Hebreera

Hebreera
עברית — עברית חדשה‎
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Israel eta beste lekutan, hala nola, Ameriketako Estatu Batuak, Erresuma Batua eta Frantzia.
Hiztunak	7 milioi inguru
Rankinga	ez 100 mintzatuenen artean
Ofizialtasuna	Israel
Eskualdea	Ekialde Hurbila eta munduan barreiatua
UNESCO sailkapena	1: ziurra
Araugilea	Hebreeraren Akademia
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza afroasiar hizkuntzak Hizkuntza semitikoak Mendebaldeko semitiar hizkuntzak Erdialdeko hizkuntza semitikoak Northwest Semitic (en) Canaanite languages (en)
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	subjektua aditza objektua
Alfabetoa	Hebrear alfabetoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	he eta iw
ISO 639-2	heb
ISO 639-3	heb
Ethnologue	heb
Glottolog	hebr1246
Wikipedia	he
Linguasphere	12-AAB-a
ASCL	4204
IETF	he

Hebreera (עִבְרִית, ʿIvrit ʔivˈʁit edo ʕivˈɾit ahoskatua) afroasiar hizkuntza da, semitar hizkuntzen taldekoa.

Hebreera klasikoa hizkuntza sakratutzat hartu izan dute egile askok, Biblia hebrearrarena den legez. Egungo aldaerak, aldiz, eguneroko mintzaira bizia izatea lortu du. Israelgo hizkuntza ofiziala da arabierarekin batera, eta zazpi bat miloi pertsonak berba egiten dute, bai Israelen, bai eta munduan zehar dauden diasporako komunitateetan ere. AEBetan, adibidez, ia 200.000 hebreeradun bizi dira.

Alfabetoa

Normalean, hebrear alfabetoa erabiltzen da: אלף-בית. Hala ere, latindar alfabetoaz ere idazten dute.

Hebreera klasikoa

Lehendabiziko aztarnak K.a. VI. mende ingurukoak dira. Hizkuntza sakratutzat hartzen da.

Hebreera modernoa

Gaur egungo mintzairak "hebreera berri", "hebreera israeldar" edo "hebreera israeldar estandar" izenak ere hartzen ditu. Hizkuntza batua da, baina hiru dialekto nagusi daude:

• Ashkenaziera (אשכנזי) edo askenaztera: Yiddishak eta eslaviar hizkuntzek eragindako aldaera da. Gaur egun, erlijio-funtzioa du batez ere.

• Sefardiera (ספרדי) edo judu-gaztelania: XV. mendean ספרד Sefaradetik (Espainia) Errege-erregina Katolikoek egotzitako juduen hizkuntza, erbestean mendeetan gordetakoa izan dena. Gaztelaniak, ladinoak, portugesak, nederlanderak, turkierak eta arabierak eragindako aldaera da.

• Ekialdeko hebreera edo mizrahi-hebreera: Yemengo aldaera da, batez ere, bai eta turkieraz eta arabieraz hitz egiten duten herrialdeetako juduena ere.

Literatura

• Shmuel Yosef Agnon. Israel. (1888-1970).
• Isaac Bashevis Singer. Polonia / AEB. (1902-1991).

Kanpo estekak

• (Ingelesez) Hebreeraren Akademiaren webgunea

• Datuak: Q9288
• Multimedia: Hebrew language

• Zuckermann, Ghil'ad, 2003. Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew. Palgrave Macmillan. (ISBN 9781403917232 / ISBN 9781403938695)