Gauza

Gauza
	Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea	Nafarroa
Udalerria	Metauten
Administrazioa
Posta kodea
Herritarra	gauzar
Geografia
Koordenatuak	42°41′56″N 2°08′03″W / 42.69889°N 2.13417°W
Garaiera	593 m
Demografia

Gauza^[1] (Ganuza, gazteleraz) Metautengo kontzejua da. Euskal Herriko herri bat da, Nafarroako Metauten udalerrian, Lokiz mendilerroaren oinean eta Zologorri. Amildegiaren bi ertzetan.

2007ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera, herriak 63 biztanle ditu.

Toponimoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Toponimoa jatorri ezezagunekoa da. Euskal -tza atzizkia izan lezake, "ugaritasuna" esan nahi duena. Dokumentu zaharretan honela aipatzen da: Ganuça (atal. 1100, 1268, 1312, 1350, 1366, 1532, 1591, NEN); Ganuza (1280, NEN); Gaunuça, Guanuça (atal. 1280, XIV mendea NEN)

Auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jauregi kalea
Morterupe kalea
Zologorri kalea

Demografia eta biztanleria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gauzako biztanleria
1852^[2]	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007
150	66	65	65	61	60	61	66	63

Artea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Santa Eulalia parrokia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hasiera batean, hegoaldeko horman gezileiho batek dirauen tenplu erromaniko bat egonen zen. Gaur egungo eraikuntza gotikoa da, XIII. mendekoa, zistertar estiloan inspiraturik, Allin haraneko beste eliza batzuk bezala. Oinplano angeluzuzena du, burualde zuzenekoa. Kanpoaldean, altuera desberdineko horma-bularrek hormak eusten dituzte. Atearen arku zorrotza, hegoaldeko horman dagoena, iltze-buruez osaturiko arkibolta batez apaindurik dago. Arkuaren giltzarrian, zizelkaturik dagoen aurpegi bat ageri da. Eskuinaldean, leihate gotiko bat dago. Alboetan, kapitelez erremataturiko zutabetxoak ditu.

XVI. mendean eraikina eraldatu zuten obra garrantzitsuak eginez, hala nola sakristia, gurutze-gangak, habeartearen handitzea eta bi erretaula erromanista jarri ziren, horietako bat Pedro Imbertok egina.

1973an, iparraldeko horman altxatzen den kanpai-horma eraiki zen. Tenpluaren kanpoaldean dagoen metalezko eskailera zakar batek bertara sartzeko aukera ematen du.

Lokizko Done Jakue Basilika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gotikoa da, XIII. mendekoa. Harlanduxkaz eraikirik, gurutze-gangaz estalirik dago, habeartearen oinaldeko tartean izan ezik, kanoi zorrotzekoa baita. Eskualdeko 25 herritakoa da.

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiru landetxe ditu: Gauza landetxea, Sardegi landetxea eta Zologorri etxea.

Natura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gauzatik hainbat mendi-ibilaldi abiatzen dira, esate baterako Portu Zaharra eta Portu Berria (Zologorriko sakana), biak Lokiz mendilerrora igaten direnak. Bien artean, Lokizko ebakiduraren oinean, San Prudentzio Begirako sarbidea dago, Allin haranera begira dagoen haitzuloa; hegaztiak hazten diren garaian kobazulora sartzea debekaturik dago.

Argazkiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ezkerraldean Eultz, eskuinaldean Gauza eta Aramendia Lokiz mendilerroan
Antzineko tresnak

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Metauten EODAn.Sarritan Ganuza ere deitua.
↑ Gastón, José Miguel. (2003). ¡Arriba jornaleros! Los campesinos navarros ante la revolución burguesa (1841-1868). Txalaparta.