Ferula (medikuntza)

Medikuntzan, ferula bat metalez (normalean aluminioz, oso harikorra delako), egurrez, igeltsuz, kartoiz, ehunez edo termoplastikoz egindako gailu edo egitura da, orokorrean gorputz-atal bat jarrera batean eutsi eta babesteko eta beste helburu terapeutikoetarako aplikatzen dena. Gehien erabiltzen direnak hausturak tratatzeko edo ebakuntza ortopedikoen osagarri gisa, terapia okupazionaleko errehabilitazioan eta odontologian .

Medikuntzako ferulak, oro har, beren posizioan mantentzeko edo gorputz-atalak, batez ere mugikorrak edo artikulatuak, eusteko eta immobilizatzeko erabiltzen dira:

Aldi baterako edo behin-behinean, behin betiko tratamendua eman aurretik; adibidez, gorputz-adarretako eta artikulazioetako hausturak edo luxazioak tratatzean.
Modu iraunkorrean edo sendatu arte denbora luzez erabiltzeko moduan, orbaintzea edo lesionatutako ehunak sendotzea ahalbidetzeko. Prozesu hori zaildu egiten da mugimenduarekin. Luzaroan edo behin betiko erabiltzekoak badira eta gorputz-adarretan ortesi hitza gehiago erabiltzen bada.
Zirkulazio linfatikoa eta zain-zirkulazioa errazteko.
Deformazioak zuzentzeko edo saihesteko.

Motak

Gorputz-atalagatik, materialagatik eta egituragatik bereizten dira. Zurrunak, moldagarriak edo trakziokoak izan daitezke:

Erabilera gorputz-adarretan

Aireplanoko ferula: alanbrezko ferula, goiko gorputz-adarraren hausturetarako igeltsuzko bendaje batekin konbinatua, besoa bereziki, besoa abdukzioan sostengatzen duena, gutxi-asko horizontalean, gurutze moduan.
Anderson-en ferula: hausturak kanpotik finkatzeko ferula bat, bi torloju edo iltze luzez osatua, ehunetan zehar hezurrean txertatzen direnak haustura aurretik eta ondoren. Torlojuak kanpoko gailu batera finkatzen dira, eta gailu horrek torloju erregulagarri baten bidez hurbiltzeko aukera ematen du.
Koaptazio-ferula: hautsitako gorputz-adar baten inguruan doitutako oholtxoak, haustura hezur baten zatiak beren harreman naturaletan jartzeko edo hezur dislokatua bere lekuan eusteko.
Böhler-Braungo ferula: ferula metalikoa, femurraren haustura suprakondilearako, tibiaren trakzio eskeletikoa duena
Kramer-ferula: bi alanbre paralelo lodiz osatutako ferula malgua; horien artean beste alanbre meheago batzuk daude, eskailera-maila gisa.
Dennis-en ferula: oinentzako ferula pare bat, barra baten bidez lotuta. Hankaoker edo Equinovarus talipesean erabiltzen da.
Finochiettoren ferula: erregulagarria den ferula artikulatua, autore beraren estribu-hezurrarekin akopla daitekeena, beheko gorputz-adarreko hausturak modu jarraituan hedatzeko tratamenduan erabiliak.
Hennequin-en ferula: oihalezko (tarlatan-ohialeko) ferula igeltsatuak, modu berezian ebakiak, besoaren hausturetarako.
Linston-en ferula: ferula zuzen bat, sarritan egurrezkoa, femurra hausteko kuxin batekin. Gorputzaren alde batera eta beheko gorputz-adarrera egokitzen da.
Maisonneuve-ko ferula: ehunezko ferula (tarlatana) igeltsatua, izterrari, hankari eta oinari eusteko, bi, bata atzealdekoa, izterra, zangoa eta oinazpia barne hartzen dituena, eta bestea albokoa, gorputz-adarrean barrena ibili eta oinaren azpitik estribu-hezurraren mugara pasatzen dena
Stader-en ferula: barra metalikoa, mutur bakoitzean altzairuzko ziri bat duena angelu zuzenean, hezurraren zatietan sartzen dena, barra lerrokatuta mantentzeko.
Stromeyerren ferula: edozein angelutan finka daitekeen oholtxo artikulatuz osatutako ferula
Thomas-en ferula: izterrezurraren hausturak premiaz tratatzeko gailua, bi barra metaliko paraleloz osatua, alde batetik eraztun bati eta bestetik trakzioa aplikatzen zaion barra bati lotzen zaizkionak.
Engelmann-en ferula: Thomas-en ferularen aldaera.
Volkmann-en ferula: beheko gorputz-adarraren hausturetarako ferula.
Dupuytren-en ferula: alboko ferula, Pott-en haustura murrizteko (peronea).
Bavariako ferula: igeltsuzko ferula, non igeltsua bi franela-hosto bustiren artean dagoen.

Erabilera aurpegian

Asch-en ferula: hodi formako ferula, sudurreko ebakuntzetan erabiltzen dena
Aho-ferula: hortzeria partzial baten unitate finkatuen aho-gainazalean kokatutako materiala, unitate horiek muntaketarako posizioan mantentzeko.
Carter-en ferula: altzairuzko zubia, hegoak bisagra baten bidez lotuta dituen zuloekin; sudurreko zubiaren sakonunea zuzentzeko erabiltzen da.
Carter-en ferula intranasala: sudur beheratuaren operazioan erabiltzen den altzairuzko zubi zulatua.
Gilmer-en ferula: zilarrezko alanbrezko ferula, beheko hortzetara egokitzen dena barailaren hausturetan.
Gunning-en ferula: masailezurreko edo masailezurreko hausturak tratatzeko erabiltzen den hortzarteko ferula
Watson-Williams ferula: sudur-hezurren hausturetarako metalezko ferula.
Hortzarteko ferula: beheko masailezurra hausteko oholtxoa, hortzetan eutsitako alanbreek eutsia.
Masailezurra aurreratzeko ferula

Hortzetako ferulak

Protesigileak plastikozko materialaz edo erretxina akrilikoaz fabrikatutako gailuak dira, hortz arkuak erabat edo partzialki estaltzen dituztenak. Helburuaren arabera desberdindu dezakegu:

Zuritzeko ferula: hortzetan zuritzeko agente bat mantentzen du.

Ortodontzia-mantentzeko: hortzak mugitzea eragozten dute tratamendu ortodontiko baten ondoren.

Periodontzia-ferula: hortzak mugitzea saihesten dute tratamendu periodontalen ondoren.

Deskarga-ferula: bere helburua gaixoaren oklusioa aldatzea da. Plastikozko aho-aparatua da, eta goiko hortz-arkuan jarri ohi da, hortz batzuk beste batzuekin kontaktuan jar ez daitezen, masailezurra haren gainean kosk egiten denean posizio artikularki egokira eramateko, edo estututa daudenean hortzen jarrera masailezur desegokiak eta okerrak "ahazteko", edo hortzak higatzea saihesteko (bruxismoa), plakaren plastikoa horiek baino bigunagoa eta higagarriagoa baita.

Ferula kirurgikoa: tratamendu kirurgiko baten ondoren hortzak mugitzea eragozten dute.
Ferula erradiologikoa: inplanteak jarriko diren interbentzio kirurgiko baten aurretik informazio diagnostikoa ematen du.
Ahoko babesak: hortzak babesten dituzte ariketa fisiko jakin batzuk egitean, esate baterako, kirol desberdinetan: errugbian, boxeoan, hockeyan, saskibaloian, poloan, etab.

Datuak: Q1992685
Multimedia: Splints / Q1992685