Gertrudis Ríos Marín

Gertrudis Ríos Marín
Bizitza
Jaiotza	Algodonales, 1901
Heriotza	La Línea de la Concepción, 1936 (34/35 urte)
Heriotza modua	: bala zauria
Jarduerak
Jarduerak	maisu/maistra

Gertrudis Ríos Marín (Algodonales, Cádiz, 1901 – La Línea de la Concepción, 1936ko abuztuaren 15a) maistra, fusilatu egin zuten Espainiako gerra zibilaren hasieran.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aita merkataria zen, eta hiru aldiz ezkondu zen. Ezkontza horien ondorioz hamar seme-alaba izan zituen. Gertrudisek batxilergoa eta irakasle-ikasketak egin zituen Sevillako Eskola Normalean.^[1] Oposizioa 1924an atera zuen. 1925-26 ikasturtean irakasle jardun zuen Sevillako Pilas herrian. Arcos de la Fronterako (Cádiz) Ramón Iglesia Olivarekin harremanetan hasi zen. Ramón Postetxeko ofiziala zen oposizioz. Utrerara destinatu zuten eta gero Algodonaleserako. Han ezagutu zuen Gertrudis.^[2]

Algodonalesen ezkondu ziren 1926an, eta seme bat izan zuten, José Manuel, eta biak La Linera joan ziren lanera. non Ramón posta-administratzaile izatera iritsi baitzen. Gertrudisi Betazalen 1. Eskola Nazionala esleitu zioten eta Irakasleen Federazioko (FETE) kide izan zen, Langileen Batasun Orokorrekoa (UGT). Han diruzain aritu zen 1935eko abendura arte.^[2]

Tropa frankistak iristean, biak ala biak atxilotu egin zituzten eta fusilatu. Gertrudis, fusilatu aurretik, torturatu egin zuten, eta aitortzera behartu nahi izan zuten, hark ordea, aitortzea ukatu egin zuen eta fusilatu egin zuten. Lehen, ilea guztiz moztu zioten, olio errizinoarekin purgatu eta herrian paseatu zuten. Ramoni «jarduera marxistak» egin izana eta Sorospen Gorriko kide izatea leporatu zioten.^[2]

Eremu matxinatuan bando errepublikanoaren aldekoek jasandako errepresioari Izu Zuria deitzen zaio historiografia ez-espainiarrean.

Memoria historikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2022ko otsailean, La Línea de la Concepcionen fusilatutako pertsonen gorpuzkien bila hasi ziren hobi komunetan. Gibraltarko Landa Oroimenerako Foroak gerrari eta errepresio frankistari buruzko ikerketa zabala egin zuen 2012an. La Línean eta Cadizko eta Andaluziako beste leku batzuetan fusilatutako 110 linendarren izenak bildu ziren. Udalerriko Heriotza Liburuan, identifikatu gabeko ehun eta bost gorpu daude, eta ehun eta hamaika, 1936ko uztailetik azarora bitartean egindako ehorzketetan identifikatuta, matxinatuen agintaritza militarraren aginduz.^[3]

Gertrudis Ríos Marín, Susana Falcónek 100 mujeres andaluzas. Retratos del feminicidio franquista liburuan bildutako Andaluziako 100 emakumeetako bat da.