Irura

Irura
Gipuzkoa, Euskal Herria
Irura udalerriaren ikuspegia Uzturre mendiko gailurretik ikusita.
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Gipuzkoa
Eskualdea	Tolosaldea
Izen ofiziala	Irura
Alkatea	Ana Jesus Leunda Gurrutxaga
Posta kodea	20271
INE kodea	20046
Herritarra	irurar
Kokapena
Koordenatuak	43° 10′ 03″ N, 2° 04′ 02″ W
Irura Irura (Gipuzkoa)
Ikusi OpenStreetMapen
Azalera	2,99 km2
Garaiera	65 metro
Distantzia	21 km Donostiara
Demografia
Biztanleria	1.750 biztanle (2016) ( 91)
% 52,49    % 47,51
Dentsitatea	585,28 biztanle/km²
Hazkundea (2003-2013)	% 60,1
Zahartze tasa	% 19,01
Ugalkortasun tasa	‰ 92,38
Ekonomia
Jarduera tasa	% 87,67 (2011)
Genero desoreka	% 4,95 (2011)
Langabezia erregistratua	% 10,58 (2013)
Kultura
Euskaldunak	% 77,09 (2010)
Euskararen erabilera	% 51,3 (2011)
Datu gehigarriak
Sorrera	1845. urtea
Webgunea	http://www.irura.net/

Irura Gipuzkoako ekialdeko udalerri bat da, Tolosaldekoa. 1.750 biztanle zituen 2016. urtean. UEMAko kidea da.

Geografia

Irura Tolosaldearen iparraldean dago, Gipuzkoako hiriburutik 21 kilometro hegoaldera. Oria ibaiak udalerria zeharkatzen du.

Udalerri mugakideak

Iparraldean eta ekialdean Villabonarekin egiten du muga, ipar-mendebalde eta mendebaldean Anoetarekin, eta hegoaldean Tolosarekin.

Historia

Erdi Aroan Irura laborantza-herria zen, Oria ibaiaren ondoan kokatua. 1385eko abuztuaren 4an, Irurak Tolosako hiribilduarekin bat egin zuen ahaide nagusien eredu feudalari aurre egiteko eta nekazariak haiengandik babesteko. Hala ere, Irurak herri-basoen jabegoa mantendu eta bere eremua bereizteko mugarriak jartzen jarraitu zuen.

1845. urtetik aurrera, Elisabet II.aren erreformaren ondoren, Irura udalerri bihurtu zen berriz ere.

Demografia

Irurako biztanleria

Politika

2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, Bildu koalizioko Ainhoa Ugalde hautatu zuten alkate.

2011ko udal hauteskundeak

Irurako udalbatza
Alderdia	Zinegotziak	Boto kopurua
Bildu	8	489 (%70,56)
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)	1	120 (%17,32)
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE))	-	54 (%7,79)
Alderdi Popularra (PP)	-	30 (%4,33)

2007ko udal hauteskundeak

PSE-EE eta PP alderdi politikoak baino ezin ziren aurkeztu, Espainiako Auzitegi Gorenak Abertzale Sozialisten Batasuna eta EAEren hautes-zerrendak baliogabetu baitzituen. Hori dela eta, aurreko alkateak, Marimi Ugaldek, boto zuria eskatu zuen. 971 lagunek zuten bozkatzeko aukera eta hauek izan ziren emaitzak:

• Zuriak: 562 boto.
• Baliogabeak: 14 boto.
• PSE-EE: 18 boto.
• PP: 12 boto.
• Abstentzioa: % 37,59.

Bi alderdi politiko horiek zinegotziak lortzeko botoen % 5 lortu behar zutenez, ezin izan zuten udal talderik sortu, eta beraz alkatetza Marimi Ugalderen —aurreko alkatearen— esku geratu zen.

Alkateak

Alkatea	Agintaldia	Alderdia
Marimi Ugalde Zabala	1995-1999 1999-2003 2003-2007 2007-2011	HB HB EH (ilegalizatua) EAE (ilegalizatua)
Ainhoa Ugalde	2011- jardunean	Bildu

Ondasun nabarmenak

• San Migel parrokia

Irurako San Migel Parrokia Irurako San Migel plazan dago. Duela urte batzuk eraberritu zen, prozesuan objetu historiko ugari aurkituz.

• Udaletxea
• Laskibar baserria
• Agerre baserria
• Larriturri baserria
• Garbitoki publikoa
• Irurako trinketea

Irurako trinketak erabilera handia du, xare jokoan batez ere. Izan ere, hortxe dago Ametsa Xare Eskolaren egoitza.

Ikus, gainera

• Gipuzkoako udalerrien zerrenda

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Irura

• Irurako Udalaren webgunea.