Hidrokarburo aromatikoen ordezkapen-arauak

Hidrokarburo aromatikoen talde ordezkatzaileen kokapena adierazteko konbentzio bat ezarrita dago nomenklatura kimikoan, segidan esplikatuko dena.

Orto, meta eta para ordezkatzaileak

Bentzenoaren eraztunean karbono-atomoak 1etik 6ra izendatzen dira, hasirik hidrogenoa ez den ordezkatzailea duen karbonotik. Halaber, kokatzaile gisa usatzen diren zenbakiek ahalik eta txikienak izan behar dute.

• Orto ordezkapenean bi ordezkatzailek ondoz ondoko posizioak okupatzen dituzte; 1 eta 2 gisa izendatzen dira.
• Meta ordezkapenean bi ordezkatzaileek 1 eta 3 posizioak okupatzen dituzte.
• Para ordezkapenean bi ordezkatzaileek 1 eta posizioak betetzen dituzte.

Orto-kloronitrobentzenoa	Meta-kresola	Para-kloroanilina

Ipso, meso eta peri ordezkatzaileak

• Ipso ordezkapen batean bi ordezkatzaileek eraztuneko posizio berdina elkarbanatzen dute ordezkapen aromatiko elektroizaleen tarteko produktu batean.
• Meso ordezkapenean bentzilo posizioa okupatzen dute bi ordezaktzaileek
• Peri ordezkapena gertatzen da naftalenoaren moduko konposatuetan ordezkatzaileek 1 eta 8 posizioak betetzen dituztenean.

Zine eta tele ordezkatzaileak

• Zine ordezkapenean eraztunean sartzen den taldeak ateratzen den taldearen ondoz ondoko posizioa hartzen du.
• Tele ordezkapena gertatzen da posizio berrira eraztunetik atomo bat baino gehiago urruntzen denean.

Eraztun heteroziklikoak

Izendapen hauek berdin-berdin balia daitezke konposatu heteroziklikoetan. Kasu horretan 1 posizioa heteroatomoak markatzen du.

Piridinaren adibidea	Bernthesen-en akridina sintesian ordezkatzaileak meso posizioan txertatzen dira

Erreferentziak

• Datuak: Q902363