Gibelberde ilun
| Gibelberde iluna | |
|---|---|
.jpg) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Fungi |
| Klasea | Agaricomycetes |
| Ordena | Russulales |
| Familia | Russulaceae |
| Generoa | Russula |
| Espeziea | Russula parazurea Jul.Schäff., 1931 |
Gibelberde iluna (Russula parazurea) Russulaceae familiako zapore oneko onddo jangarria da, baina oso hauskorra.[1] Ohikoa da Euskal Herrian. Russula grisea-aren taldekoa da.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 3 eta 7 cm arteko diametrokoa, lehenik ganbila, gero lau-unbilikatua, ertza luzaro makurtuta. Kolore askotakoak: urdin-berdexka iluna, marroiz zikindutako gris-oliba kolorekoa, baina erdigunean gris-lilatik arre-arrosara. Azal bereizgarria, mehea, lehorra eta matea. Ertza ildaskatua ale zaharretan.
Orriak: Nahiko estu, berdinak, erdi-libreak, hauskorrak, lehenengo zurixkak, gero kremak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.
Hanka: Zuria, leuna, zilindriko samarra, aurrena betea eta gero barnehutsa.
Haragia: Sendoa, trinkoa, hauskorra, zurixka, baita azalaren azpian ere. Zapore leuna, pixka bat mina orrietan, usain ahula. Sulfato ferrosorekin, nahiko azkar erreakzio arrosa-marroia ematen du; motela eta ahula “gayac”- arekin.[2]
Etimologia: Latinetik dator russula hitza, russus-etik, gorriaren txikigarritik: apur bat gorrixka, kolore gorria daukatelako russula generoko espezie askok. Parazurea epitetoa berriz grekotik dator, “hurbiletik”, azureus-en hurbilekoa.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jangarria[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Russula anatina espeziarekin, hostozabaletan ateratzen da eta kapela gris-berde-oliba kolorekoa du. Russula grisea perretxikoarekin ere bai, urdin-altzairu koloretik gris-urdinkarara doana.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udazkeneko espeziea da, eta hostozabaletan eta koniferetan ateratzen da.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europa, Ameriketako Estatu Batuak, Kanada eta Turkia.
Galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 488 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 392 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 128 or. ISBN 84-505-1806-7..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 58 or. ISBN 282-0865-4..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q882885
Multimedia: Russula parazurea / Q882885