Hezbolako gailu elektronikoen leherketak (2024)

Hezbolako gailu elektronikoen leherketak
Mota	talde : leherketa; security breach (en) ; atentatu ; gerra krimen
Honen parte da	Israel eta Libanoren arteko mugako gerra istiluak (2023-2024)
Denbora-tarte	2024ko irailaren 17a - 2024ko irailaren 18a
Kokaleku	Libano; Siria
Herrialdea	Libano
Helburu	Hezbola
Pertsona hilak	37 (2024ko irailaren 19a)
Pertsona zaurituak	2.931 (2024ko irailaren 19a)
Erantzule	Israel ; Mossad
Arma	pertsona-bilagailu; walkie-talkie
Komunikabide

Hezbolako gailu elektronikoen leherketak erakunde horren kontrako ekintza bortitzen multzo sinkronizatu bat izan ziren, Israelen eta Libanoren arteko mugako gatazkan jazoa. Libanon, 2024ko irailaren 17eta 18an hasi zen. Hezbola Libanoko talde xiitako kideek elkarrekin komunikatzeko erabiltzen dituzten hainbat pertsona-bilagailuk eta komunikazio-irratik eztanda egin zuten.

Tresnen eztandek 2.800 lagun baino gehiago zauritu eta gutxienez 37 lagun hil zituzten;^[1] biktima gehienak Hezbolako kideak ziren, baina tartean bi haur hil zituzten, eta larrialdi-zerbitzuetako kideak eta bestelako boluntario batzuk zauritu.^[2] Libanoko Gobernuak eta talde xiitak Israeli leporatzen diote erasoa. Erasoa 2023-2024ko Israel-Palestina gerraren barruko beste gertaera bat dirudi.^[3]

Gertaerak

Eztandak bi egunetan eman ziren, irailaren 17 eta 18an. Egun horretan, Hezbolako ehunka kide larri zauritu ziren Libanon zehar kokagune ugaritan, pertsona-bilatzaile gailuek ustekabean eztanda egin zutenean. Dirudienez, aparatuek eztanda baino zenbait segundo lehenago jo zuten, hartzaileak erantzuteko aukera handitzeko, eta, horrela, lesioak izateko aukera indartzeko. Eztandak Hezbolak presentzia duen tokietan eman ziren, Beiruteko Dahieh auzoa barne, Libano Hegoladean eta Bekaa Haranean. Damaskon ere eman ziren eztandak.

Leherketek hasierako eztandetatik 30 minutura arte iraun zuten; horrek ondoriozko kaosa areagotu egin zuen. Lekukoek jakinarazi zuten hainbat pertsona odoletan ikusi zituztela leherketen ondorioetan izandako zauriengatik. Lehen eraso honetan 14 pertsona hil ziren (tartean neskatxa bat), 2800 zauritu ziren eta horietatik 1800 ospitaletan daude.^[4]

Hasierako leherketak gertatu eta 24 ordura, lehergailuen bigarren bolada bat gertatu zen Libanon. Hezbolak irrati eramangarriak zirela esan zuen, ICOM-IC-V82 Walkie-talkieak alegia. Leherketek ere suteak eragin zituzten etxebizitzetan.^[5] Bigarren egun horretan 20 eta 25 hildako artean eta 450 zauritu gertatu ziren, agentzien arabera. Eztandak indartsuagoak izan ziren.^[6]^[7]

Lehergailuak

Israelek Hezbolako militanteak «kontrolatu ez zitzan» hasi zen bilagailuak erabiltzen talde armatua, modu horretan «seguruagoa» izango zelakoan. Haien nahia zen Israelgo informazio zerbitzuak ez sartzea euren komunikazioan, eta non zeuden ez jakitea. Segurtasun neurri gisa zeukaten hori, ez beste teknologiarik ez zegoelako. Hezbolak uste zuen seguruago zeudela horrela. Haatik, Israelgo informazio zerbitzuak (Mossad) konturatu ziren Sirian eta Libanon pertsona-bilagailuak erabiltzen zituztela, eta aurkitu zuten modua pertsona-bilagailuen baterian esku hartzeko.^[8]

Libanoko goi segurtasun-iturri batek Reuters albiste-agentziari jakinarazi zionez, Mosad espioitza agentzia israeldarrak lehergailu kopuru txiki bat jarri zuen Taiwanen fabrikatutako 5.000 pertsona-bilatzaileren barruan.^[9] Libanora iritsi baino lehen manipulatu zituzten pertsonen bilatzaileak, funtzionario batzuen arabera. Gehienak AR924 modelokoak ziren, baina bidalketan Gold Apolloren beste hiru modelo ere sartu ziren. Mezu kodetu batek aldi berean aktibatuko zituen lehergailuak.^[10]^[11]

Elijah Magnierrek Al Jazeerari esan zion Libanoko iturriek Hezbolak eztanda egin ez zuten pertsonen bilaketari buruz egindako hasierako ikerketen xehetasunak partekatu zituztela. Ikerketa horiek iradokitzen dute Israelek 1-3 gramo Pentaeritritol tetranitrato (pent) lehergai indartsu bat jarri zuela gailu bakoitzean.^[12]

Hezbolaren eta Israelen erantzuna

«Gerra ekintza bat izan da, Libanoko herriari eginiko gerra deklarazio bat». Horrela definitu zituen erasoak Hezbolla talde xiitako lider Hassan Nasrallahk. Bere adierazpena adieratzen ari zen une berean, Israelgo armadako hegazkinak ibili ziren Beirut inguruan. Israelgo Defentsa ministro Yoav Gallantek, bestetik, ohartarazpen hau egin zuen: «Beste fase batean sartu da gerra. Hainbat hilabetez Gazan Hamasen aurka borrokatu ostean, grabitate zentroa iparraldera mugitu da, baliabideak eta indarrak desbideratuta». Israelek ez du orain arte hitzik egin Hezbolaren aurkako erasoez, baina Gallantek zoriondu egin ditu herrialdeko informazio zerbitzuak erdietsitako «lorpen handiengatik», xehetasun gehiagorik eman gabe.^[13]

Erreferentziak

Kanpo estekak

Datuak: Q130314422
Multimedia: 2024 Lebanon pager explosions / Q130314422

[1] ttps://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240919/nasralah-admite-el-dano-de-un-golpe-que-cruza-todas-las-linea-rojas-y-se-prepara-para-lo-peor

[2] Lopez, Axier. «Inoiz ikusi gabeko atentatuak Libanon. Nola eta zergatik?» Argia 2024-09-19 (Noiz kontsultatua: 2024-09-19).

[3] ttps://www.berria.eus/mundua/hezbollahko-milaka-kideren-pertsona-bilagailuek-eztanda-egin-dute_2130679_102.html

[4] ttps://es.euronews.com/2024/09/18/nuevas-explosiones-en-libano-ahora-de-radios-portatiles-y-walkie-talkies-de-hezbola

[5] ttps://www.mtv.com.lb/News/مباشر/1485469/بالص-ورة--الأجهزة-التي-انفجرت-هي-من-نوع-icom-v82

[6] ttps://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240918/nueva-cadena-de-explosiones-en-libano

[7] ttps://www.bbc.com/mundo/articles/cwy9g765630o

[8] ttps://www.berria.eus/mundua/susmoa-da-israelek-gailu-horietako-bakoitzean-lehergai-gramo-batzuk-sartzea-lortu-zuela_2130727_102.html

[9] ttps://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/senior-lebanese-security-source-mossad-injected-explosive-material-into-the-pagers/

[10] ttps://www.reuters.com/world/middle-east/israel-planted-explosives-hezbollahs-taiwan-made-pagers-sources-say-2024-09-18/

[11] ttps://www.nytimes.com/2024/09/17/world/middleeast/israel-hezbollah-pagers-explosives.html

[12] ttps://www.aljazeera.com/news/2024/9/18/how-did-hezbollah-get-the-pagers-that-exploded-in-lebanon

[13] ttps://www.berria.eus/mundua/gatazka-fase-berri-batean-sartu-dela-ohartarazi-du-israelgo-defentsa-ministroak_2130756_102.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]