Guadalajara (Mexiko)

Koordenatuak: 20°40′36″N 103°20′51″W / 20.6767°N 103.3475°W / 20.6767; -103.3475
Wikipedia, Entziklopedia askea
Guadalajara
Guadalajara
Mexiko
Administrazioa
Herrialdea Mexiko
ProbintziaJalisco
AlkateaEnrique Alfaro Ramírez
Izen ofizialaGuadalajara
Γουαδαλαχάρα (Μεξικό)
과달라하라 (멕시코)
瓜达拉哈拉 (墨西哥)
Гвадалахара
Quadalaxara
グアダラハラ (メキシコ)
גוודלחרה (מקסיקו)
გვადალახარა
غوادالاخارا
กวาดาลาฮารา (ประเทศเม็กซิโก)
Atemaxac
Jatorrizko izenaGuadalajara
Posta kodea44100–44990 eta 44700
Geografia
Koordenatuak20°40′36″N 103°20′51″W / 20.6767°N 103.3475°W / 20.6767; -103.3475
Map
Azalera187,9 km²
Altuera1.560
MugakideakZapopan, Tlaquepaque (en) Itzuli, Tonalá (en) Itzuli eta Ixtlahuacán del Río (udalerria)
Demografia
Biztanleria1.460.148 (2010)
Dentsitatea9.644,31 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1542
Telefono aurrizkia33
Ordu eremuaErdialdeko Ordu Estandarra
Hiri senidetuakSevilla, Valladolid, Guadalajarako probintzia, Downey (Kalifornia), Laredo, Lansing, Cigales, Albuquerque, Tucson, Portland, San Antonio, Milan, Dublin, Oñati, Culiacán Rosales, Kyoto, Krakovia, Arequipa, Brownsville (Texas), Hagåtña, Tegucigalpa, Juliaca, Maracaibo, Ciudad Guzmán (en) Itzuli, Dagupan, Duarte (Kalifornia), San Jose, Wrocław, Brasilia, Panama Hiria, Alajuela, Malabo, Curitiba, Santiago de Cali, Ceuta, Liverpool, Atenas, Oaxaca, San Petersburgo, Luxenburgo, Tolosa Okzitania, Washington, Pristina, Osaka eta Daejeon
Hizkuntza ofizialagaztelania
http://www.guadalajara.gob.mx/

Guadalajara Mexiko erdi-mendebaldeko hiri bat da, herrialdeko handienetan bigarrena, eta Jalisco estatuko hiriburua. Río Grande de Santiago ibaia igarotzen da bertatik. 2010ean 1.495.182 biztanle zituen,[1] eta 4.424.252 biztanle Zapopan, Tlaquepaque, Tonalá, Tlajomulco, Zapotlanejo eta Ixtlahuacán del Río udalerriak ere hartzen dituen metropoli eremuak.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Datu klimatikoak (Guadalajara, 1951-2010)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 35.0 38.0 39.0 41.0 39.0 38.5 37.0 36.5 36.0 35.0 32.0 33.0 '
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 24.7 26.5 29.0 31.2 32.5 30.5 27.5 27.3 27.1 27.1 26.4 24.7 27.9
Batez besteko tenperatura (ºC) 17.1 18.4 20.7 22.8 24.5 23.9 22.0 21.9 21.8 21.0 19.2 17.5 20.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 9.5 10.3 12.3 14.3 16.4 17.3 16.5 16.4 16.5 14.9 12.1 10.3 13.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -1.5 0.0 1.0 0.0 1.0 10.0 9.0 11.0 10.0 8.0 3.0 -1.0 '
Euria (mm) 15.6 6.6 4.7 6.2 24.9 191.2 272.5 226.1 169.5 61.4 13.7 10.0 1002.4
Euri egunak (≥ 0.1 mm) 2.1 1.2 0.7 1.1 3.5 15.2 21.6 20.0 15.5 6.4 1.8 1.8 90.9
Eguzki orduak 219.6 239.3 264.9 264.3 291.1 221.5 198.5 210.7 191.1 223.5 232.3 187.0 2743.8
Hezetasuna (%) 54 48 45 40 43 61 72 73 73 67 60 60 58
Iturria (1): Servicio Meteorologico Nacional[2][3]
Iturria (2): Colegio de Postgraduados (humidity and sun)[4]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kristobal Oñatek sortu zuen (1530), eta Nueva Galiciako barrutiko hiriburu izan zen.

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Merkataritzagunea da. Industria ugari dago: jakiak, ehunak, metalak.

Ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alde zaharrean estilo kolonialeko eraikuntza ugari dira, katedrala haien artean (XVI.-XVII. mendeak). Gobernuaren jauregia (XVIII. mendea). Santa Monika eliza barrokoa (XVII. mendea). Artzapezpikuaren egoitza da. Unibertsitatea dauka.

1980an UNESCOk Cabañas babes-etxea Gizateriaren Ondare izendatu zuen.[5]

Irudi galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herri, hiri eta lurralde senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Guadalajara ondorengo herri, hiri eta lurraldeekin senidetuta dago:

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Instituto Nacional de Estadística y Geografía. Guadalajara: resumen municipal. (Noiz kontsultatua: 2017-11-5).
  2. NORMALES CLIMATOLÓGICAS 1951-2010. SERVICIO METEOROLÓGICO NACIONAL (Noiz kontsultatua: August 30, 2012).
  3. Extreme Temperatures and Precipitation for Guadalajara 1931-2010. Servicio Meteorológico National (Noiz kontsultatua: January 21, 2013).
  4. Normales climatológicas para Guadalajara, Jalisco.. Colegio de Postgraduados (Noiz kontsultatua: January 8, 2013).
  5. (Ingelesez) UNESCO. (1997-7-1). World Hertitage List, Guadalajara, Mexico, No. 815. .
  6. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-27).
  7. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-27).
  8. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-27).
  9. a b (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-27).
  10. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-27).
  11. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-27).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]