Haririk gabeko sarbide-puntu

Wikipedia, Entziklopedia askea
Haririk gabeko sarbide-puntua

Konputagailu-sareetan haririk gabeko sarbide-puntua edo wireless access point (WAP), edo orokorrean sarbide-puntua edo access point (AP), sareko hardware gailu bat da beste Wi-Fi gailu batzuk harizko sarera konektatzea ahalbidetzen duena. APa normalean bideratzaile batera konektatzen da (harizko sare baten bitartez) gailu autonomo bezala, baina bideratzailearen osagai integral izatea ere gerta daiteke. AP bat ez da hotspot edo puntu bero baten berdina; puntu beroa kokapen fisiko bat da zeinaren bitartez Interneterako sarbidea lortuko den, normalean Wi-Fi teknologia erabiliz.

Konexioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

AP bat zuzenean konektatzen da harizko LAN sare batera, normalean Ethernetera, eta APak gero haririk gabeko LAN teknologia erabiliz haririk gabeko konexioak[1] ahalbidetzen ditu, normalean Wi-Fi konexioak, beste gailuek harizko konexio hori erabili ahal izateko. APek haririk gabeko gailu askoren konexioak onartzen dituzte harizko konexio bakarra erabiliz.

Haririk gabeko datu estandarrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Linksys wireless-G router, modelo zenbakia WRT54GS.

Haririk gabeko sarbide-punturako eta haririk gabeko bideratzaile teknologiarako haririk gabeko datu estandar asko sortu dira. Haririk gabeko konexio azkarragoen beharrarekin batera, behar horiek asetzeko estandar berriak sortu izan dira. Haririk gabeko bideratzaile batzuek Wi-Fi teknologia zaharragoekin bateragarritasuna eskaintzen dute, gailu asko estandar zaharragoekin lan egiteko fabrikatu baitziren. Honako hauek dira haririk gabeko datu estandarrak, IEEE 802.11 estandar multzoko barnekoak:[2]

  • 1999. urtean: 802.11a[3]
  • 1999. urtean: 802.11b[4]
  • 2003. urtean: 802.11g[5]
  • 2009. urtean: 802.11n[6]
  • 2013. urtean: 802.11ac[7]

Haririk gabeko sarbide-puntu eta ad-hoc sare arteko alderaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jende askok haririk gabeko sarbide-puntu eta haririk gabeko ad-hoc sareak nahasten ditu. Haririk gabeko ad-hoc sare batek gailu bi edo gehiagoren arteko konexioa erabiltzen du inolako sarbide-punturik erabili gabe; gailuak zuzenean komunikatuko dira irismen barruan badaude. Datuen trukaketa bizkorraren beharra dagoenean edo jokalari anitzeko bideo-jokoetan ad-hoc sareak erabiltzen dira, konfigurazioa erraza delako eta sarbide-puntu beharrik ez dagoelako. Bere P2P edo puntutik-punturako diseinua dela eta, ad-hoc Wi-Fi konexioak Bluetooth konexioen antzekoak dira.[8]

Ad-hoc konexioak instalazio iraunkor baterako ez dira gomendagarriak.[9] Ad-hoc sareen bitartez Interneterako sarbideak, Windows Interneteko Konexio Partekatzea bezalako funtzioak erabiliz, gertu dauden eta gailu gutxiren artean funtzionatuko du, baina eskalatzea behar denean ez du ondo funtzionatuko.

Mugak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

IEEE 802.11 estandar multzoak gomendatzen du AP batek gehienez 10-25 bezero izan ditzala.[10] Hala ere, benetan onartutako bezero kopurua faktore askoren arabera nabarmenki alda daiteke. Hala nola, erabilitako AP motak, bezeroaren ingurunearen dentsitatea, bezeroak nahi duen errendimendua, etab.

Komunikazioaren irismena ere modu nabarian alda daiteke hainbat faktoreren arabera: barnealdean ala kanpoaldean dagoen, lurrarekiko altuera, gertuko oztopoak, maiztasun berdinean seinaleak igortzen dituzten gailu elektronikoen interferentziak, antena mota, irrati maiztasuna eta gailuen irteera potentzia. Sare diseinatzaileek APen irismena handitu dezakete errepikagailuak, zeinak irrati seinalea anplifikatzen duten, eta erreflektoreak edo errepikagailu pasiboak erabiliz, zeinak seinalea errebotatzen duten. Baldintza esperimentaletan, haririk gabeko sareetan ehunka kilometroko distantziak lortu dira.

Eskualde gehienek haririk gabeko sareentzako maiztasun kopuru mugatua daukate. Normalean, aldameneko APek maiztasun desberdinak (kanalak) erabiliko dituzte haien bezeroekin komunikatzeko, gertuko sistemekin interferentziak saihesteko helburuarekin. Haririk gabeko gailuek beste maiztasun batzuetan datu trafikoa "entzun" dezakete, eta maiztasun batetik bestera aldatu harrera hobea lortzeko. Hala ere, mazitasun kopuru mugatuak arazoak sor ditzake AP asko erabiltzen dituzten eta eraikuntza altuak dituzten jendetza dagoen erdiguneetan. Ingurune horretan, seinalearen gainjartzea arazo bihurtzen da interferentziak sortzen baititu, datu erroreak eta seinale erorketak eragiten dituztenak.

Horretaz gain, haririk gabeko sareek banda zabalera handiketaren eta errendimenduaren eremuan ezin dituzte harizko sareek lortzen dituzten parametroak gainditu. Honen adibide argia dira, 2013tik aurrera dentsitate-handiko 256-QAM modulazioan, merkatuan dauden haririk gabeko 3-antenako gailuak 240 Mbit/s-ko abiadura-iraunkor errealera hel daitezkeela 13 metroko bi hormen artean (NLOS) edo 360 Mbit/s-ko abiadurara 10 metroko distantzian LOS edo 380 Mbit/s-ra bi metroko distantzian; harizko hardwarea edo antzekoa, ordea, 1000 Mbit/s-ra hel daiteke 100 metroko distantzian kable pare bihurritua erabiliz, baldintza onenetan (Gigabit Ethernet kablea).[11]

Haririk gabeko sareetan abiadura handitzeko dagoen eragozpena, Wi-Fi teknologiak daukan komunikazio euskarri partekatutik dator. Horrela, komunikatzen ari diren azpiegitura moduan dauden bi estazio, nahiz eta AP berdina erabiltzen egon, fotograma bakoitza bi aldiz transmititu behar da: igorletik APra eta APtik hartzailera. Horrek banda zabalera eraginkorra gutxi gorabehera erdira murrizten du, modu horretan APak daukan errendimendurako datuen aire gaineko tasa errealaren erdia baino pixka bat gutxiago erabiltzea ahalbidetzen du. Horrela, 54 Mbit/s-ko abiadura lortu dezakeen haririk gabeko konexio batek 20tik 25Mbit/s-rako TCP/IP datu tasarekin garraia dezake gehienez. Kable bidezko sareen erabiltzaileek abiadura handiagoak espero dituzte, eta haririk gabeko konexioak erabiltzen dituztenek, gogotsu nahi dute esperotako abiadurara heltzea.

2012rako, 802.11n-n oinarritutako sarbide-puntuek eta erabiltzaile gailuek merkatuaren zati handi bat lortu zuten eta estandar horren amaierarekin 2009. urtean hornitzaile desberdinetako produktuak integratzeko arazoak gutxitu dira.

Segurtasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haririk gabeko sarbideak segurtasun arreta bereziak behar ditu. Harizko sare askok haien segurtasuna sarbide fisikoan oinarritzen dute, sare lokalean dauden erabiltzaile guztiez fidatuz, baina haririk gabeko sarbide-puntuak sarera konektatuta egonez gero, irismen eremu barruan (normalean nahi den eremua baino urrunago) dagoen edonor sarera erants daiteke.

Irtenbide ohikoena haririk gabeko trafikoaren enkriptatzea da. Sarbide-puntu berriek built-in enkriptazioa daukate, zeinaren bitartez segurtasuna lor daitekeen. AP batzuek hotspot moduko autentikazioak erabiltzen dituzte, Radius moduko zerbitzariak erabiliz.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «Ekipo mikroinformatikoak eta telekomunikabide-terminalak — Jakinbai.eus» jakinbai.eus (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  2. (Ingelesez) Daniel, Author. (2019-06-14). «Wireless Routers Guide: Everything You Need To Know» Router200 (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  3. «IEEE 802.11a-1999 - IEEE Standard for Telecommunications and Information Exchange Between Systems - LAN/MAN Specific Requirements - Part 11: Wireless Medium Access Control (MAC) and physical layer (PHY) specifications: High Speed Physical Layer in the 5 GHz band» standards.ieee.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  4. «IEEE 802.11b-1999 - IEEE Standard for Information Technology - Telecommunications and information exchange between systems - Local and Metropolitan networks - Specific requirements - Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) specifications: Higher Speed Physical Layer (PHY) Extension in the 2.4 GHz band» standards.ieee.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  5. «IEEE 802.11g-2003 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications: Further Higher Data Rate Extension in the 2.4 GHz Band» standards.ieee.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  6. «IEEE 802.11n-2009 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC)and Physical Layer (PHY) Specifications Amendment 5: Enhancements for Higher Throughput» standards.ieee.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  7. «IEEE 802.11ac-2013 - IEEE Standard for Information technology--Telecommunications and information exchange between systems—Local and metropolitan area networks--Specific requirements--Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications--Amendment 4: Enhancements for Very High Throughput for Operation in Bands below 6 GHz.» standards.ieee.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  8. «Diferencias entre Wi-Fi Direct y el Modo Ad-Hoc del Estándar IEEE 802.11» www.boletin.upiita.ipn.mx (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  9. (Ingelesez) Hoffman, Chris. «What’s the Difference Between Ad-Hoc and Infrastructure Mode Wi-Fi?» How-To Geek (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).
  10. «"Designing and Building a Campus Wireless Network"» (PDF) MCNC 2012.
  11. «Kobrezko pare bihurritua» www.telekomunikaziohiztegia.org (Noiz kontsultatua: 2019-11-08).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]