Gervasio Tilburykoa

Gervasio Tilburykoa
Bizitza
Jaiotza	Reims, 1155 (egutegi gregorianoa)
Herrialdea	Ingalaterrako Erresuma
Heriotza	1234 (egutegi gregorianoa) (78/79 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	latina
Jarduerak
Jarduerak	legelaria, politikaria, idazlea eta historialaria

Gervasio Tilburykoa edo Gervasius Tilberiensis (c.1150 – c. 1228) XIII. mendeko legelari, politikari eta idazlea izan zen, Tilburyn jaioa, gaur egungo Erresuma Batuan. Henrike II.a Ingalaterrakoaren afborea irabazi zuen, eta Henrikeren biloba Oton IV.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoarena ondoren. Berarentzat idatzi zuen Otia Imperialia lan entziklopedikoa.

Bizitza

Gervasio, aristokraziako familia batekoa zen, Patrizio Salisburykoarekin, Salisburyko Lehen Kondearekin, ahaidetua omen zena, eta bere arbasoen artean Melusinaren antzeko edo berdin-berdina zen emakume-suge bat zuena, eta horrek Poitouko Lusignan Etxearekin lotura iradokitzen zuen, garai hartan Ingalaterrako dinastiarekin harremanak zituena.

Asko bidaiatu zuen, Zuzenbide kanonikoa ikasi eta irakatsi zuen Bolonian, 1177an Alexandro III.a aita santua eta Frederiko I.a Bizargorria adiskidetzen lagundu zuen Venezian, eta denboraldi batez Ingalaterrako Henrike II.aren eta bere seme Henrike Gaztearen zerbitzura egon zen. Azken horretarako, galdu den Liber facetiarum (Bagatelen liburua) bat konposatu zuen, baita denborarekin bere obrarik ospetsuena izango zen Otia Imperialiaren zirriborro bat ere. Henrikeren osaba Gilen Esku Zuriduna, Rheimseko artzapezpikua, ere zerbitzatu zuen.

1183 eta 1189 urteen artean Gilen II.a Siziliako errege normandiarraren gortean denbora bat eman zuen, Ingalaterrako Joanarekin, Henrikeren alabarekin, ezkondu zena. Gilek etxalde bat oparitu zion Nola herrian, Campanian (Italia).

1189an Gilen hil ondoren, Gervasio Arlesen (Frantzia) finkatu zen eta 1198an Oton IV.ak, Germaniako Erromatar Inperio Santukoak, Enrike erregearen bilobak, Arlesko Erresumako Mariskal izendatu zuen. 1209an Otoni lagundu zion ex officio, bere koroatzea zela-eta. Hurrengo urtean, Gervasio aita santuaren eta enperadorearen arteko borrokan sartu zen, 1210eko azaroaren 18an Inozentzio III.a aita santuak eskumikatu zuena. Gervasiok hurrengo urteak, 1210etik 1214ra, bere patroiari eskainitako Otia imperialia (Enperadorearen Aisialdiak) lanari forma ematen erabili zituen.

Ezer gutxi dakigu bere azken urteez. Bouvineseko guduan (1214) Oton eta bere aliatu ingelesa zen Joan I.a Ingalaterrakoaren porrot lazgarriaren ondoren, Gervasio Braunschweigeko dukerrira erretiratzera behartua izan zela iradoki da. Izan ere, dokumentatuta dago Gervasio bat zegoela, hil arte Saxonia Behereko Ebstorf abadia beneditarreko probestua izan zena, eta dokumentu garrantzitsu baten egilea, Ebstorfeko mapamundia.

Hala ere, mapamundia Otia inperialia ezagutzen zuen norbaitek egin bazuen ere, gure egilearen homonimoa izan zitekeen. Rodolfo Coggeshallekoak dio bere bizitzaren amaieran Gervasio kalonje egin zela, eta Gervasio beraren agiri autografo batek eraman ditu ikerlariak ondoriora: bere azken urteetan premontretarren kongregazioko kide izan zela, Huveauneko Andre Mariaren egoitzari lotua, Marseillan. Litekeena da Gervasio Beleigh-eko egoitza premontretarrean bizi izana, Essexen, Rodolfo hori bizi zen Coggeshall abadetxetik hurbil: Gervasiok, ordurako kalonjea zelarik (postea, cum canonicus esset), Rheimseko gotzainen zerbitzupeko garaiari buruzko pasadizo bat kontatu zion ahots biziz.

Obrak

Otia Imperialia

Otia imperialia, «Enperadorearen aisialdiak», Gervasioren obra nagusia da. Autoreak, Henrike Gaztearen zerbitzuan egon zen bitartean, Oton IV.aren zerbitzura egin zuen, zeinari zuzendua dagoen. Mirarien miszelanea entziklopedikoa da (mirabilia), printzeen ispiluen xedeari egokitzen zaiona: gozatuz irakastea. Obra hiru ataletan banatzen da, eta bakoitzak bere hedadura du. Lehenengo biak laburrak dira, eta hirugarrenaren (askoz ere zabalagoa) erreferentzia-esparru gisa balio dute:

• Lehen atalak 24 kapitulu ditu, eta munduaren sorrera, osaera eta historia primitiboa kontatzen ditu, Hasierako kontakizunari jarraituz.
• Bigarren atalak Lurraren geografia 26 kapitulutan aztertzen du eta nazio garrantzitsuenen historia egiten du.
• Hirugarren atalak 145 kapitulu ditu eta munduko hainbat mirari biltzen ditu (mirabilia). Gervasiok, besteak beste, harri, belar eta animalia batzuen propietate harrigarriak deskribatzen ditu, zenbait santuren mirariak kontatzen ditu, eta mamuen eta naturaz gaindiko beste izaki miresgarri batzuen istorioak kontatzen ditu, hala nola gizotsoarenak eta sirenenak.

XIV. mendean zehar obra bi aldiz itzuli zen frantsesera eta oso irakurria izaten jarraitu zuen XV. mendera arte. Gottfried Leibniz filosofoak, lanaren zati bat argitaratu zuenak, «atsoen istorio ergel gutxi batzuk» bezala deskribatu zuen; Oxford University Presseko bere editore modernoek, positiboago, «folkloreari eta herri-sinesmenei buruzko berri-emari» gisa aurkezten dute. Bere aldetik, apologista katolikoek bertan Inozentzio Aita Santuaren kausarako babes bat aurkitu nahi izan dute, Inperioarekin zuen gatazkan.

Kanpo estekak

• Datuak: Q531883