Grezia eta Turkia arteko muga

Wikipedia, Entziklopedia askea
Grezia eta Turkia arteko muga
borders of Greece
borders of Turkey
Geografia
Herrialdeak Grezia
 Turkia
Luzera206 km

Grezia eta Turkia arteko mugak hiru ibilbide mota jarraitzen ditu: Trazian, ibai-ibilbide bat (bi sekziotan) Evros/Maritsa ibaian zehar, eta lehorreko ibilbide labur bat "Karaağaçeko triangelu"raino (lurraldearen zati bat ibaiaren eskuinaldean dago, Edirneren aurrean), eta Egeo itsasoan, itsas ibilbide luze bat (greziar uharteen ugaritasunaren ondorioz, horietako batzuk Asia Txikiko kostaldearen inguruan daudelarik banaketa oso konplexua duena).

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Balkanetako Gerrak arte, 1832tik independentea zen Greziako Erresumak ez zuen lurreko mugarik Otomandar Inperioarekin Epiron eta Tesalian, Bulgaria erdian zegoelako. Mugak lehen aldaketa bat jasan zuen 1881ean Konstantinoplako Konferentzian. Gero, 1877-1878ko erruso-turkiar gerraren ondorengo Berlingo Biltzarraren ondoren: Greziak Tesaliaren zatirik handiena lortu zuen. Ondorioz, muga berria Ioanina eta Olinpo mendiaren hegoaldera igaro zen.[1]

Lehen Mundu Gerraren ondoren, Neuillyko (Bulgariarekin) eta Sèvresko (Otomandar Inperioarekin) hitzarmenek mugak aldatu zituzten: batak Konstantinoplatik 70 kilometro mendebaldera zegoen «Çatalcako lerroa» finkatuz, eta, besteak, Jonian, Asia Txikiko Esmirna inguruan.

Turkiaren aurkako hurrengo gerran izandako porrotak behin betiko ezarri zuen lurreko muga 1923ko Lausanako Hitzarmenean adostutakoa jarraituz: mugak Maritsaren ibilgua jarraitu zuen, greko-bulgariar eta turko-bulgariar mugak ere biltzen zituen trifinio, Turkiako Edirne ipar-ekialdeko Kapıkule hiriaren parean dagoen ibai-uharte batean kokatua, batetik abiatuta.[1] 1947an Italiak Dodekaneso uzteak behin betiko definitu zuen itsas muga, jenderik gabeko Imiako uharteak izan ezik, hauek Turkiak aldarrikatzen baititu eta hainbat aldiz okupatzen saiatu baita. Turkiak berretsi ez duen Montego Bayko Itunak ezarritako 12 miliako itsas muga, Greziak, Turkiako mehatxu militarren presiopean, 6 itsas miliatara finkatu du.[2]

Alde estrategikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Greziako armadak Maritsa edo Evros ibaia Turkiaren aurkako defentsa natural nagusitzat jotzen du. Hala ere, azken honek, Lausanako Hitzarmenean, Evros ibaiaren eskuineko ertzean dagoen "Karaağaçeko triangelua" lortu zuen. Greziar militarrak lurralde txiki hau turkiar tropek Greziaren aurkako eraso batean erabiltzearen beldur dira. Evros ibaiaren kostaldeko lautadaren orografiak etsaien lehorreko tropen aurrerapena errazten du. Orduan, itsas lautada hau estaltzeko armada boteretsu bat garatzea greziar irtenbide militar bakarra da.[1] Itsas-Armada are garrantzitsuagoa da, Turkiarekin duen gainerako muga itsasokoa baita.

Igarobideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Honako hauek dira Maritsaren ibilguko muga-leku nagusiak, Turkia (Edirne probintzia) eta Grezia (Hebro unitate erregionala) artekoak:

  • İpsala (Turkia) Kipoiren aurrean (Grezia)
  • Karaağaç (Turkia) Kastaniesen (Grezia) aurrean
  • Uzunköprü (Turkia), trenbideko muga-geltokia, Pythiongo geltokiaren parean (Grezia)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c Prévélakis, Georges. (2006). Géopolitique de la Grèce. Paris: Complex, 24 or. ISBN 2804800733..
  2. ↑ Bailoni, Mark. (2014). Wackermann, Gabriel ed. Geografía de las mares y de los océanos. Ellipses, 213 or..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Grezia_eta_Turkia_arteko_muga&oldid=9089376"(e)tik eskuratuta