Fernandel
Fernandel | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Fernand Joseph Désiré Contandin |
Jaiotza | 5th arrondissement of Marseille (en) eta Marseilla, 1903ko maiatzaren 8a |
Herrialdea | Frantzia |
Bizilekua | Parisko 9. barrutia Parisko 16. barrutia Carry-le-Rouet 12th arrondissement of Marseille (en) |
Heriotza | Parisko 16. barrutia eta Paris, 1971ko otsailaren 26a (67 urte) |
Hobiratze lekua | Passy hilerria Grave of Fernandel (en) |
Heriotza modua | berezko heriotza: birikako minbizia |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Henriette-Félicie Manse (en) (1925eko apirilaren 4a - |
Seme-alabak | ikusi
|
Haurrideak | ikusi
|
Familia | ikusi
|
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | frantsesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | komediantea, abeslaria, antzerki aktorea, zinema aktorea, errealizadorea, film-zuzendaria, telebista-aktorea eta aktorea |
Enplegatzailea(k) | Q99194988 Banque nationale de crédit (en) |
Jasotako sariak | |
Kidetza | 93e régiment d'artillerie de montagne (en) |
Izengoitia(k) | Fernandel |
Musika instrumentua | ahotsa |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | katolizismoa |
fernandel.online.fr | |
|
Fernandel —jaiotza-izena: Fernand Joseph Desiré Contandin— (Marseilla, Frantzia, 1903ko maiatzaren 8a - Paris, Frantzia, 1971ko otsailaren 26a) aktorea izan zen[1]. Opereta eta komedia aktore gisa hasi zen, baina zineman izan zuen osperik handiena. Filmetan, inozo, xamur, eratsu eta umoretsu agertzen da beti Fernandel. M. Pagnolen filmetan gailendu zen batik bat (Angèle, 1934; Regain, 1937; Schpountz, 1938; La fille du puisatier, 1940, eta Don Camilo film-saila).
Bere izen artistikoa, Fernandel, omen zetorkion amaginarrebak «hor dator Fernand d'elle» (hau da, hor dator alabaren Fernand) zioelako. Hala ere, esan ohi da bertsio hori ez dela egiazkoa[2][3].
Music halletik irtenda, hainbat hamarkadatan, Frantziako zinemako izarrik handienetakoa izan zen. Txarteldegiko benetako txapelduna, bere ibilbide luzean, aretoetara 200 milioi ikusle baino gehiago erakartzea lortu zuen.
Bigarren Mundu Gerraren aurreko eta ondorengo zinemako komediante enblematikoa da, eta klasiko bihurtu diren hainbat filmetan jokatu zuen: Angèle, Regain, Le Schpountz, La Fille du puisatier, Topaze, L'Auberge rouge, Le Mouton à cinq pattes, Ali Baba et les Quarante Voleurs edo La Cuisine au beurre, baita errepikatzen diren hainbat pertsonaia ere, hala nola Don Camillo film-saila. Rol dramatiko batzuk ere arrakastaz jokatu zituen, batez ere Naïs, hasierako garaietan, gero La Vache et le Prisonnier 1959an edo, bere bizitzaren amaieran, Heureux qui comme Ulysse...
Abeslari herrikoia da, diskografia garrantzitsu bat utzi du, eta han ere kanta famatuak izan ditu, askotan bere filmen jatorrizko bandako edo telebistan edo irratian egindako agerpenetako batzuk, besteak beste: On m’appelle Simplet, Ignace, Félicie aussi edo Le Tango corse. Ezaguna berak bere buruari ematen dion «zaldi-buru» izenez, nazioartean ospea lortzen du; izan ere, 1968ko maiatzaren 3an, De Gaulle jeneralak, Eliseora egindako harrera batean esan zuen aktorea zela «munduan bera baino ospetsuagoa zen frantziar bakarra»[4].
Birikako minbiziak jota hil zen.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Marseillan jaio zen guraso italiarrengandik (Dioniso Coutadin eta Desirea Bedouina). Italian oso zabalduta dagoen iruzkin baten arabera, Fernandel Perosan jaio zen (Piemonteko herria, gurasoen bizilekua), eta, egun gutxira, Frantziara eraman zuten, jaiotzagatik nazionalitate frantsesa eduki ahal izateko[5]. Fernandelek txikitatik Piemonteko hizkuntza hitz egiten zuen, ama-hizkuntza gisa, eta bost urte egin ondoren hasi zen frantsesez ondo hitz egiten, eskolara joaten hasi zenean.
Bere aita, Denis Contandin, kontulari gisa aritzen da, baina komediante-abeslari amateur gisa era aritzen da, Sined izengoitiaren pean, «Denis» izen alderantzikatua edo anaziklikoa, eta ama, Desirée Bédouin, komediantea da, eta berehala nabaritzen dute Fernand gaztearen talentua. Aitak Marseillako auzoetan antolatzen dituen kontzertuetara joaten da aitaren atzetik, oholtza gainera igoz. Abeslari afizionatu gazteentzako lehiaketa batean, haur prodigioen lehen saria irabazi zuen Marseillako Châtelet antzokian.
Gaztetan hasi zen lanean aktore gisa, Frantzia hegoaldeko bariete agertokietan eta I. Mundu Gerrako zaurituen aurrean kantatzen anaiarekin. Handik gutxira, 1928an, Marseillako Odeoi antzokian arrakasta handia izan ondoren, Parisa joan zen. Han, Sacha Guitry aktore eta dramaturgoak aurkitu zuen zinemarako.
Oso ezaguna zen bere zaldi-itxurako aurpegiarengatik[6].
Benetako aukera Isidororekin iritsi zitzaion, herriko ergela interpretatzen baitzuen. Baina nazioarteko ospea lortu zuen Giovanni Guareschiren izen bereko liburu-sagako ''Don Camillo'' protagonistaren papera bete zuenean. Don Camillo herriko apaiza zen, eta, etengabe, Pepon (Peppone) alkate komunistarekin liskarrean zebilen[7].
Debuta Parisen
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1928ko abenduaren 7an, Fernandelek Parisen eman zituen lehen urratsak, Bobino aretoan. Bere emanaldiaren arrakastari esker, biharamunean, hemeretzi asteko kontratua sinatu zuen Parisko Pathé zinema zirkuiturako. Théâtre de l'Empire-n ere kontratatu zuen Émile Audiffred-ek. Aita 1930eko martxoaren 10ean hil zen arren, Parisen jarraitu zuen komediante gisa. Ménilmontanteko hotel xume batean instalatuta, Pelleport kalean, Vichyko Eliseo-Jauregian hasi zen. Hantxe ikusi zuen Henri Varnak, Pariseko Casino eta Mogador antzokiko zuzendariak, eta Mayol kontzertuko neguko errebistarako kontratatu zuen, Paris osoa biltzen zuen garai hartan biluzik antzezten zen errebista arrakastatsua. Fernandelek eta Parisys-ek dantza-emanaldien artean tartekatuta hiru esketx jokatzen dituzte.
Bertan zegoen Marc Allégret zuzendaria harritu egin zen Fernandelen gorpuzkera eta nortasunagatik; Sacha Guitryrekin prestatzen ari zen filmean, Le Blanc et le Noir, mandatari baten papera eskaintzea erabaki zuen. Horrela, 1930. urteak, Fernandelen ibilbide zinematografikoari hasiera eman zion.
Hurrengo urtean, 1931n, Jean Renoirrek paper garrantzitsuagoa eskaini zion On purge Bébé filmean Michel Simonekin batera, Georges Feydeauren antzezlanean oinarrituta. Urte horretan bertan, Jean Gabinekin batera, Cœur de lilas filmean parte hartu zuen. Hurrengo urtean, lehen aldiz, protagonista izan zen Dominique Bernard-Deschampsen Le Rosier de madame Husson filmean, Guy de Maupassanten ipuin batean oinarrituta. Fernandelek arrakasta izan zuen 1930etik 1971n Parisen hil zen arte. Garai horretan, ehun film baino gehiago egin zituen, eta Frantziako komiko ezagun eta maiteenetako bat izan zen. Italian ere oso ospetsua zen.
Ospea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gerora, bere garaipenak ugaritu egin ziren, batez ere Christian-Jaquerekin egindako filmetan, Un de la légion et François Ier (Legioko bat eta Franzisko I.a) (1936), Josette (1937, bere alaba zaharrenak ere jokatu zuena), baina, bereziki, Marcel Pagnolen filmetan: Angèle (1934), Regain (1937), Le Schpountz[8] (1938), La Fille du puisatier (1940) eta, beranduago, Topaze (1951).
Arrakasta zinematografikoek ez zuten Fernandelen abeslari ibilbidea eragotzi. Komedia musikal ugaritan parte hartzen du, geroago, gehienetan, film bihurtuko direnak. Interpretatuko dituen abesti batzuk arrakastatsu bihurtuko dira, hala nola Ignace, Simplet edo Félicie aussi.
1937an, Ce Soir egunkari komunistan, oso txalotuak izan ziren serieetan argitaratu zituen bere lehen memoriak[9].
1939an, Alemaniari gerra deklaratu ondoren, Txantxa-gerra deitutakoan mobilizatu zuten, Marseillan, trenaren 15. eskuadroian, Aurellesko kuartelean. Unitateko patioan atxilotu zuten bere lehen zerbitzualdian istilu bat eragin ostean[10], eta, armistizioa sinatu ondoren, desmobilizatu egin zuten. Bitartean, Francine (1939) grabatu zuen, Alemaniaren propagandaren aurka oso konprometitutako abestia[11].
1940ko hamarkadako filmak, zeinetarik bi berak zuzendu zituen: Simplet (1942) eta Adrien (1943), batez ere Continental Films-entzat[12][13], Alemaniako kapitalak finantzatutako ekoiztetxerako errodatu ziren. Okupazio garaiko artista askok bezala, bere lanbidearekin jarraituko du, eta, kabaretetan, abesten; operan (Grand Casino) eta Vichyko Casino des Fleurs.en txalotua izan zen, eta Radio-Paris-en tarareatu zuen[14].
Ondorengoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Fernandelek eta bere emazteak hiru seme-alaba izan zituzten:
- Josette, 1926ko apirilaren 19an jaioa, eta 2017. urteko azaroaren 22an hila.
- Janine, 1929ko apirilaren 18an jaioa, eta 2020ko urtarrilaren 4an hila.
- Franck, 1935eko abenduaren 10ean jaioa, eta 2011ko ekainaren 8an hila.
Prentsa sentsazionalista, ospetsuen eskandaluen zalea zena, inoiz ez zuen bakar bat ere aurkitu Fernandelen bizitza pribatuan. Horietako batek, behin, haren burua gutxiesteko keinu batean, «Fernandelen emazte ezkutua» izenburua argitaratu zuen. Emakume hura Fernandelena zen, inoiz aurkeztu ez zuena[15].
Don Camillo
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1930eko hamarkadan izandako lehen arrakasten ondoren, Fernandel berriro nabarmendu zen zenbait filmekin, 1950eko hamarkadan, baina, batez ere, Don Camilloren sailarekin; Giovannino Guareschiren lanetik hartua, Italiako herri txiki bateko apaiza eta bertako alkate komunista (herriko eragina lortzearren) borroka lasai batean murgiltzen dira, eta, gerra hotzaren garai horietan, ospea sendotu zuen bere on-puska interpretaziorekin. Guztira sei film egin zituen: Don Camillo (1951) eta Julien Duvivier-en Il ritorno di don Camillo (1953), gero, beste zuzendari batzuekin, Don Camillo e l'onorevole Peppone (1955), Don Camillo monsignore... ma non troppo (1961), Il compagno don Camillo (1965) eta, azkenik, Don Camillo e i giovani d'oggi, 1970ean hasi zen filmatzen, baina ezin izan zuen osatu, hurrengo urtean minbiziaren ondorioz hil baitzen Fernandel[16].
Filmografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtea | Izenburua | Papera | Zuzendaria | Oharrak |
---|---|---|---|---|
1931 | Le Blanc et le Noir | Senargai birgina | Marc Allégret eta Robert Florey | |
On purge bébé | Horace Truchet | Jean Renoir | ||
Paris Béguin | Ficelle | Augusto Genina | ||
Bric-à-brac et compagnie | Fernand | André E. Chotin | ||
1932 | Le Chant du marin | Carmine Gallone | ||
Coeur de lilas | Gizon onena | Anatole Litvak | ||
Le rosier de Madame Husson | Isidore | Dominique Bernard-Deschamps | ||
Vive la classe | Moussin | Maurice Cammage | ||
Pas de femmes | Casimir | Mario Bonnard | ||
Les Gaîtés de l'escadron | Vanderague | Maurice Tourneur | ||
Un homme sans nom | Julot | Roger Le Bon eta Gustav Ucicky | ||
Un beau jour de noces | Gustave Dupied | Maurice Cammage | ||
Par habitude | Valentin Bourgeasse | Maurice Cammage | ||
L'Ordonnance malgré lui | Alfred Leveneux | Maurice Cammage | ||
1933 | Le jugement de minuit | Sam Hackitt | Alexander Esway eta André Charlot | |
L'Ordonnance | Étienne | Viktor Tourjansky | ||
D'amour et d'eau fraîche | Eloi | Félix Gandéra | ||
Le coq du régiment | Médard | Maurice Cammage | ||
Le gros lot | Maurice Cammage | |||
Ça colle | Christian-Jaque | |||
1934 | La garnison amoureuse | Frédéric, zaldun bat | Max de Vaucorbeil | |
La Porteuse de pain | Billenbuis | René Sti | ||
Une nuit de folies | Fernand | Maurice Cammage | ||
Le train de huit heures quarante-sept | Croquebol | Henry Wulschleger | ||
Les bleus de la marine | Lafraise | Maurice Cammage | ||
Angèle | Saturnin | Marcel Pagnol | ||
Adémaï aviateur | Méchelet | Jean Tarride | ||
L'hôtel du libre échange | Boulot | Marc Allégret | ||
Le cavalier Lafleur | Fernand Lafleur | Pierre-Jean Ducis | ||
Le chéri de sa concierge | Eugene Crochard | Giuseppe Guarino | ||
1935 | Ferdinand le noceur | Ferdinand Piat | René Sti | |
Jim la houlette | Moluchet | André Berthomieu | ||
1936 | Les gaîtés de la finance | Marivol Lambinet | Jack Forrester | |
Un de la légion | Fernand Espitalion | Christian-Jacque | ||
1937 | Josette | Albert Durandal aka Albertal | Christian-Jacque | |
Francis the First | Honorin | Christian-Jacque | ||
Les dégourdis de la 11ème | L'ordonnance Patard | Christian-Jacque | ||
Ignace | Le soldat Ignace Boitaclou | Pierre Colombier | ||
Un carnet de bal | Fabien Coutissol | Julien Duvivier | ||
Les Rois du sport | Fernand | Pierre Colombier | ||
Regain | Urbain Gédémus | Marcel Pagnol | ||
1938 | Hercule | Hercule Maffre | Alexander Esway | |
Le Schpountz | Irénée Fabre, «le Schpountz» | Marcel Pagnol | ||
Barnabé | Barnabé | Alexander Esway | ||
Tricoche et Cacolet | Tricoche | Pierre Colombier | ||
Ernest le rebelle | Ernest Pic | Christian-Jaque | ||
1939 | Raphaël le tatoué | Modeste Manosque, alias Raphaël | Christian-Jaque | |
Les Cinq Sous de Lavarède | Armand Lavarède | Maurice Cammage | ||
Berlingot et Compagnie | François Arnaud | Fernand Rivers | ||
Fric-Frac | Marcel | Claude Autant-Lara eta Maurice Lehmann | ||
1940 | L'Héritier des Mondésir | Bienaimé de Mondésir, Mondesirko baroia eta bere arbasoak | Albert Valentin | |
Monsieur Hector | Hector | Maurice Cammage | ||
La Fille du puisatier | Félipe Rambert | Marcel Pagnol | ||
La Nuit merveilleuse | Artzaia | Jean-Paul Paulin | ||
1941 | L'Acrobate | Ernest Sauce | Jean Boyer | |
Le club des soupirants | Antoine Valoisir | Maurice Gleize | ||
Un chapeau de paille d'Italie | Fadinard | Maurice Cammage | ||
1942 | Simplet | Simplet | Fernandel eta Carlo Rim | |
Les petits riens | Astier | Raymond Leboursier | ||
1943 | La bonne étoile | Auguste | Jean Boyer | |
Une vie de chien | Gustave Bourdillon | Maurice Cammage | ||
Ne le criez pas sur les toits | Vincent Fleuret | Jacques Daniel-Norman | ||
La cavalcade des heures | Antonin | Yvan Noé | ||
Adrien | Adrien Moulinet | Fernandel | ||
1945 | Le Mystère Saint-Val | Désiré detektibea, Henri Le Sec | René Le Hénaff | |
Naïs | Toine | Raymond Leboursier | ||
1946 | Les gueux au paradis | Pons | René Le Hénaff | |
L'aventure de Cabassou | Cabassou | Gilles Grangier | ||
Pétrus | Pétrus | Marc Allégret | ||
Coeur de coq | Tulipe | Maurice Cloche | ||
1948 | Émile l'Africain | Émile Boulard | Robert Vernay | |
Si ça peut vous faire plaisir | Martial Gonfaron | Jacques Daniel-Norman | ||
L'Armoire volante | Alfred Puc | Carlo Rim | ||
1949 | L'Héroïque Monsieur Boniface | Boniface | Maurice Labro | |
On demande un assassin | Bob | Ernst Neubach | ||
1950 | Je suis de la revue | Philippe, margolari elizkoia | Mario Soldati | |
Casimir | Casimir | Richard Pottier | ||
Tu m'as sauvé la vie | Fortuné Richard | Sacha Guitry | ||
Meurtres | Noël Annequin | Richard Pottier | ||
Uniformes et grandes manœuvres | Luc | René Le Hénaff | ||
1951 | Topaze | Albert Topaze | Marcel Pagnol | |
Boniface somnambule | Victor Boniface | Maurice Labro | ||
L'Auberge rouge | Monka | Claude Autant-Lara | ||
Adhémar ou le Jouet de la fatalité | Adhémar Pomme | Fernandel | ||
La Table-aux-Crevés | Urbain Coindet | Henri Verneuil | ||
1952 | Don Camillo]] | Don Camillo | Julien Duvivier | |
Coiffeur pour dames | Marius, Mario deitua | Jean Boyer | ||
Le Fruit défendu | Charles Pellegrin doktorea | Henri Verneuil | ||
1953 | Le Boulanger de Valorgue | Félicien Hébrard, okina | Henri Verneuil | |
Carnaval | Dardamelle | Henri Verneuil | ||
Il ritorno di don Camillo | Don Camillo | Julien Duvivier | ||
L'Ennemi public no 1 | Joe Calvet | Henri Verneuil | ||
1954 | Mam'zelle Nitouche | Célestin Floridor | Yves Allégret | |
Le Mouton à cinq pattes | Alain / Désiré / Étienne / Bernard / Charles / Édouard (bere aita) | Henri Verneuil | ||
Ali Baba et les Quarante Voleurs | Ali Baba | Jacques Becker | ||
1955 | Le Printemps, l'Automne et l'Amour | Fernand 'Noël' Sarrazenoa | Gilles Grangier | |
Don Camillo e l'onorevole Peppone | Don Camillo | Carmine Gallone | ||
1956 | Le Couturier de ces dames | Fernand Vignard | Jean Boyer | |
Around the World in Eighty Days | kotxero bat Parisen | Michael Anderson | kameoa | |
Sous le ciel de Provence | Paul Verdier | Mario Soldati | ||
Honoré de Marseille | Honoré | Maurice Régamey | ||
1957 | L'Homme à l'imperméable | Albert Constantin | Julien Duvivier | |
His Greatest Role | François, Lucien Sénéchal | Jean Boyer | ||
Le Chômeur de Clochemerle | Baptistin Lachaud, Tistin deitua | Jean Boyer | ||
1958 | À Paris tous les deux | Fernydel | Gerd Oswald | |
La loi, c'est la loi | Ferdinand Pastorelli | Christian-Jaque | ||
La Vie à deux | Marcel Gaboufigue (Margeriteren senarra) | Clément Duhour | ||
Les Vignes du Seigneur | Henri Lévrier | Jean Boyer | ||
1959 | Gangster Boss | Antoine Venturen | Henri Verneuil | |
Le Confident de ces dames | Giuliano Goberti | Jean Boyer | ||
La Vache et le Prisonnier | Charles Bailly | Henri Verneuil | ||
1960 | Croesus | Jules | Jean Giono | |
Le caïd | Justin Migonet | Bernard Borderie | ||
1961 | Cocagne | Marc-Antoine | Maurice Cloche | |
Il giudizio universale | alarguna | Vittorio De Sica | ||
Don Camillo monsignore... ma non troppo | Don Camillo | Carmine Gallone | ||
Dynamite Jack | Dynamite Jack / Antoine Espérandieu | Jean Bastia | ||
1962 | L'assassin est dans l'annuaire | Albert Rimond | Léo Joannon | |
Le Diable et les Dix Commandements | Aita Gilbert | Julien Duvivier | ||
En avant la musique | Attilio Cappelaro | Giorgio Bianchi | ||
1963 | Le Voyage à Biarritz | Guillaume Dodut | Gilles Grangier | |
Blague dans le coin | Jeff Burlington | Maurice Labro | ||
Le bon roi Dagobert | Monsieur Pelletan / Dagobert erregea | Pierre Chevalier | ||
La Cuisine au beurre' | Fernand Jouvin | Gilles Grangier | ||
1964 | Relaxe-toi chérie | François Faustin | Jean Boyer | |
L'Âge ingrat | Adolphe Lartigue | Gilles Grangier | ||
1965 | Il compagno don Camillo | Don Camillo | Luigi Comencini | |
1966 | La Bourse et la Vie | Charles Migue | Jean-Pierre Mocky | |
Le voyage du père | Quantin | Denys de La Patellière | ||
1968 | L'Homme à la Buick | Armand Favrot | Gilles Grangier | |
1970 | Heureux qui comme Ulysse... | Antonin | Henri Colpi |
Jean Gabin eta Fernandel
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Arrakastaren ondorioz, gero eta handiagoak ziren diru-sarrerak kudeatu behar zituztenez, Jean Gabin eta Fernandel saiatu ziren beren aurrezkiak inflaziotik babesten. Fernandelek higiezinen sektorea aukeratu zuen. Gabinek, berriz, lursail bat erosi, eta hau esan zion: «Eraikinak zatika erortzen dira: lurra, berriz, geratu egiten da».
Adiskidetasunak eta estimu handiak elkartuta, bi aktoreek beren produkzio-etxe zinematografiko bateratua sortu zuten 1963an, Gafer etxea, izen artistikoen lehen silabekin osatutako izena. Fernandelek esan zuen: «Ondo egin genuen gure abizenen lehen silabak ez erabilita». Gabinen abizena Moncorgé zen, eta Fernandelena Contandin, hala, Moncon (nire ergela) izango zen.
Sariak eta bereizketak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1953: Ohorezko Legioko zalduna (Marcel Pagnolek aurkeztuta)
- 1953: Merituaren Ordena Nazionaleko zalduna
- 1954: Urrezko lehoinabarra
- 1960: Arteen Ordenako zalduna
Sariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1914: Marseillako Châtelet antzokian (gaur egungo Capitole) antolatutako Comœdia abesti-lehiaketan, bigarren gelditzen da, Larquet izeneko baten atzetik. Horri esker, Palais de Cristal kabaretean debutatu zuen.
- 1949: Barrearen sari handia On demande un assassin obrarengatik
- 1952: Zilarrezko Zinta film italiar batean aktore atzerritar onena izateagatik, zinema-kritikarien sindikatu italiarrak emana.
- 1952: Aktore onenaren saria Don Camillo filmarengatik.
- 1953: Disko Akademiaren Sari Nagusia Lettres de mon moulin-engatik
- 1954: Belgikako aktore popularrenentzako domina (orduan, ospearen 9 Oscar Belgikako Valonian)
- 1954: Urrezko lehoinabarra 1954ko Locarnoko Zinemaldian, Le Mouton à cinq pattes-eko sei paperengatik.
- 1957: Cassinoko (Italia) ohorezko hiritarra
- 1960: Europako Oscar saria ospeari
- 1964: Georges-Courteline umorezko saria, Bourvil hartzaile kideak emana
- 1964 : Prentsaren arteko aktorerik kolaboratzaileenarentzako Laranja Saria
- 1964: Disko Lirikoaren Akademiako Urrezko Orfeoa, Mam'zelle Nitouche obragatik
- 1967 (abeduaren 7an): De Gaulle jeneralaren Eliseoko Jauregirako gonbidapena jaso zuen, beste artista frantses batzuekin harrera ofizial baterako.
- 1968: Bordeleko Ardo Kontseilu Handian sartzea
- 1968: Disko Akademiaren sari nagusia Lettres de mon moulin-engatik
- 1970: Claude Dauphinen Nuit du cinéma eguneko saria
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Purepeople. «Décès de Franck Fernandel : Une vie dans l'ombre gigantesque de son père...» www.purepeople.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-05).
- ↑ «Welcome frenchfilmguide.com - Justhost.com» web.archive.org 2014-11-03 (Noiz kontsultatua: 2024-05-05).
- ↑ (Ingelesez) «The A to Z of French cinema | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2024-05-05).
- ↑ Lorcey 1990.
- ↑ Corriere di Torino. «Fernandel nacque in Italia, ma la sua casa natale è un rudere: recuperiamola» (italieraz) [1]
- ↑ Lorcey, Jacques (1990). Fernandel (frantsesez). Editions Ramsay. p. 126. ISBN 978-2-85956-880-1. Consultado el 24 de febrero de 2021
- ↑ (Gaztelaniaz) «Don Camilo (1952) Película - PLAY Cine» abc 2017-03-20 (Noiz kontsultatua: 2024-05-05).[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ «Le Schpountz: scene de l'epicerie, 1ere partie» [archive], sur Bibliothèques spécialisées de la Ville de Paris (consulté le 13 décembre 2017)
- ↑ André Ughetto, «Fernandel», émission La Marche de l'histoire sur France Inter 7 septembre 2012
- ↑ Valeurs actuelles no 3783, p. 77.
- ↑ (Frantsesez) Guéno, Jean-Pierre. (2018-01-24). La mélodie volée du Maréchal. L'Archipel ISBN 978-2-8098-2382-0. (Noiz kontsultatua: 2024-05-27).
- ↑ Le Cinéma français sous l'occupation [archive] sur diplomatie.gouv.fr
- ↑ Yves Riou, L'Occupation sans relâche (documentaire), 2010.
- ↑ (Frantsesez) Moreau, Aurélie. (2024-05-25). «Entre ambivalence et opportunisme» La Libre.be (Noiz kontsultatua: 2024-05-27).
- ↑ (Frantsesez) olivier-rajchman. (2017-05-08). «Fernandel : découvrez l'histoire de sa "femme cachée"» Télé Star (Noiz kontsultatua: 2024-05-05).
- ↑ Filma oso-osorik beste aktore batzuekin filmatu zuten, Christian-Jaque zuzendariak eta Gino Cervik (Peppone) Fernandel gabe egiteari uko egin baitzioten.
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Les Merveilleuses Aventures de Fernandel, Laurel et Hardy, etc., éd. SEINE, 1946 .
- Carlo Rim, Fernandel, coll. Masques et Visages, Calmann-Levy, 1952.
- Jacques Lorcey,Fernandel, Anthologie du cinéma, L'Avant-scène, Paris, 1973.
- Raymond Castans, Fernandel m'a raconté, La Table ronde, 1976.
- J.-J. Jelot-Blanc, Fernandel: Quand le cinéma parlait provençal, éd. Alain Lefeuvre, 1981 ISBN 2-902639-62-7.
- Jacques Lorcey, Fernandel, PAC, Paris, 1981.
- Lorcey, Jacques. (1990). Fernandel, coll. «Ramsay cinéma», Ramsay, Paris,. ..
- Frédéric Valmont, Fernandel: Le Rire de la Canebière, Didier Carpentier, 2009.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fernandel |
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.