Francisco Gabilondo Soler
| Francisco Gabilondo Soler | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Veracruz, 1907ko urriaren 6a |
| Herrialdea |  Mexiko |
| Heriotza | 1990eko abenduaren 14a (83 urte) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | musikagilea, haur literatura idazlea, abeslaria eta astronomoa |
   | |
Francisco Gabilondo Soler (Orizaba, Veracruz , Mexiko, 1907ko urriaren 6a - Texcoco, Mexikoko estatua, 1990eko abenduaren 14a) mexikar musikagile eta haurrentzako abestien interpretatzailea izan zen. Abesti horiek Cri-Cri: El Grillito Cantor ("Cri-Cri: Kilker abeslari txikia") izenarekin grabatu eta interpretatu zituen .
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gabilondo Orizaba hirian jaio zen, Veracruzen. Bere bi gurasoak Mexikora joandako euskal etorkinen seme-alabak ziren. [1] Haurtzaroan Grimm eta Hansen Christian Andersen anaien istorioak irakurri zituen, baita Jules Verne eta Emilio Salgari bezalako idazleen abentura istorioak ere. Pianola jotzen ere ikasi zuen bere kabuz. 1928an, Mexikoko Behatoki Nazionalean sartu zen astronomia aztertzera baina, tamalez, baliabide faltagatik moztu egin ziren bere ikasketak. Denbora osoz musikari eskaini aurretik, boxeoa, zezenketak eta igeriketa landu zituen. Denbora batez linotipista lanetan ere aritu zen . [2]
25 urte zituela, musikari profesional gisa aritzen hasi zen, bere inspirazioko gai umoretsuak interpretatzen. Hasieran bainu-etxe publikoetan jotzen zuen. Irrati-esparru berrian sartu zen "Mexikoko Irratiaren Urrezko Aroa"ko pertsonaia nagusietako bat izateko, umorezko eta gizarte-kritikako programetatik hasita, El Guasón del Teclado (Teklatuaren adarjotzailea) izengoitia erabiliz. Haurtzaroko bizipenak baliatu zituen haurrentzako abesti batzuk idazteko, eta 1934ko urriaren 15ean agertu zen, lehen aldiz, Mexiko Hiriko XEW Irratian, aurretik idatzitako abesti asko abesten. Horrek bere pertsonaiaren lehen emanaldia izan zen 'Cri-Cri'. Jo zituzten lehen abestiak "El ratón vaquero" (Cowboy sagua), "Los mosquitos trompeteros" (Eltxo tronpetalariak), "Negrito Sandía" (Mutiko Beltza Sandia), "Cucurumbé" eta "La Muñeca fea" izan ziren. (Panpina itsusia). [2]
1941 eta 1944 artean, Mexikoko merkataritza-itsasontzian aritu zen Hego Amerikan zehar bidaiatzen. 1944an itzuli zen XEW irratira eta hurrengo 28 urteetan bertan jarraitu zituen bere ikuskizunak. 1962an erretiratu zen.
Astronomia-ikasketak inoiz amaitu ez arren, etengabeko zaletasunari eutsi zion arloarekiko, Sociedad Astronómica de México elkartean (Mexikoko Astronomia Elkartea) sartu eta Tultepec-en behatoki bat eraikita. Bere bizitzari buruzko pelikula bat egin zen 1963an Cri-Cri, el grillito cantor Ignacio López Tarso eta Marga López protagonistak zituena. [2]
1984an, berari eskainitako zeremonia berezi batean omendu zuten, non pianoak lagundu berri zuen. Francisco Gabilondo Soler “Kilker kantaria”, 1990eko abenduaren 14an hil zen, bihotzeko gaixotasunak jota, 83 urte zituela. [3]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ http://www.ibcon.com.mx/HMCricri.pdf
- ↑ a b c Reyes Fragoso, Arturo. (February 2008). «Homenaje a Cri Cri en Bellas Artes» Donde Ir: La Guia de la Ciudad: 70–71.. Aipuaren errorea: Invalid
<ref>tag; name "Donde" defined multiple times with different content - ↑ Francisco Gabilondo Soler. .
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Francisco Gabilondo Soler musika fitxategiak eta letrak gaztelaniaz
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q3356953
Multimedia: Francisco Gabilondo Soler / Q3356953