Hussein I.a Jordaniakoa

Hussein I.a Jordaniakoa
	; Irudi gehiago
; Jordaniako erregea	; 1952ko abuztuaren 11 - 1999ko otsailaren 7a ; ← Talal Jordaniakoa - Abdullah II.a Jordaniakoa →
; Jordaniako erregea
Bizitza
Jaiotza	Amman, 1935eko azaroaren 14a
Herrialdea	Jordania
Heriotza	Amman, 1999ko otsailaren 7a (63 urte)
Hobiratze lekua	Raghadan Palace (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: ez-Hodgkin linfoma
Familia
Aita	Talal Jordaniakoa
Ama	Zein al-Sharaf Talal
Ezkontidea(k)	Dina bint 'Abdu'l-Hamid (1955 - 1957); Princess Muna Gardiner (en) (1961 - 1972); Queen Alia of Jordan (en) (1972 - 1977); Noor Jordaniakoa (1978 - 1999)
Seme-alabak	ikusi Princess Alia bint Al-Hussein of Jordan (en) ; Abdullah II.a Jordaniakoa; Prince Feisal bin Al-Hussein of Jordan (en) ; Princess Aisha bint Al-Hussein of Jordan (en) ; Princess Zein bint Al-Hussein of Jordan (en) ; Princess Haya bint Al Hussein; Prince Ali bin Al-Hussein of Jordan (en) ; Princess Abir Muhaisen (en) ; Prince Hamzah bin Al-Hussein (en) ; Prince Hashem bin Al-Hussein of Jordan (en) ; Princess Iman bint Al-Hussein of Jordan (en) ; Princess Raiyah bint Al-Hussein of Jordan (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Princess Basma bint Talal of Jordan (en) ; Prince Muhammad bin Talal of Jordan (en) ; Prince El Hassan bin Talal of Jordan (en) ;
Leinua	Haxemiak
Hezkuntza
Heziketa	Harrow School ; Royal Military Academy Sandhurst (en) ; Victoria College (en)
Hizkuntzak	arabiera
Jarduerak
Jarduerak	monarka
Jasotako sariak	ikusi Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna : Juan Carlos I.a (1985eko martxoaren 22a) ; Grand Cross of the Order of the Bath (1984ko martxoaren 26a) ; Elisabet Katolikoaren Ordenaren lepokoa : Juan Carlos I.a (1977ko martxoaren 18a) ; Order of the Golden Spur (1964) ; Order of the Crown of the Realm (1965eko apirilaren 24a) ; Elkartasunaren Asturiasko Printzesa sari (1995eko irailaren 15a) ; Philadelphia Liberty Medal ; Ronald Reagan Freedom Award ; Royal Victorian Chain (1966) ; National Order of Merit (1960) ; Order of the Two Rivers (1953) ; Grand Order of the Hashimites (1953) ; Order of Propitious Clouds (1959) ; Order of Umayyad (1955) ; Order of Independence (1978) ; Order of Merit (1960) ; Order of the Elephant (1998) ; Order of King Abdulaziz al Saud (1960) ; Order of Mubarak the Great (1974) ; Order of Pahlavi (1959) ; Order of the Yugoslav Star (1979) ; Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (1967) ; Order of Solomon (1960) ; Ohorezko Legioko gurutze handia (1967) ; Grand Cross of the Military Order of the Tower and Sword (1964) ; Knight Grand Cross with Collar of the Order of Saint Olav‎ (1964) ; Knight Grand Cross in the Order of the Netherlands Lion (1964) ; Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (1983ko azaroaren 26a) ; Order of the Nile (1955) ; Grand Cross of the Order of the Redeemer (1960) ; Grand Cross of the Military Merit - White Badge : Francisco Franco (1955eko uztailaren 3a) ; Grand Cordon of the Order of Leopold (1964) ; Order of Saint John (1955) ; Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum (1976ko martxoaren 10a) ; Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (1976) ; Bailiff Grand Cross of the Order of Saint John ; Order of Sikatuna (1976ko martxoaren 1a) ; Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (1987ko urriaren 12a) ; Knight Grand Cross of the Royal Victorian Order (1953ko apirilaren 2a) ; Order of the Royal House of Chakri ; Order of the Dannebrog ; honorary Fellow of the Royal College of Surgeons (1987) ;
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Royal Air Force
Gradua	Jeneral
Parte hartutako gatazkak	Ipar Yemengo Gerra Zibila; Sei Eguneko Gerra; Samu Incident (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	sunismoa

Hussein I.a Jordaniakoa (Amman, 1935ko azaroaren 14a - Amman, 1999ko otsailaren 7a) Jordaniako erregea izan zen 1952-1999 bitartean. 1995ean, Asturias Printzea saria jaso zuen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Talal ibn Abd Allah bere aita gaixotu zenean egin zuten errege (1952). Faisal II.a Irakeko erregearekin batera, Arabiar Batasuna sortu zuen (1958) Arabiar Errepublika Batuari aurre egitearren, baina Faisal hil zutenean desegin egin zuen erakundea.

Sei Eguneko Gerran Zisjordania galdu zuen (1967), eta Zisjordaniatik Jordaniara etorri ziren milaka palestinarrak gogor zapaldu zituen (1970eko iraila). 1977an PAE (Palestinaren Askapenerako Erakundea) erakundearekin harremanetan hasi zen, eta bakeak egin zituen palestinarrekin. Golkoko Gerran Iraken alde egin zuen, gerran parte hartu gabe. 1993an Israelen eta PAEren artean bake-akordioa izenpetu ondoren, Husseinek, palestinar errefuxiatu gehien zituen arabiar nazioaren buru gisa, eskualdeko hitzarmenak egiterakoan Jordaniak esku hartu behar zuela defenditu zuen.

1993ko azaroan, 1956. urteaz geroztik egiten ziren lehendabiziko hauteskunde demokratikoak izan zituzten jordaniarrek, eta Jordaniaren eta Israelen arteko bakeak egiteko erregeak proposatutako estrategia atera zen aurrera. 1994an izenpetu zen, azkenean, bakea.

1997an israeldarren eta palestinarren arteko bitartekaritza egin zuen, eta Israelgo Lehen ministroak, Benjamin Netanjahu eskuindarrak eta Palestinako Nazioko Agintaritzaren presidenteak, Jassir Arafatek, Zisjordaniari eta Hebroni buruzko hitzarmenei ekin ziezaien lortu zuen.

1965etik bere anaiak Hasanek zuen oinordeko-titulua, baina 1999ko urtarrilean sei hilabetez Estatu Batuetan minbiziaren aurkako tratamendua jaso ondoren Jordaniara itzuli zenean, bere seme Abdullah izendatu zuen oinordeko. Hori egin eta hilabete baino lehen hil zen Hussein.

Genealogia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q146906
Multimedia: Hussein I of Jordan / Q146906