Iberiera
| Iberiera | |
|---|---|
 Iberieraren hedapena berde argiz. | |
| Datu orokorrak | |
| Lurralde eremua | Hila |
| Eskualdea | Iberiar penintsulako eskualde mediterraneoa |
| Hizkuntza sailkapena | |
| Hizkuntza isolatua | |
| Informazio filologikoa | |
| Hizkuntza-tipologia | hizkuntza bakartua |
| Alfabetoa | Iberiar idazketa |
| Hizkuntza kodeak | |
| ISO 639-3 | xib |
| Glottolog | iber1250 |
| IETF | xib |
Iberiera[1] jatorri ezezaguneko hizkuntza da, erromatarrak iritsi baino lehen Iberiar penintsulako ekialdean eta gaurko Frantziako hegoaldean hitz egiten zena. Jaéngo probintziatik Hérault ibairaino hedaturik zegoen. Hizkuntza II. mende aldean galdu zela uste da, latinaren bultzadaren eraginez.
Ia ulertezina da, hitz banaka batzuk salbu, ziur asko lekukotasun nahikorik ez dagoelako eta hizkuntza indoeuroparra ez delako. Alfabetoa edo, hobeto esanda, zeinu-multzoa (signarioa hitza erabiltzen dute ikerlariek), ia osorik deskodeturik dago, signario horretan bertan idatzita dauden zeltiberierazko idazkunei esker. Fonetika nahiko ondo ezagutzen da, eta euskararenaren antzekoa da, hasperentze ezaz landa.
Ez dago argi zein adar linguistikori atxiki dakiokeen, ezeinekin lotu ahal bada. Historian zehar, euskararekin lotu nahi izan da, baina eusko-iberismo teoriak ez du emaitza argirik izan orain arte. Zenbait ikertzaile saiatu dira iberiera deszifratzen euskara erabiliz, baina huts egin dute. Beste batzuek iberieraren eta aitzineuskararen arteko antzekotasunak aurkitu dituzte, baina gehienek uste dute elkarren alboan esparru geografiko hurbilean mintzatu izanak elkarren arteko trukeak sortu zituela.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- DE HOZ, Javier, 2010. Historia lingüística de la península Ibérica en la Antigüedad. Madril: CSIC. ISBN 978-8400094058
- ORDUÑA AZNAR, Eduardo: (iberierari buruzko hainbat lan[2]).
- VELAZA FRÍAS, JAVIER, 1996. Epigrafía y lengua ibéricas. Madril: Arco Libros. ISBN 9788476351963
- COLLADO HINAREJOS, Benjamín, 2014. Los íberos y su mundo. Madrid: Akal. ISBN 978-8446040095
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ 47. araua - Hizkuntza hilak eta klasikoak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-12-23).
- ↑ (Katalanez) «Publicacions (2004-2019)» eorduna.awardspace.info (Noiz kontsultatua: 2022-01-09).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- "19 - Els ibers", En guàrdia!, Catalunya Radio. 2002/01/20
Datuak: Q855215