Hego Euskal Herriko hauteskundeak Espainiako Bigarren Errepublikan

Hona hemen Espainiako Bigarren Errepublikan egin zituzten hauteskundeen emaitzak Hego Euskal Herrian^[1]:

1931ko ekainaren Biltzar Konstituziogilerako hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «1931ko ekainaren Biltzar Konstituziogilerako hauteskundeak»

Hauteskundeen parte-hartzea (1931-6-28)
Barruti	Hautesle	Boto	Parte-hartzea (%)
Bilbo	81.878	62.951	76,9
Bizkaia	40.567	32.493	80,1
Gipuzkoa	73.108	62.548	85,5
Araba	26.307	21.290	80,9
Nafarroa	88.347	73.786	83,5
Espainia	6.199.750	4.348.691	70,1

Hauteskundeen emaitzak (1931-6-28)
Alderdi	Hautagai	Bilbo	%	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Nafarroa	%	Guztira	%
Comunión Tradicionalista	5			15.982	26,0	35.819	14,4	8.016	37,9	92.042	25,3	151.859	16,1
Katolikoak	4					71.879	29,0			93.624	25,7	165.503	17,5
EAJ	9	93.312	37,5	31.209	50,8	35.901	14,5	4.615	21,8	46.419	12,7	211.456	22,4
EAE	6	9.451	3,8	1.458	2,4	25.407	10,2					36.316	3,8
Errepublikanoak (Guztira)	11	63.668	25,6	6.441	10,4	52.123	21,0	8.513	40,3	80.875	22,2	211.620	22,4
Autonomoak	2	31.961	12,8	6.441	10,4							38.402	4,1
PRR	2					51.182	20,6					51.182	5,4
PRRS	3	31.707	12,7					8.513	40,3	27.045	7,4	67.265	7,1
AR	2									53.830	14,8	53.830	5,7
PRDF	2					941	0,4					941	0,1
PSOE	6	65.298	26,2	6.381	10,4	25.612	10,3			51.393	14,1	148.684	15,8
PCE	8	17.104	6,9			1.301	0,5					18.405	2,0

Hauteskundeen emaitzak (1931-6-28)
Hautagai	Bilbo	%	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Nafarroa	%	Guztira	%
Eskuina	93.312	37,5	47.191	76,8	143.599	57,9	12.631	59,7	232.085	63,7	528.818	56,0
Ezkerra (errepublikano eta PSOE)	128.966	51,8	12.822	20,8	102.201	41,2	8.513	40,3	132.268	36,3	384.770	40,8
PCE	17.104	6,9			1.301	0,5					18.405	2,0
EAE	9.451	3,8	1.458	2,4							10.909	1,1
Errepublikano disidenteak					941	0,4					941	0,4

Koalizio katoliko-foruzaleak Hego Euskal Herriko 20 eserlekutik 15 lortu zituen. Hauek euskal gutxiengoa izeneko parlamentu-taldea osatu zuten^[2]. Hona hemen gutxiengo horren parlamentariak:

EAJkoak: Francisco Basterretxea eta Manuel Robles (Bizkaia-probintzia), José Horn eta Manuel Egileor (Bizkaia-hiriburua), Jesus Maria Leizaola (Gipuzkoa) eta Jose Antonio Agirre (Nafarroa).

Comunión Tradicionalistakoak: Marcelino Oreja (Bizkaia-probintzia), José Luis Oriol (Araba), Julio Urkixo (Gipuzkoa) eta Joaquín Beuntza eta Tomás Domínguez Arévalo (Nafarroa).

Katolikoak: Rafael Pikabea eta Antonio Pildain (Gipuzkoa) eta Miguel Gortari eta Rafael Aizpun (Nafarroa).

Nafarroan honako emaitzak izan zituzten^[3]:

1931ko hauteskundeen emaitzak Nafarroan
Hautagaia	Alderdia	Boto	Hautesleen %	Botoen %
Miguel Gortari	Koalizio katoliko-foruzalea (independente)	46.925	53,1	63,6
Rafael Aizpun	Koalizio katoliko-foruzalea (independente)	46.699	52,8	63,3
Jose Antonio Agirre	Koalizio katoliko-foruzalea (EAJ )	46.419	52,5	62,9
Joaquín Beuntza	Koalizio katoliko-foruzalea (jaimista)	46.102	52	62,5
Tomás Domínguez	Koalizio katoliko-foruzalea (jaimista)	45.940	30,7	62,2
Mariano Ansó	Koalizio errepublikano-sozialista (PRAN)	27.181	30,6	36,8
Emilio Azarola	Koalizio errepublikano-sozialista (PRRS)	27.045	30,1	36,6
Aquiles Cuadra	Koalizio errepublikano-sozialista (PRRS)	26.649	29,5	36,2
Mariano Sáez	Koalizio errepublikano-sozialista (PSOE)	26.128	29,5	35,4
Tiburcio Otsakar	Koalizio errepublikano-sozialista (PSOE)	25.265	28,6	34,2

1933ko azaroaren Espainiako Gorteetarako hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «1933ko azaroaren Espainiako Gorteetarako hauteskundeak»

Hauteskundeen parte-hartzea (1933-11-19)
Barruti	Boto	Parte-hartzea (%)
Bilbo	139.075	77,9
Bizkaia	69.613	78,2
Gipuzkoa	130.098	78,1
Araba	40.180	71,7
Nafarroa	152.881	80,6
Espainia	8.711.136	67,5

Hauteskundeen emaitzak (1933-11-19)
Alderdi	Hautagai	Bilbo	%	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Nafarroa	%	Guztira	%
Comunión Tradicionalista	11	40.058	7,2	20.259	14,7	95.381	18,6	20.178	52,5	322.233	43,0	498.649	25,0
Renovación Española	4	40.278	7,2	19.100	13,8	32.320	6,3					91.698	4,6
Katoliko independenteak	2									136.923	18,3	136.923	6,8
Unión Navarra (CEDA)	1									77.690	10,4	77.690	3,9
EAJ	17	228.978	41,1	79.258	57,4	236.177	46,1	11.525	29,0	69.325	9,2	625.263	31,3
EAE	1					2.116	0,4						0.1
Partido Radical	7					15.698	3,1	2.382	6,0	25.841	3,4	43.921	2,2
Partido Federal	1					12.395	2,4					12.395	0,6
Gipuzkoako errepublikanoak	1					11.901	2,3					11.901	0,6
PRSS	6	2.078	0,1	169	0,1			98	0,2	5.552	0,7	7.897	0,4
PRSS Independiente	2	49.983	9,0					4.856	12,2			54.839	2,7
Acción Republicana	3	50.979	9,1	9.662	7,0	15.333	3,0					75.974	3,8
PSOE	12	100.938	18,1	9.337	6,8	81.560	15,9			105.918	14,1	297.753	14,9
PCE	16	43.995	7,9	338	0,2	9.365	1,8	109	0,3	6.120	0,8	59.927	3,0

Hauteskundeen emaitzak (1933-11-19)
Hautagai	Bilbo	%	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Nafarroa	%	Guztira	%
Eskuina (CT, RE, CEDA eta katoliko independenteak)	80.336	14,4	39.359	28,5	127.701	24,9	20.718	52,2	536.846	71,6	804.960	40,3
Abertzaleak (EAJ eta EAE )	228.978	41,1	79.258	57,4	238.293	46,6	11.525	29,0	69.325	9,3	627.379	31,4
Errepublikanoak (PRSS, PRSS Independente, Partido Radical, Partido Federal eta Gipuzkoako errepublikanoak)	103.040	19,5	9.831	7,1	55.327	10,8	7.336	18,5	31.393	4,2	206.927	10,4
Sozialistak (PSOE)	100.938	18,1	9.337	6,8	81.560	15,9			105.918	14,1	297.753	14,9
Komunistak (PCE)	43.995	7,9	338	0,2	9.365	1,8	109	0,3	6.120	0,8	59.927	3,0

Nafarroan Eskuinaren blokeak hautesle guztiak lortu zituen, botoen %69,7a eta 7 diputatu lortuz. Hona hemen emaitzak:

1933ko hauteskundeen emaitzak Nafarroan
Hautagaia	Alderdia	Boto	Hautesleen %	Botoen %
Tomás Domínguez	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	89.901	47,4	58,8
Javier Martínez de Morentin	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	79. 487	41,9	50,8
Esteban Bilbao	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	77.714	40,9	50,8
Rafael Aizpun	Eskuinaren blokea (Unión Navarra)	76.003	40	49,7
Luis Arellano	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	72.377	38,1	47,3
Raimundo García	Eskuinaren blokea (erregezale independente)	72.010	37,9	47,1
José Gafo	Eskuinaren blokea (sindikatu katolikoak)	65.287	34,4	42,7
Ricardo Zabaltza	PSOE	21.223	11,2	13,9
Julia Álvarez	PSOE	21.119	11,1	13,8
Tiburcio Otsakar	PSOE	20.358	10,7	13,3
Gregorio Angulo	PSOE	20.158	10,6	13,2
Salvador Goñi	PSOE	20.065	10,5	13,1
Manuel Irujo	EAJ	15.097	7,9	9,8
Jose Antonio Agirre	EAJ	14.166	7,4	9,2
Serapio Espartza	EAJ	13.580	7,1	8,9
Julio Etxaide	EAJ	13.451	7,1	8,8
Félix Izko	EAJ	13.393	7	8,7
Franciso Oliver	PRR	5.897	3,1	3,8
Fernando Romero	PRR	5.682	3	3,7
Orosio Cristobalena	PRR	5.177	2,7	3,4
Serafín Yanguas	PRR	4.864	2,5	3,2
José M. Ubago	PRR	4.329	2,3	2,8
Arcadio Ibáñez	PRRS	2.561	1,3	1,6
Félix Luri	PRRS	2.454	1,3	1,6
Jesús Sáez	PCE	1.738	0,9	1,1
Vicente Zozaia	PCE	1.214	0,6	0,8
Augusto Urabaien	PCE	1.040	0,5	0,7
José Arantzeta	PCE	909	0,4	0,6
Juan Mendola	PCE	871	0,4	0,5
Miguel Oltza	PCE	3	-	-
Amador Touriño	PCE	1	-	-

1936ko otsailaren Espainiako Gorteetarako hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «1936ko otsailaren Espainiako Gorteetarako hauteskundeak»

Hauteskundeen parte-hartzea (1936-2-16)
Barruti	Boto	Parte-hartzea (%)
Bilbo	143.868	77,8
Bizkaia	71.219	78,2
Gipuzkoa	134.643	77,8
Araba	43.528	75,7
Nafarroa	155.699	80,0
Espainia	9.864.783	72,0

Hauteskundeen emaitzak (1936-2-16) 1. erronda
Alderdi	Hautagai	Bilbo	%	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Nafarroa	%	Guztira	%
Comunión Tradicionalista	9	30.027	5,3	24.726	17,7	87.345	16,5	16.020	37,1	318.014	43,0	476.132	23,5
Renovación española	3	29.946	5,2	22.089	15,9	43.495	8,2					95.530	4,7
Independenteak	2	30.274	5,3							76.080	10,3	106.356	5,3
CEDA	5	30.128	5,3			43.936	8,3	8.681	20,1	163.112	22,0	245.857	12,1
EAJ	14	173.775	30,4	72.026	51,6	195.647	36,8	8.958	20,8	14.799	2,0	465.205	23,0
EAE	1									34.987	4,7	34.987	1,7
Unión Republicana	1			10.221	7,3							10.221	0,5
IR	6	69.684	12,2			80.724	15,2	9.521	22,0	67.023	9,0	226.952	11,2
PSOE	5	138.591	24,2	10.424	7,5	40.195	7,6			33.912	4,6	223.122	11,0
PCE	3	69.178	12,1			39.213	7,4			32.874	4,4	141.265	7,0

Hauteskundeen emaitzak (1936-2-16) 1. erronda
Alderdi	Bilbo	%	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Nafarroa	%	Guztira	%
CEDA	120.375	21,1	46.815	33,6	174.776	33,0	24.701	57,2	557.208	75,3	923.875	45,6
EAJ	173.775	30,4	72.026	51,6	195.647	36,8	8.958	20,8	14.799	2,0	465.205	23,0
Fronte Popularra	277.453	48,5	20.645	14,8	160.132	30,2	9.521	22,0	168.796	22,7	636.547	31,4

Hauteskundeen emaitzak (1936-3-1) 2. erronda
Alderdi	Bizkaia	%	Gipuzkoa	%	Araba	%	Guztira	%
CEDA	40.897	29,6			22.634	53,8	63.531	10,7
EAJ	76.025	55,0	250.697	60,6	9.222	21,9	335.944	56,5
Fronte Popularra	21.377	15,4	163.215	39,4	10.205	24,3	194.797	32,8

Araban bi diputatu hautatu zituzten: gehiengoak 1 eta gutxiengoak 1. Lau hautagaiek honako emaitzak izan zituzten:^[4]

Luis Pérez-Flórez Estrada (CEDA), 8.863
José Luis Oriol Uriguen (tradizionalista), 16.022.
Ramón Biguri Ruiz de Olano (Izquierda Republicana), 9.521.
Francisco Javier Landaburu Fernández de Betoño (EAJ), 8.976.

Emaitzak ikusita, Juntak diputaturik ez izendatzea erabaki zuen eta bigarren itzuliko emaitzak honakoak izan ziren:

José Luis Oriol Uriguen, tradizionalista: 13.854 boto.
Ramón Biguri Ruiz de Olano, Izquierda Republicana: 10.191 boto.

Bilbok 6 diputatu hautatu zituen: gehiengoak 4 eta gutxiengoak 2. Lehenengo itzuliaren emaitzak honakoak izan ziren:

Mariano Ruiz-Funes García, Izquierda Republicana, 69.684 boto.
Julián Zugazagoitia Mendieta, PSOE, 69.387 boto.
Indalecio Prieto Tuero, PSOE, 69.194 boto.
Leandro Carro Hernáez, PCE, 69.178 boto.
Manu Robles-Arangiz, jeltzalea, 43.548 boto.
José Horn Areilza, jeltzalea, 43.529 boto.

Bizkaian beste hiru: gehiengoak 2 eta gutxiengoak 1. Itzuli bat baino ez zen beharrezkoa:

Julio Jauregi Lasanta, jeltzalea, 25.538 boto.
Heliodoro de la Torre Larrinaga, jeltzalea, 25.369 boto.
Jose Antonio Agirre Lekube, jeltzalea, 25.118 boto.

Gipuzkoak 6 diputatu hautatu zituen: gehiengoak 4 eta gutxiengoak 2. Lehenengo itzuliaren emaitzak honakoak izan ziren:

Jose Mujika Mujika, Renovación Española, 44.650 boto.
Juan Pablo Lojendio Irure, CEDA, 44.809 boto.
Antonio Paguagua Paguagua, tradizionalista, 44.682 boto.
Ricardo Oreja Elosegui, tradizionalista, 44.853 boto.
Juan Antonio Irazusta Muñoa, jeltzalea 39.230 boto
Jesús Larrañaga Txurruka, komunista, 39.247 boto.

Bigarren itzuliko emaitzak honakoak izan ziren^[5]:

José María Lasarte Arana, jeltzalea, 63.150 boto.
Rafael Pikabea Legia, jeltzalea, 62.613 boto.
Manuel Irujo Oio, jeltzalea, 62.500 boto.
Juan Antonio Irazusta Munoa, jeltzalea, 62.434 boto.
Mariano Ansó Zuntzarren, Izquierda Republicana, 42.228 boto.
Miguel Amilibia Matxinbarrena, sozialista, 41.836 boto.

Nafarroan Eskuinaren blokeak berriro hautesle guztiak lortu zituen, botoen %71,6a eta 7 diputatu lortuz:

1936ko hauteskundeen emaitzak Nafarroan
Hautagaia	Alderdia	Boto	Hautesleen %	Botoen %
Rafael Aizpun	Eskuinaren blokea (Unión Navarra)	82.859	42,6	53,2
Tomás Domínguez	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	81.770	42	52,5
Miguel Gortari	Eskuinaren blokea (Unión Navarra)	80.253	41,3	51,5
Javier Martínez de Morentin	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista y FASN)	79.224	40,7	50,9
Luis Arellano	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	78.861	40,5	50,6
Jesús Elizalde	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	78.159	40,2	50,2
Raimundo García	Eskuinaren blokea (Diario de Navarra)	76.082	39,1	48,9
Juan Cruz Basterra	Fronte Popularra (EAE )	34.912	18	22,5
Constantino Salinas	Fronte Popularra (PSOE)	33.912	17,4	21,8
Ramón Bengarai	Fronte Popularra (IR)	33.903	17,4	21,8
Aquiles Cuadra	Fronte Popularra (IR)	33.120	17	21,3
Jesus Monzón	Fronte Popularra (PCE)	32.874	16,9	21,1
Manuel Irujo	EAJ	14.799	7,6	9,5

1936ko apirilaren Espainiako presidente izendatzeko konpromisario hautatzeko hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «1936ko apirilaren Espainiako presidente izendatzeko konpromisario hautatzeko hauteskundeak»

Niceto Alcalá Zamora kargugabetu ondoren, 1936ko apirilaren 26an berriro hauteskundeak egin zituzten maiatzaren 10ean Gorteetako diputatuekin batera presidente izendatzeko konpromisario hautatzeko. Nafarroan berriro Eskuinaren blokeak irabazi zuen, honako emaitzak izanez:

1936ko konpromisarioen hauteskundeak
Hautagaia	Alderdia	Boto	Hautesleen %	Botoen %
Félix Díaz Martínez	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	67.952	34,8	56,8
Juan Pedro Arraiza	Eskuinaren blokea (independente)	67.380	34,5	56,3
Arturo Monzón	Eskuinaren blokea (Unión Navarra)	67.236	34,5	56,2
José Gómez	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	67.064	34,4	56
Juan Otxoa	Eskuinaren blokea (Unión Navarra)	66.901	34,3	55,9
José Martínez Berasain	Eskuinaren blokea (Comunión Tradicionalista)	66.170	33,9	55,3
Cándido Frauca	Eskuinaren blokea (Partido Radical)	66.076	33,9	55,3
Aquiles Cuadra	Fronte Popularra (Izquierda Republicana)	25.809	13,2	21,6
Ramón Bengarai	Fronte Popularra (IR)	25.800	13,2	21,6
Constantino Salinas	Fronte Popularra (PSOE)	25.770	13,2	21,5
Juan Carlos Basterra	Fronte Popularra (EAE)	25.740	13,2	21,5
Jesus Monzón	Fronte Popularra (PCE)	25.717	13,2	21,5

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Granja Sainz, José Luis de la. (2008). Nacionalismo y II República en el País Vasco. Siglo XXI de España Editores, S.A. ISBN 8432313092..
↑ Serrano Moreno, Ana María. (1989). Las elecciones a Cortes Constituyentes de 1931 en Navarra. .
↑ Jimeno Jurío, José María. (2007). Navarra en la época moderna y contemporánea. Iruñea: Pamiela ISBN 978-84-7681-457-4..
↑ Sociología electoral de Álava 1931-1936
↑ 1936-2-19 22. orrialdea - Hemeroteca - Lavanguardia.es

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q12258972

[1] Granja Sainz, José Luis de la. (2008). Nacionalismo y II República en el País Vasco. Siglo XXI de España Editores, S.A. ISBN 8432313092..

[2] Serrano Moreno, Ana María. (1989). Las elecciones a Cortes Constituyentes de 1931 en Navarra. .

[3] Jimeno Jurío, José María. (2007). Navarra en la época moderna y contemporánea. Iruñea: Pamiela ISBN 978-84-7681-457-4..

[4] Sociología electoral de Álava 1931-1936

[5] 1936-2-19 22. orrialdea - Hemeroteca - Lavanguardia.es

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]