Herbert Simon

Herbert Simon
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Milwaukee, 1916ko ekainaren 15a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Pittsburgh, 2001eko otsailaren 9a (84 urte)
Heriotza modua	: 9 December 2018 (en)
Hezkuntza
Heziketa	Chicagoko Unibertsitatea
Tesi zuzendaria	Henry Schultz (en) ; Harold Lasswell (en)
Doktorego ikaslea(k)	Edward Feigenbaum (en) ; Richard E. Korf; Robert Kendall Lindsay (en) ; Harry E. Pople (en) ; Mark S. Fox (en) ; Pat Langley (en) ; Wei-Min Shen (en) ; Larry H. Reeker (en) ; Julian Feldman (en) ; Ferdinand Katz Levy (en) ; Shmuel Ur (en) ; Inderpal S Bhandari (en) ; David S. Brée (en) ; Richard Caruana (en) ; Yuji Ijiri (en) ; Allen Newell (en) ; Sung Deuk Hahm (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Harold Lasswell (en)
Ikaslea(k)	ikusi Pierre-Jacques Courtois (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	ekonomialaria, politikaria, soziologoa, unibertsitateko irakaslea, informatikaria eta politologoa
	Parte-hartzailea Dartmoutheko tailer zientifikoa ;
Enplegatzailea(k)	Carnegie Mellon Unibertsitatea ; Illinois Institute of Technology (en)
Lan nabarmenak	ikusi Administrative Behavior (en) ; bounded rationality (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Turing Award (1975) ; Ekonomiako Nobel Saria (1978) ; John von Neumann Theory Prize (1988) ; Zientzia Domina Nazionala (1986) ; Zientzia lorpenen William Procter saria (1980) ; Harold Pender Award (1987) ; Josiah Willard Gibbs Lectureship (1984) ; William James Fellow Award (1989) ; APA Award for Outstanding Lifetime Contributions to Psychology (1993) ; IJCAI Award for Research Excellence (1995) ; APA Award for Distinguished Scientific Contributions to Psychology (1969) ; Distinguished Fellow of the American Economic Association ; ACM Fellow ; Fellow of the Econometric Society (1954) ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ;
Influentziak	Richard T. Ely (en)
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Association for Computing Machinery; Zientzien Mundu Akademia; Econometric Society (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa

Herbert Alexander Simon (Milwaukee, Wisconsin, AEB, 1916ko ekainaren 15a - Pittsburgh, Pennsylvania, 2001eko otsailaren 9a) estatubatuar ekonomista eta zientzialaria izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Illinoisko Teknologia Institutuko irakasle izan zen 1942-1949 bitartean, administrazio eta psikologiako irakaslea 1949-1965 bitartean Carnegie-Mellonen, eta informatika eta psikologiakoa 1965az gero.

Psikologiaren, ekonomiaren eta konputagailuen alorrean egindako lanengatik da batez ere ezaguna. Besteak beste, antolamendu konplexuetan erabakiak hartzeko mekanismoak ikertu ditu, eta ondorio hau atera du: negozioetan diharduten adituek, denbora eta informazio mugatua dutenez, emaitza onargarriak baizik ez dituzte bilatzen eta ez emaitzarik onenak, ordu arte uste bezala.

Aipagarriak ditu, era berean, adimen artifizialari buruz egindako lanak.

1978an Ekonomiako Nobel saria eman zioten, ekonomian erabakiak hartzeko prozesuen inguruan egindako ekarpenengatik.

Bere idazlanen artean azpimarratzekoak dira The Sciences of the Artificial (1969, Artifizialaren zientziak), Human Problem Solving (1972, Gizakia eta arazoen konponbidea) eta Models of Discovery (1977, Aurkikuntza ereduak).

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q181529
Multimedia: Herbert Simon

i e a Ekonomiako Nobel Saridunak
1969–1975	Ragnar Frisch / Jan Tinbergen (1969) • Paul Samuelson (1970) • Simon Kuznets (1971) • John Hicks / Kenneth Arrow (1972) • Wassily Leontief (1973) • Gunnar Myrdal / Friedrich Hayek (1974) • Leonid Kantorovitx / Tjalling Koopmans (1975)
1976–2000	Milton Friedman (1976) • Bertil Ohlin / James Meade (1977) • Herbert A. Simon (1978) • Theodore Schultz / Arthur Lewis (1979) • Lawrence Klein (1980) • James Tobin (1981) • George Stigler (1982) • Gérard Debreu (1983) • Richard Stone (1984) • Franco Modigliani (1985) • James M. Buchanan (1986) • Robert Solow (1987) • Maurice Allais (1988) • Trygve Haavelmo (1989) • Harry Markowitz / Merton Miller / William Forsyth Sharpe (1990) • Ronald Coase (1991) • Gary Becker (1992) • Robert Fogel / Douglass North (1993) • John Harsanyi / John Forbes Nash, Jr. / Reinhard Selten (1994) • Robert Lucas, Jr. (1995) • James Mirrlees / William Vickrey (1996) • Robert C. Merton / Myron Scholes (1997) • Amartya Sen (1998) • Robert Mundell (1999) • James Heckman / Daniel McFadden (2000)
2001–egun	George Akerlof / Michael Spence / Joseph E. Stiglitz (2001) • Daniel Kahneman / Vernon L. Smith (2002) • Robert F. Engle / Clive Granger (2003) • Finn E. Kydland / Edward C. Prescott (2004) • Robert Aumann / Thomas Schelling (2005) • Edmund Phelps (2006) • Leonid Hurwicz / Eric Maskin / Roger Myerson (2007) • Paul Krugman (2008) • Elinor Ostrom / Oliver E. Williamson (2009) • Peter A. Diamond / Dale T. Mortensen / Christopher A. Pissarides (2010) • Thomas J. Sargent / Christopher A. Sims (2011) • Alvin E. Roth / Lloyd S. Shapley (2012) • Eugene Fama / Lars Peter Hansen / Robert J. Shiller (2013) • Jean Tirole (2014) • Angus Deaton (2015) • Oliver Hart / Bengt Holmström (2016) • Richard Thaler (2017) • William Nordhaus / Paul Romer (2018) • Abhijit Banerjee / Esther Duflo / Michael Kremer (2019) • Paul Milgrom / Robert B. Wilson (2020) • David Card / Joshua Angrist / Guido Imbens (2021) • Ben Bernanke / Douglas Diamond / Philip Dybvig (2022)