Hasan bey Aghayev
| Hasan bey Aghayev | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||
| |||||
| Bizitza | |||||
| Jaiotza | Gəncə, 1875 | ||||
| Herrialdea |  Errusiar Inperioa Azerbaijango Errepublika Demokratikoa | ||||
| Heriotza | Tbilisi, 1920ko uztailaren 19a (44/45 urte) | ||||
| Heriotza modua | giza hilketa: bala zauria | ||||
| Familia | |||||
| Seme-alabak | ikusi
| ||||
| Hezkuntza | |||||
| Heziketa | Moskuko Estatu Unibertsitatea | ||||
| Jarduerak | |||||
| Jarduerak | kazetaria, politikaria eta medikua | ||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||
| Alderdi politikoa |  Musavat Party (en)  Turkic Federalist Party (en) .jpg){kind=small} Difai Party (en) | ||||
Hasan bey Aghayev (azerbaijaneraz: Həsən bəy Ağayev; Elizavetpol, egungo Gəncə, 1875 – Tbilisi, 1920ko uztailaren 19a) Azerbaijango politikari, kazetari, mediku, irakasle eta Azerbaijango Errepublika Demokratikoko parlamentuko presidente kargua izan zen.
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hasan bey Aghayev Gəncən jaio zen 1875ean.[1] Gəncəko gimnasio klasikoa amaitu ondoren, Moskuko Medikuntza Fakultatean jarraitu zituen ikasketak Haji Zeynalabdin Taghiyev-en babespean, 1901ean graduatu zen arte. Jaioterrira itzuli zen sendagile gisa. 1906 – 1907 bitartean Hego Azerbaijanen bizitzera behartu zuten. 1907an, Kaukasoko Irakasle Musulmanen Kongresuko Batzorde Nagusiko presidente izendatu zuten. "Difai" erakundeko kidea izan zen. [2] [3]
Monarkia erori eta egun gutxira, Gəncəko Batzorde Nazionaleko kide garrantzitsuekin batera, aurretik “Difai” sortu zutenak - Shafi bey Rustambayli, Khalil bey Khasmammadov, Sheykhzamanli anaiak, etab. eta Nasib bey Yusifbeyliren gidaritzapean - " Turkiako Edemi Merkeziyyet firqesi " sortu zuten, balio kultural berriekin osatutako alderdia Azerbaijanen historiarako Europako balioekin lotua (1917). Batzorde Nagusiko kide aukeratu zuten alderdi hau Musavat-ekin batu ondoren.
1918ko maiatzaren 28an Hasan bey Aghayev izan zen Tbilisiko Kontseilu Nazionaleko Mahammad Amin Rasulzade presidentearen laguntzailea, Azerbaijango Independentzia Adierazpena onartu zenean, eta pertsonalki parte hartu zuen ekitaldi historiko honetan. Hasan bey Aghayev izan zen lehena bere sinadura Azerbaijango Independentzia Deklarazioan jartzen. 1918ko ekainaren 16an, Azerbaijango Kontseilu Nazionala eta Gobernua Gəncəra eraman zituzten. Lehenengo bileran (ekainaren 17an), Kontseilu Nazionalak behin-behinean bertan behera utzi zituen bere jarduerak gertaera berriengatik eta botere guztia eman zion sortu berri zen Gobernuari. Hasan Bey Azerbaijango Burdinbideen Saileko buru mediku gisa aritu zen Azerbaijango Parlamentuaren 1918ko abenduaren 7an inaugurazio ekitaldira arte. [4]
Parlamentuko presidenteordea izendatu zuten eta 1920ko otsailaren 2ra arte bitarteko presidente kargua hartu zuen Alimardan bey Topchubashov presidentearen kanpoan egotean. Errepublikaren kolapsoaren ondoren Tbilisira joan zen bizitzera.[5]
1920ko uztailaren 19an atentatua jasan zuen eta Fatali kan Khoyski hil zuen mertzenario beraren eskuetan hil zen Tbilisin. Tbilisin lurperatu zuten musulmanen hilerri zaharrean (gaur egungo Lorategi Botanikoko lurretan).
Publizista gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hasan bey Aghayevek literatura maite zuen. Bere lanak "Yujni Kavkaz" (euskaraz: «Hego Kaukaso») egunkarian argitaratu zituen Gəncə-n (1911 – 1912). 1911an musulmanen artean hezkuntza ideiak zabaldu zituen elkartearen lehendakari aukeratu zuten. Halaber, 1914an medikuntza elkarte bat sortu zuen Gəncə-n Khudadat bey Rafibayli-rekin lankidetzan.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Charles van der Leeuw (2000-07-04). Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press. p. 44. ISBN 978-0-312-21903-1
- ↑ "Агаев Гасан бек Мешеди Гусейн оглы".
- ↑ "Агаев Гасанбек Мешади Гусейн (БИОГРАФИЧЕСКИЙ УКАЗАТЕЛЬ)"
- ↑ "AZERBAIJAN DEMOCRATIC REPUBLIC by Professor Musa Qasimly". Retrieved 2011-02-04.
- ↑ "OUR INDEPENDENT STATE AND PARLIAMENT: 87 YEARS AGO AND TODAY"
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q4056551
Multimedia: Hasan bey Aghayev / Q4056551