH | OH | |||||
| Anfetamina | CH3 | |||||||
| Metanfetamina | CH3 | CH3 | ||||||
| Efedrina, | CH3 | OH | CH3 | |||||
| Katina | CH3 | OH | ||||||
| Katinona | CH3 | =O | ||||||
| Metkatinona | CH3 | =O | CH3 | |||||
| Bupropion | CH3 | =O | Cl | C(CH3)3 | ||||
| Fentermina | CH3, CH3 | |||||||
| Meskalina | OCH3 | OCH3 | OCH3 | |||||
| MDA | CH3 | -O-CH2-O- | ||||||
| MDMA | CH3 | -O-CH2-O- | CH3 | |||||
| 2C-B | OCH3 | Br | OCH3 | |||||