Haghpat monasterioa

Haghpat eta Sanahin monasterioak¹ UNESCOren gizateriaren ondarea

Mota	Kulturala
Irizpideak	ii, iv
Erreferentzia	777
Kokalekua	Lori Armenia
Eskualdea²	Europa eta Ipar Amerika
Koordenatuak	41°05′38″N 44°42′43″E / 41.093889°N 44.711944°E / 41.093889; 44.711944
Izen ematea	1996 (XX. bilkura)
¹ UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) ² UNESCOren sailkapena

Haghpat monasterioa (armenieraz: Հաղպատ) edo Haghpatavank (armenieraz: Հաղպատավանք) X. mendean fundatutako armeniar monasterio bat da, Lori probintzian kokatua.

1996ko ekainean, Unescok Gizateriaren Ondare izendatu zuen^[1], "Haghpat eta Sanahin monasterioak" izenarekin.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Khosrovanux erreginak, Axot III.a erregearen emazteak, eraikiarazi zuen 976 inguruan^[2]. Haranaren beste aldean dagoen Sanahin monasterioa garai bertsuan eraiki zen^[3].

Multzoko eliza magusia Surb Nishan katedrala da, segur aski 976an eraikitzen hasia eta 991an Smbat erregeak amaitua. X. mendeko armeniar arkitekturaren adibide topikoa da, erdiko kupula alboko hormetako lau zutabe handitan bermatzen da. Absideko freskoan Pantokrator ageri da. Bizpairu zaharberritze minimoz gain, elizak jatorrizko itxura gorde du.

Beste hainbat eraikin ere badira bertan. Kupuladun eliza txiki bat dago, Surb Grigor (San Gregorio) izenekoa, 1005an eraikia. Jatorrizko elizari bi albo-kapera gehitu zitzaizkion: handiena XIII. mende hasierakoa eta txikiena, "Hamazasp etxea", 1257an eraikia. 1245an hiru solairuko ezkila-dorre independente bat eraiki zen. XIII. mendeko beste eraikin batzuk dira Surb Astvatsatsin kapera, scriptoriuma eta mugetatik kanpo dagoen jantoki handi bat^[4].

Khatxkar bikain batzuk ere badaude XI-XIII. mendetakoak, monasterioaren mugen barruan zutik. Ezagunena "Amenaprkitx" ("Salbatore") da, zutik egon dena 1273tik^[4].

Haghpat monasterioko ezkila-dorrea.
Eraikin multzoa
Sabaia
Barnealdea, khatxkar batzuk ikusgai
Elizaren barnealdea

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Monastères de Haghbat et de Sanahin. UNESCO.
↑ Haghbat, p534-535, in "Armenian Art", Donabedian, Patrick; Thierry, Jean-Michel. New York: 1989, Harry N. Abrams, Inc. ISBN 978-0810906259.
↑ Armenica.org, "The Architectural Complex of Haghpat Monastery"
↑ ^a ^b Surb Nxan, Sourb Astvatsatsin, Surb Grigor

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q2423898
Multimedia: Haghpat / Q2423898

[unesco-1] Monastères de Haghbat et de Sanahin. UNESCO.

[2] Haghbat, p534-535, in "Armenian Art", Donabedian, Patrick; Thierry, Jean-Michel. New York: 1989, Harry N. Abrams, Inc. ISBN 978-0810906259.

[armenica-3] Armenica.org, "The Architectural Complex of Haghpat Monastery"

[Nshan-4] Surb Nxan, Sourb Astvatsatsin, Surb Grigor

[1]

[2]

[3]

[4]

	Gizateriaren Ondarea Armenian
Haghpat eta Sanahin monasterioak • Geghard monasterioa eta Goiko Azat harana • Ejmiatsingo elizak eta katedrala, eta Zvartnots aztarnategia