Imperator totius Hispaniae
Itxura
Imperator (totius) Hispaniae (euskaraz: Hispania (osoko) enperadorea) X. mendetik aurrera Leongo erregeek erabilitako latinezko titulua izan zen[1]. Hurrengo bi mendeetan Iberiar penintsulako zenbait erregek erabili zuten bere nagusitasuna edo imperiale culmen aldarrikatzeko. Erdi Aroan "Hispania" latinezko toponimoa, baita "Yspania" edo "Spania" bere desitxuratzeak ere, Iberiar penintsula osoa izendatzeko erabiltzen zuten[2].
Enperadore titulua Leongo erregeek bere buruarentzat aldarrikatzen bazuten ere, Iruñeko erregeek ere erabili zuten:
- Rodako kodexak Antso I.a Gartzeitzentzat "Obtime Imperator" titulua erabili zuen[3].
- 1034an Antso III.a Nagusiak León konkistatu zuenean, "Imperator" eta "Naiara" hitzak zituen moneta atera zuen[4]. Hala ere, badaude moneta gerokoa dela esaten dutenak[5].
Enperadore izendapenen zerrenda
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Irudia | Enperadorea | Erabilitako titulua | Iturria |
---|---|---|---|
Alfontso III.a Leongoa (866–910) |
Hispaniae imperator (Hispaniako enperadorea) imperator totius Hispaniae (Hispania osoko enperadorea) magnus imperator (Enperadore nagusia) |
XII. mendeko faltsutzea; Hil-ondoko idazkia | |
Antso I.a Gartzeitz (905–925) |
optime imperator (enperadorerik onena) | Rodako kodexa | |
Ordoño II.a Leongoa (910–924) |
serenissimus imperator (enperadorerik lasaiena) imperator Legionensis (Leondar enperadorea) |
Idazki garaikidea Rodako kodexa | |
Ramiro II.a Leongoa (931–951) |
imperator (enperadorea) | Hil-ondoko idazkia | |
Ordoño III.a Leongoa (951–956) |
imperator (enperadorea) | Erret-idazki garaikidea | |
Ramiro III.a Leongoa (966–984) |
dominissimus imperator (enperadorerik nagusiena) Basileus (errege/enperadorea) |
Erret-idazki garaikidea | |
Fernán González (923–970) |
imperator terrae (lurreko enperadorea) | Idazki garaikidea | |
Gartzia Fernandez (970–995) |
imperator Castelle (Gaztelako enperadorea) | Idazki garaikidea | |
Alfontso V.a Leongoa (999–1025) |
imperator (enperadorea) | Oliba abadearen eskutitzak | |
Antso III.a Nagusia (1004–1035) |
imperator in Castella (Gaztelako enperadorea) | Faltsutzea | |
Bermudo III.a Leongoa (1027–1037) |
imperator in Leione edo in Gallecia (Leon edo Galiziako enperadorea) | Idazki garaikidea, Oliba abadearen eskutitzak | |
Fernando I.a Leon eta Gaztelakoa (1035–1065) |
imperator magnus (enperadore nagusia) | Bere alabentzako eskutitza | |
Gartzia II.a Galiziakoa (1065–1072) |
bonus imperator (enperadore ona) | Historia silense | |
Alfontso VI.a Leon eta Gaztelakoa (1065–1109) |
imperator totius Hispaniae (Hispania osoko enperadorea) al-Imbraţūr dhī-l-Millatayn (Bi erlijioen enperadorea) |
Idazki garaikidea eta eskutitzak | |
Raimundo Galiziakoa (1092–1107) |
Gallecie imperator (Galiziako enperadorea) | Idazki garaikidea | |
Urraka Gaztelakoa (1109–1126) |
tocius Gallecie imperatrix (Galiziako enperatriza) totius hispaniae imperatrix (Hispania osoko enperatriz) |
Idazki garaikideak | |
Alfontso I.a Nafarroakoa (1104–1134) |
imperator in Castella, Gallicia (Gaztelan eta Galizian enperadorea) | Idazki garaikideak | |
Alfontso VII.a Leon eta Gaztelakoa (1126–1157) |
imperator (enperadorea) | Chronica Adefonsi imperatoris |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Gibert, Rafael. (1951). Observaciones a la tesis del Imperio hispánico y los cinco reinos. Arbor, 440–56 or..
- ↑ Maravall, José Antonio. 1973. "El pensamiento política de la Alta Edad Media". Estudios de historia del pensamiento española (Madrid, 1973), I, 35–66. orr.
- ↑ Lakarra de Miguel, José María. (1945). «Textos navarros del Códice de Roda» Estudios de Edad Media de la Corona de Aragón (1): 194–283..
- ↑ Germán de Iruña. (1935). «Discutibles interpretaciones de la moneda de Sancho el Mayor» RIEV (Paris: Eusko Ikaskuntza) (26): 655-660..[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ Besga Marroquín, Armando. (2003/VII). «Sancho III el Mayor. Un rey pamplonés e hispano» Historia 16 (327).