Gibelubel iodousain
| Gibelubel iodousaina | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Russulales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Russulaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Russula | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Russula turci Bres., 1882 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Gibelubel iodousaina (Russula turci) Russulaceae familiako onddoa da.[1] Perretxiko hau atzamar bat kapelaren erdian bermatzean antzematen da. Jasotzean, harizpi likatsuak itsatsiko zaizkio, bere muki bereizgarriagatik. Oinaren oinarrian duen iodoformo usaina ere beti dago presente. Kapela gisatua nahiko jangarri ona da, baina oina baztertu egin behar da, ezin baita jan bere mingotsagatik eta oinarrian duen iodoformo usainagatik.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 4 eta 10 cm arteko diametrokoa, hasieran ganbila, gero laua, kolore aldakorrekoa: lila-grisaxka, morexka, marroi-morexka, erdiguneen zirkulu more-beltzarekin. Azala zati batean bereiz daiteke, Zerbait likatsua diskoan, baina berehala lehortzen da.
Orriak: lehenik estu, gero tarte gehiagorekin, gaztetan krema kolorekoak, gero okre.
hanka: 3 eta 7 x 1 - 2 cm-koa, zuria edo arrosa samarra, pruina pixka batekin.
Haragia: Zuria, horitu daiteke apur bat. Zapore gozoa. Iodo usaina oinaren oinarrian. Gayac-arekin erreakzio motela eta intentsitate gutxikoa.[2]
Etimologia: Turci epitetoa, Turco-Lazzari baronesaren omenez da, margolaria eta gastronomoa. Onddo askoren ilustrazioen egilea. Bresalodaren "Iconographia micologica"-n erreproduzituak.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jangarri erdipurdikoa, baina oina kendu egin behar da iodo usainagatik.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Oinaren oinarriaren iodo-usain ezaugarria duen espeziea. Eta ale tipikoenetan kapela ertz morexka batez apainduta duelako.[4]
Russula amethystina delakoak antzeko usaina du, baina pixka bat leunagoa eta ez oinaren oinarrian bakarrik.
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udazkenean taldeak osatzen ditu pinudietan. Ez da oso arrunta.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europa, Errusia, Kanada, Ameriketako Estatu Batuak eta Kanariar uharteak.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 491 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 392 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 421 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 60 or. ISBN 282-0865-4..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q1691292
Multimedia: Russula turci / Q1691292